Paris. Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits, Latin 2721

Go to viewer chevron_right
Source
Gallica (Bibliothèque nationale de France)
Library
Paris. Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits
Shelfmark
  • Latin 2721
Biblissima authority file
Date
  • Milieu du IXe siècle
Language
  • Latin
Title
  • Sylloga Augustiniana « Quinquaginta homiliarum »
Agent
  • Preferred form
    • Marseille. Abbaye Saint-Victor
    Role
    • Former owner
    Original form
    • Abbaye Saint-Victor (Marseille ; 0415-1751)
    • L'abbaye de Saint-Victor de Marseille
    Other form
    • Saint-Victor de Marseille
    • Abbaye Saint Victor
    Biblissima portal
    Biblissima authority file
  • Preferred form
    • Césaire d'Arles (saint, 0470?-0542)
    Role
    • Author
    Original form
    • Caesarius Arelatensis (saint ; 0470?-0542)
    • Césaire d'Arles
    Other form
    • CÆSARIUS Arelatensis (S.)
    • Caesarius Arelatensis (saint)
    • Caesarius Arelatensis
    • CESARII [ARELATENSIS]
    • CAESARIUS ARELATENSIS ep. (s.)
    • CAESARIUS ARELATENSIS (s.)
    • S. Caesarius Arelatensis
    • Césaire d'Arles (saint ; 0470?-0542)
    • Césaire
    • S. CAESARIUS ARELATENSIS
    • CAESARIUS ARELATENSIS
    • Césaire, saint
    • Césaire d'Arles saint
    • Caesarius, of Arles, Saint, 470?-542
    • Caesarius Arelatensis 470-542
    • Caesarius van Arles
    • Cesáreo, Santo, Obispo de Arlés
    • Cesari, d'Arle, sant, ca. 470-542
    • Author: Caesarius, Arelatensis
    • Caesarius of Arles, c 470-542, Saint
    • Caesarius of Arles
    • Ps.-Augustine (Caesarius of Arles)
    • Caesarius<Arelatensis>
    • Saint Césaire
    • Caesarius of Arles, Saint (470?-542)
    • Césaire d'Arles (469/70-542/43)
    • Caesarius Arelatensis - ca. 470 - 542 - oorspronkelijke auteur
    • Caesarius Arelatensis - ca. 470 - 542 - auteur
    • see more
    Biblissima portal
    Biblissima authority file
  • Preferred form
    • Augustin (saint, 0354-0430)
    Role
    • Author
    Original form
    • Augustinus (saint ; 0354-0430)
    • Augustinus
    Other form
    • AUGUSTINUS (S.)
    • Ange Vergèce
    • Nicolas Mourmouris
    • Héphestion
    • Homère
    • Jean Dokeianos
    • Saint Augustin
    • Augustin (saint, 0354-0430)
    • AUGUSTIN, Saint
    • AUGUSTINI
    • Augustin (0354-0430 ; saint)
    • Augustinus Hipponensis
    • Saint Augustin
    • Augustin d'Hippone
    • Augustin (saint ; 0354-0430)
    • S. Augustinus
    • AUGUSTINUS HIPPONENSIS ep. (s.)
    • AUGUSTINUS (s.)
    • AUGUSTINUS
    • Augustin, S.
    • Augustin (sain ; 0354-0430)
    • AUGUSTINUS HIPPONENSIS
    • Augustinus (s.)
    • S. Augustinus Hipponensis
    • Augustinus Hiponnensis
    • Augustin
    • Sancti Augustini
    • Sanctus Augustinus
    • S. Augustinus (?)
    • S. AUGUSTINUS HIPPONENSIS
    • Augustinus episcopus
    • Augustini
    • Sancti Augustini
    • S. Augustin
    • [Augustinus]
    • [AUGUSTINUS]
    • Aurelius Augustinus Hipponensis
    • Augustin (Saint)
    • Augustin saint 0354-0430
    • Agustí, sant, bisbe d'Hipona, 354-430
    • Agustín, Santo, Obispo de Hipona
    • Augustine, Saint, Bishop of Hippo
    • Augustinus, Aurelius, 354-430
    • Augustinus (heilige)
    • Author: Augustinus, Aurelius
    • Translator: Augustinus, Aurelius
    • Augustine
    • Augustine of Hippo
    • Augustine, of Hippo, Saint, 354-430
    • Augustine of Hippo, 354-430, Saint, Bishop of Hippo
    • Augustin (0354-0430 ; saint). Auteur des citations ou des fragments textuels
    • Augustine (attrib.)
    • St Augustine, Bishop of Hippo (354-430)
    • St Augustine, Bishop of Hippo (354-430), author
    • Pseudo Augustine
    • Pseudo Augustine (Quodvultdeus)
    • Pseudo Augustine (Patrick of Dublin)
    • Pseudo Augustine (Jeronimus)
    • St Augustine
    • Augustinus, Aurelius, Hipponensis, 354-430
    • Augustinus, Aurelius, Hipponensis, 354-430 (role)aut
    • Augustin (saint)
    • Augustinus, Aurelius
    • S. Augustin
    • Aurelius Augustinus (354-430)
    • Augustine, Saint, Bishop of Hippo, author,
    • Augustine of Hippo, Saint (354-430)
    • Augustine, of Hippo, Saint (354-430)
    • Augustin d’Hippone (0354-0430) > Docteur de l'Eglise
    • Augustin d’Hippone (0354-0430)
    • Augustin d’Hippone (0354-0430) > Evêque
    • Augustinus, Aurelius (354-430)
    • Agustín, Santo, Obispo de Hipona, 354-430
    • Agostinho, Santo, 354-430
    • Agostinho, Santo, 354-430 > , co-autor
    • Agostinho, Santo, 354-430 > , ant. bibliog.
    • Augustin (05.. ?-0604 ? ; saint)
    • Augustinus - auteur
    • Aurelius Augustinus Hipponensis - 354 - 430 - auteur
    • Aurelius Augustinus Hipponensis - 354 - 430 - oorspronkelijke auteur
    • Saint Augustin d'Hippone
    • see more
    Biblissima portal
    Biblissima authority file
  • Preferred form
    • Eraclius presbyter (03..-042.)
    Role
    • Author
    Original form
    • Eraclius
    Other form
    • ERACLIUS, presbyter
    • Eraclius presbyter
    • ERACLIUS presbyter
    Biblissima portal
    Biblissima authority file
  • Preferred form
    • Fulgence de Ruspe (saint, 0467-0532)
    Role
    • Author
    Original form
    • FULGENTIUS RUSPENSIS ep. (s.)
    Other form
    • Fulgence de Ruspe (0467-0532 ; saint)
    • Fulgentius Ruspensis
    • FULGENTIUS RUSPENSIS (s.)
    • Fulgentius Ruspensis (saint ; 0467-0532)
    • Fulgence
    • Pseudo-Fulgentius
    • S. Fulgentius
    • S. Fulgentius Ruspensis
    • Fulgence de Ruspe (saint ; 0467-0532)
    • FULGENTIUS RUSPENSIS ep.
    • FULGENTIUS RUSPENSIS
    • Fulgentii
    • Fulgence de Ruspe, saint, 0467-0532
    • Author: Fulgentius, Claudius Gordianus
    • Fulgentius, Saint, Bishop of Ruspa, 468-533
    • Fulgentius of Ruspe (psuedo-Augustine)
    • Fulgentius of Ruspe (pseudo-Augustine)
    • Fulgentius episcopus
    • Fulgêncio, Santo, 468-533
    • Fulgentius Claudius Gordianus - 467 - 533 - auteur
    • see more
    Biblissima portal
    Biblissima authority file
Description
  • Contents:

    Ms. contenant la seconde partie, nos XXVII-L, d'un recueil formé par saint Césaire d'Arles et composé, pour une part, de ses propres sermons, cf. Morin, S. Caesarii Arel. Sermones, I, LXXII suiv., ms. Q1 de l'éd., et dont le texte complet se trouve dans le ms. Latin 12202 ; une forme vulgate en a été imprimée dès 1475 ; cf. Gesamtkat. der Wieg., n° 2916, et reprise par Erasme, t. X, 1529, p. 281 :

    [XXVII]. « ... Cogitat ea quae sunt mundi... — ... confitendo et penitendo sanamus » [P. L., XXXIX, serm. 351, § 5-6, 1541-1542) (1-2) ; — XXVIII. « Incipit Sancti Augustini de arbore ficulnee que triennium fructum non dederat et de illa muliere que fuerat incurvata. Triennium autem tria sunt... » (P. L., XXXVIII, serm. 110, 368-641) (2-4v) ; — XXVIIII. « Incipit sermo de psalmo XLVIIII, habet aliquid de ebrietate » (ibid. serm. 17, 124-128) (4v-8v) ; — XXX. « Incipit sermo de capitulo evangelii ubi dicitur : Remittite et remittetur vobis, date et dabitur vobis » (Ibid., serm. 42, 252-254 (8v-10v) ; — XXXI. « Incipit sancti Augustini episcopi pulcra satis. In Scripturis divinis, fratres karissimi, legimus Dominum dicentem meum est aurum... — ... tanto majore caecitate ad justitiae luce deficiat » (ibid., serm. 50, 2-8, 326-329) (11-14) ; — XXXII. « Incipit sancti Augustini episcopi de David et Golia pulcra satis. Golias unus fuit... — ... quaerit Deus signorum suorum non pictorem », texte différent de celui de l'édition (ibid., serm. 32, § 3, et suiv., 197) (14-16) ; — XXXIII. « Incipit sermo presbiteri. Heracli de lectione Evangelii ubi Petrus ambulabat super aquas » (P. L., XXXIX, serm. 72 A, 1884-1886) (16-19) ; — XXXIIII. « Incipit de eo quod scriptum est : Cor meum et caro mea exultaverunt in Deum vivum » (ibid., serm. 54 A, 1848-1849) (19-20v) ; — XXXV. « Incipit de eo quod scriptum est : Ego sum via, veritas et vita, et de sequendo Christum et de vera caritate » (P. L., XXXVIII, serm. 142, 778-784) (20v-27) ; — XXXVI. « De eo quod Christianorum tempora praedicata sunt et futurum erat ut reges terrae converterentur ad Christum et de serpente aeneo » (P. L., XXXIX, serm. 315 A, 2348-2351) de Césaire d'Arles (édit. Morin, n° 69, où quelques variantes du ms. sont indiquées) (27-30) ; — XXXVII. « Incipit de eo quod de domino ac salvatore nostro scriptum est : Ascendit sicut virgultum et sicut radix de terra sicienti » (P. L., XXXVIII, serm. 44, 258-262) de Césaire d'Arles (édit. Morin, n° 142) (30-33v) ; — XXXVIII. « Incipit sermo habitus de eo quod scriptum est : Qui amat animam suam perdet eam » (P. L., XXXIX, serm. 368, 1652-1655) de Césaire d'Arles (édit. Morin, n° 173) (33v-37) ; — XXXVIII [I]. « Ammonitio ista sancti Augustini ostendit multos gradus esse in caritate perfecta dilectione utiles et valde necessarios » (ibid., serm. 385, 1690-1695) de Césaire d'Arles (édit. Morin, n° 21) (37-41v) ; — XL. « Incipit omelia sancti Augustini de misericordia » (ibid., serm. 311 A, 2342-2343) (41v-43) ; — XLI. « Incipit sermo sancti Augustini de concordia fratrum » (P. L., XXXVIII, serm. 211, 1054-1058) (43-46v) ; — XLII. « Incipit sermo sancti Augustini episcopi de paenitentia » (P. L., XXXIX, serm. 393, 1713-1715 (46v-48) ; — XLIII. « Incipit sermo sancti Augustini episcopi de oratione dominica » (P. L., XXXVIII, serm. 58, 393-400) (48-54v) ; — XLIIII. « Incipit omelia sancti Augustini de eo quod ait Salvator : Ego veni ut fatiam [sic] opera ejus qui misit me et d[e] eo quod ait, inluminatus, ille qui erat cecus natus : scimus quia peccatores Deus non exaudit » (ibid., serm. 135, 746-750) (54v-58v) ; — XLV. « Incipit sermo sancti Augustini de Johanne Baptista cujus hodie celebramus natalem diem praecursoris domini » (ibid., serm. 290, 1312-1316) (58v-62) ; — XLVI. « Incipit omelia excerpta de opere sancti Augustini episcopi de visione Beati Petri apostoli et de Cornilio centurione » (P. L., XXXIX, serm. 101 A, 1939-1941) de Césaire d'Arles (édit. Morin, n° 176) (62-65) ; — XLVII. « Incipit sermo de principio psalmi CXVII » (ibid., serm. 56 A, 1851-1853) (65-67v) ; — XLVIII. « Incipit sermo de elimosinis » (ibid., serm. 310 A, 2340-2342) (67v-70) ; — XLVIIII. « Incipit alius de divite feneratore » (ibid., serm. 86 A, 1911-1913) (70-72) ; — L. « Incipit tractatus sancti Augustini episcopi de muliere curva » (ibid., serm. 392, 1713-1715) (72-75).

    F. 4v-11, 14-16. Augustinus, De Veteri Testamento sermones 17, 42, 32 (ms. Q5 de l'éd. C. Lambot, C.C.S.L., XLI, 1961, 504-506, 237-243, 398-411).

    F. 16-19. Eraclius, presbyter (?) ; cf. Clavis Patrum latinorum, n° 388.

    F. 43-46v. (ms. Q5 de l'éd. S. Poque, Sources chrétiennes, 116, Paris, 1966, 154-173).

    Physical Description:

    Rubriques en onciale. — De nombreux cahiers manquent au début du ms., il reste 10 cahiers signés, sans doute au XIe siècle, L à R, V, S, T, le 1er de 8 ff., le 2e de 2 ff., les cahiers 3 à 7 de 8 ff., le 8e de 6 ff., les 9e et 10e de 8 ff., plus 3 ff. indépendants.
    Parchemin. 75 ff. 255 × 180 mm.
    Reliure XVIIIe s. maroquin rouge aux armes royales.

    Custodial History:

    Au bas des ff. 33v et 34, souscription originale : « Sanctae Mariae Remensis » ; la même note a été grattée aux ff. 4v-5, et 64v-65. Le ms. passa ensuite à l'l'abbaye de Saint-Victor de Marseille dont l'ex-libris du XIIe s. se trouve en haut du f. 75v, avec au bas du même feuillet, de la même main, la mention : « Reimundus scripsit. »


    Apostolum audivimus dicentem nobis : Legatione fungimur... (II Cor. V, 20)...

    f. 72

    Audivimus evangelium et quodam modo vidimus in lectione praesenti...

    f. 16

    Confitemini Domino, fratres carissimi, quoniam bonum est quoniam in saeculum...

    f. 65

    De Domino ac salvatore nostro, fratres dilectissimi, ante multa tempora prophetatum est...

    f. 30

    Felix operarius cultor eleemosynarum eo quod ex horreo suo...

    f. 41v

    Golias unus fuit ex allophylis, id est ex alienigenis qui bellum gerebant...

    f. 14

    Hominis cujusdam divitis uberes adtulit possessio fructus...

    f. 70

    In Scripturis divinis, fratres carissimi, legimus Dominum dicentem : Meum est aurum, meum est argentum (Agg. II, 9)...

    f. 11

    Modo cum lectio apostolorum Actuum legeretur, audivimus quod beatus Petrus...

    f. 62

    Modo, fratres carissimi, cum divina lectio legeretur, audivimus Dominum dicentem : Qui amat animam...

    f. 33v

    Non solum in novo sed etiam in veteri Testamento admonemus...

    f. 37

    Paenitentes, paenitentes, paenitentes, si tamen paenitentes et non estis irridentes...

    f. 46v

    Remedia peccatorum, fratres, medicina est eleemosynarum. Eleemosyna autem a morte liberat...

    f. 67v

    Secundum Apostolum, fratres carissimi, qui satis diligit saeculum...

    f. 19

    Triennium autem tria sunt tempora, unum ante legem, alterum sub lege...

    f. 2

    AUGUSTINUS HIPPONENSIS ep. (s.) • Sermones (d'après Clavis Patrum latinorum, n° 284)
    AUGUSTINUS HIPPONENSIS ep. (s.) • Sermones (attr. par les mss. ou correspondant à Clavis Patrum latinorum, nos 285, 368-372)
    AUGUSTINUS HIPPONENSIS ep. (s.) • Sermones dubii
    AUGUSTINUS HIPPONENSIS ep. (s.) • Sermones dubii. Excerpta
    AUGUSTINUS HIPPONENSIS ep. (s.) • Sermones spurii et pseudo-augustiniani
    CAESARIUS ARELATENSIS ep. (s.) • Sermones
    ERACLIUS, presbyter • Sermo
    FULGENTIUS RUSPENSIS ep. (s.) • Sermones
    REIMS (Marne) • Église cathédrale Notre-Dame. Possesseur
    REIMUNDUS • Mention autographe (XIIe s.)
    Sermones inter unius auctoris collectionem
Rights
  • Bibliothèque nationale de France. Département des manuscrits
License
Digitisation
Manifest URL
Related
Biblissima portal
Library logo