Paris. Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits, Latin 3021
- Source
- Gallica (Bibliothèque nationale de France)
- Library
- Paris. Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits
- Shelfmark
-
- Latin 3021
- Biblissima authority file
- Date
-
- XIIe siècle (fin du)
- Title
-
- VIII. Petrus Lombardus, Sententiae
- Agent
-
-
- Preferred form
-
- Pierre Lombard (1095?-1160?)
- Role
-
- Author
- Original form
-
- Pierre Lombard (1095?-1160?)
- Petrus Lombardus
- Other form
-
- Petrus Lombardus (1095?-1160?)
- PETRUS LOMBARDUS
- PETRUS LOMBARDUS, Parisiensis ep.
- Petri Lombardi
- Pierre Lombard
- Author: Petrus, Lombardus
- Peter Lombard, Bishop of Paris, approximately 1100-1160
- Peter Lombard
- Lombard, Peter, c 1100-1160, Bishop of Paris
- Peter Lombard, Bishop of Paris, approximately 1100-1160
- Peter Lombard, Bishop of Paris, approximately 1100-1160
- Petrus Lombardus, 1095?-1160
- Petrus Lombardus, 1095-1160
- Petrus<Lombardus>
- Petrus, Lombardus, 1095-1160
- Petrus <Lombardus> (1095-1160)
- Lombard, Peter, 1100-1160
- Peter Lombard (b. c. 1100, d. c. 1160), theologian and Bishop of Paris
- Peter Lombard, Bishop of Paris (approximately 1100-1160)
- Pierre Lombard (1100-1160) > Chancelier de l'Université de Paris
- Pierre Lombard (1100-1160)
- Petrus Lombardus, Obispo de París, 1095-1160
- Petrus
- Lombardus, Petrus, 1096-1164
- Lombardus, Petrus, 1096-1164 > , ant. bibliog.
- Petrus Lombardus - ca. 1095 - ca. 1160 - auteur
- Petrus Lombardus - ca. 1095 - ca. 1160 - oorspronkelijke auteur
- Gilbert de la Porrée (107.?-1154)
- PIERRE LOMBARD
- PETRUS LOMBADUS
- see more
- Biblissima portal
- Biblissima authority file
-
- Preferred form
-
- Raymundus de Falgario (12..?-1270)
- Role
-
- Former owner
- Original form
-
- Raymond de Felgar (12..-1270)
- Raymond de Felgar
- Biblissima portal
- Biblissima authority file
-
- Preferred form
-
- Auvillar. Couvent des Jacobins
- Role
-
- Former owner
- Original form
-
- Couvent des Jacobins (Auvillar, Tarn-et-Garonne)
- Couvent des Jacobins d'Auvillar
- Biblissima portal
- Biblissima authority file
-
- Preferred form
-
- Moissac. Abbaye Saint-Pierre
- Role
-
- Former owner
- Original form
-
- Abbaye Saint-Pierre (Moissac, Tarn-et-Garonne ; 06..-1052)
- Abbaye Saint-Pierre de Moissac
- Other form
-
- Abbaye Saint-Pierre (Moissac, Tarn-et-Garonne ; 1052-1618)
- Abbaye de Moissac
- Saint-Pierre de Moissac
- Abbaye de Saint-Pierre de Moissac
- L'abbaye Saint-Pierre de Moissac
- Abbaye Saint-Pierre (Moissac, Tarn-et-Garonne ; 1052-1618). Bibliothèque
- Bibliothèque de l'abbaye de Saint-Pierre de Moissac
- Abbaye de Moissac
- Abbaye de Saint-Pierre (Moissac)
- Abbey of Saint-Pierre (Moissac)
- Abbaye Saint-Pierre (Moissac, Tarn-et-Garonne)
- see more
- Biblissima portal
- Biblissima authority file
-
- Preferred form
-
- Jean-Baptiste Colbert (1619-1683)
- Role
-
- Former owner
- Original form
-
- Colbert, Jean-Baptiste (1619-1683)
- Jean-Baptiste Colbert
- Other form
-
- Colbert, Jean Baptiste (1619-1683)
- Colbert (J.-B.)
- Colbert
- J.-B. Colbert
- J.B. Colbert
- Colbert, Jean-Baptiste
- Abbaye Saint-Martin-des-Champs
- Colbert (Jean-Baptiste)
- Jean Bapstiste Colbert
- COLBERT, Jean-Baptiste
- Colbert , Jean Baptiste (1619-1683)
- Colbert, Jean Baptiste (1619-1683)
- Colbert, Jean-Baptiste (1619-1683)
- Colbert, J.-B.
- Jean-Baptiste Colbert,
- Jean-Baptiste Colbert (1619-1683)
- Jean-Baptiste Colbert
- Jean Bapstiste Colbert (1619-1683)
- Colbert, Jean Baptiste (1619-1683). Ancien possesseur
- see more
- Biblissima portal
- Biblissima authority file
-
- Description
-
Contents:
F. 1-184v [PETRUS LOMBARDUS, Sententiarum libri IV]. Prol. (Quaracchi, 1-3) (1) ; — L. I (ibid., 14-294) (1-52) ; au f. 52 : Hic finitur primus liber de misterio trinitatis. Incipit secundus de rerum creatione et formatione corporalium et spiritualium et aliis pluribus rebus eis pertinentibus ; — Prol. du l. II : « Que ad misterium... — ... transeamus (ibid., 307) (52-52v) ; — L. II (ibid., 306-540) (52v-99), suivi des prol. du l. III : « Jam nunc his intelligendis... — ... valeamus » ; « Hujus voluminis continencia perstringitur sub compendio. Hic enim rationis ordo... — ... gratia ad miserum accedat » (ibid., 550) (99) ; — L. III (ibid., 550-734) (99-134) ; au f. 134 : « Explicit liber tertius » ; — Table du l. IV (134-135v) ; — Prol. du l. IV : « Hiis tractatis... ... accedamus » (éd. cit., 745) (135v) ; — L. IV (ibid., 745-1038) (135v-184v).
La seule notula figurant dans le texte est au l. III : « scilicet sapientia ingenita ... — ... Pater est et Filius et Spiritus sanctus » (éd. cit., 607, n. a) (110v).
Les notulae figurant à côté du texte dans une 3e colonne sont : au l. I, les nos 272 (éd. cit., 194) (32) ; 279 (ibid., 198) (32v-33) ; — au l. III, le n° 191 (ibid., 675-676) (123v).
Les notulae ajoutées en marge sont : au l. I, les nos 18 (éd. cit., 21) (2v) ; 21 (ibid., 22) (2v) ; 72 (ibid., 53) (8) ; 153 (ibid., 112) (18v) ; « Augustinus ad Maximinum... — ... unus Deus solus est » (ibid., 142, n. f) (23v) ; — au l. IV, « In historia ecclesiastica legitur... — ... sacerdotibus mos est » (141v) ; cf. Rufinus Aquileiensis, Historia ecclesiastica, I. c. 14 (P. L. XXI, 489) ; n° 76 (éd. cit., 786) (142).
F. 52v-185 Gloses du XIVe s. sur les l. II, III, IV, indiquant presque uniquement les divisions du texte. Sur le l. II (52v-93v) ; au f. 52v, première glose : « In libro II° hoc : primo agitur de creatione rerum in generali d. prima ; secundo in speciali, d. quinta... — ... tangit ex premissis » ; au f. 93v, dernière glose : « Hic oritur questio... [D. XXXIX]. Ostenso quod rectitudo voluntatis et perversitas est ex fine, hic inquirit utrum in voluntate possit esse peccatum... — ... secundum aliam opinionem qui vero dicunt » ; — sur le l. III (99-132) ; au f. 99, première glose : Cum igitur... In duas dividitur : in prima determinat de Verbi incarnatione... — ... quare Filius carnem assumpsit » ; au f. 132, dernière glose : « Sciendum... [D. XXXVIII]. Egit de preceptis. Hic de quibusdam que V° precepto contrariantur, scilicet de perjurio, de mendacio. In 2... — ... in secunda distinguit ipsum mendacium : hic videndum est » ; glose continuée par une main du XVe s. ; au f. 134, dernière glose : « sexum preceptum est etc. Egit de VII preceptis decalogi que respiciunt opus exterius et loqutionem... — ... colligit differentiam inter litteram evangelii et litteram legis ibi : distat autem evangelii » ; sur le l. IV (135-185) ; au f. 135, première glose : « Liber iste sentenciarum tanquam fluvius paradisi in 4or capita dividitur id est in 4or libros parciales quorum librorum divisio penes principale subjectum sive materiam accipitur. Principale autem subjectum teologice speculationis... — ... humane sanctificationis » ; au f. 185, dernière glose : « Dicitur Ysa. VI quod ipse vidit Dominum sedentem super solium excelsum et elevatum... — ... duce Christo qui est via pervenit usque ad pedes id est usque ad ea que in fine mundi et etiam postmodum agentur sicut est resurrectio corporum et punitio dampnatorum et gloria beatorum que in Dei visione consistit ut sit a Deo incipiens ejus doctrina et terminetur in Deo qui principium a quo omnia et finis ad quem omnia ordinantur » ; cf. ms. 226 de l'Univ. de Breslau. f. 373-397, indiqué par Stegmüller, Repert. comment. in Sent. 2e éd. 1947, n° 972.
Physical Description:
France
Ecriture gothique. Changement de main au f. 113.
Initiales historiées, lettres de couleur, rubriques.
Parchemin, 185 ff., 345 x 250 mm.
Réclames et signatures, en parties rognées.
Titres courants et nos de distinctions en marge ajoutées au XIIIe siècle. Corrections de la même main et contemporaines. Les notulae ajoutées au l. I sont de la main qui a écrit le texte ; celles qui sont ajoutées au l. IV sont d'une main contemporaine. Outre les gloses signalées dans la description du contenu du ms., quelques gloses marginales et interlinéaires contemporaines et du XVe siècle. Au f. 185, comptes cancellés et grattés de la main des gloses des ff. 52v-185 : "[...] uit frater [... ] sol. et dimidium conventui, VI sol. pro opere hospicii VII sol. pro candelis conventus IIII sol. pro lignis doliorum et 3 d. Iste sentencie sunt pro me [mor.] V sol. arnalden. ex una parte et IIII sol. turronen. ex alia parte et III sol. et II d. ex alia parte. arnalden. et [...]". Au bas du f. 184v : "conventus debet michi XXti sol. ar. memorial. iste sentencie. Item VII s" (cancellé).
Foliotation à l'encre noire, XIXe siècle.
Réglure à l'encre noire. Piqures.
Demi-reliure de veau fauve au chiffre de Charles X (reliure retrospective, fin du XIXe ou début du XXe siècle).
Estampille de la Bibliothèque royale avant 1735 (modèle Josserand-Bruno, n° 4).Custodial History:
Réalisé pour un commanditaire inconnu ; offert par Raymond de Felgar, évêque de Toulouse de 1232 à 1270, au couvent des Jacobins d'Auvillar (f. 185 : ex-libris gratté, visible sous ultra-violets : "Iste liber est conventus Altivillaris quem dedit dominus Raymundus de Miromonte" ; au f. 185v mention grattée ; on peut déchiffrer aux rayons ultra-violets : "[...] sentencie que fuerunt empte Tolose per dominum [...] anno domini M°CCC°XXX°III° et sunt conventus fratrum predicatorum Altivillaris [...]" ; passé à une date indéterminée dans la bibliothèque de l'abbaye Saint-Pierre de Moissac ; Jean-Baptiste Colbert (1619-1683) ; acquis en 1732 auprès des héritiers de celui-ci avec l'ensemble de ses manuscrits ; ancien fonds royal.
Augustinus ad Maximinum : Nec Pater solus...
f. 23v
Incipit du lemme bibliqueCum venit igitur plenitudo temporis... [Petri Lombardi Sent. III ; cf. Gal. IV, 4].
IncipitIn duas dividitur : in prima determinat de Verbi incarnatione...
f. 99
Dicitur Is. VI quod ipse vidit Dominum sedentem super solium excelsum et elevatum...
f. 185
[...] Egit de praeceptis. Hic de quibusdam quae quinto praecepto contrariantur...
f. 132
[...] Egit de septem praeceptis Decalogi quae respiciunt opus exterius...
f. 134
Hic enim rationis ordo postulat...
f. 99
Hic oritur quaestio... [Petri Lombardi Sent. l. II, d. XXXIX] Ostenso quod rectitudo voluntatis et perversitas est ex fine...
f. 93v
His tractatis quae ad doctrinam rerum pertinent...
f. 135v
[...] In duas dividitur : in prima determinat de Verbi incarnatione...
f. 99
In Historia ecclesiastica legitur quod Alexander episcopus Alexandriae...
f. 141v
In libro secundo hoc, primo agitur de creatione rerum in generali...
f. 52v
Jam nunc his intellegendis atque pertractandis...
f. 99
Liber iste Sententiarum tamquam fluvius paradisi in quattuor capita dividitur...
f. 135
[...] Nec Pater solus, nec Filius solus...
f. 23v
[...] Ostenso quod rectitudo voluntatis et perversitas est ex fine...
f. 93v
Quae ad mysterium divinae unitatis...
f. 52
Incipit du lemme bibliqueSciendum est tamen... [Petri Lombardi Sent. l. III, d. XXXVIII].
IncipitEgit de praeceptis. Hic de quibusdam quae quinto praecepto contrariantur...
f. 132
[...] Scilicet sapientia ingenita...
f. 110v
Incipit du lemme bibliqueSextum praeceptum... [Petri Lombardi Sent. l. III, d. XL].
IncipitEgit de septem praeceptis Decalogi quae respiciunt opus exterius...
f. 134
- Rights
-
- Bibliothèque nationale de France. Département des Manuscrits
- Digitisation
- Biblissima portal
