Paris. Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits, Latin 3539

Go to viewer chevron_right
Source
Gallica (Bibliothèque nationale de France)
Library
Paris. Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits
Shelfmark
  • Latin 3539
Biblissima authority file
Date
  • Début du XIVe siècle
Language
  • Latin
Title
  • Guibertus Tornacensis, Sermones de sanctis sive de festis.
Agent
Description
  • Contents:

    F. 1-1v Table des sermons. — XIVe s.

    F. 2-241v Recueil de sermons analogue à celui du ms. Latin 3285, avec quelques variantes et omissions ; cf. Schneyer, Repert. lat. Serm., II, 289-297. La plupart des titres sont indiqués en marge pour le rubricateur. « Incipiunt sermones fratris Gilberti de sanctis, et primo de angelis. Stelle manentes in ordine... (Jud. V, 20). Verba hec exponi possunt de angelis... » ; cf. ms. cit., f. 1-4v ; Schneyer, n° 148 (2-7) ; — [De angelis sermo II] à « De s. Lucia » ; cf. ms. cit., f. 4v-41v ; Schneyer, nos 149-150, 151 en deux sermons dans les mss., 152-154, 156-157, 159-167, 155, 168, 83-86 (7-58) ; — le second sermon sur ste Lucie manque ; cf. ms. cit., f. 41v-43 ; — « De s. Thoma » à « De resurrectione Domini » ; cf. ms. cit., f. 43-114v ; Schneyer, nos 88-91, 93, 92, 169, 94-102, 170, 103-106, 109, 171, 110, 172-174, 107-108, 175, 111-113, 176, 114, 177-179 (58-161) ; — le second sermon pour Pâques manque ; cf. ms. cit., f. 113-114v ; — « De s. Marcho » [sermones I et II] ; cf. ms. cit., f. 114v-117 ; Schneyer, nos 115, 181 (161-164v) ; — « Philippi et Jacobi » (correction marginale), lié au sermon précédent ; cf. ms. cit., f. 117-119v ; Schneyer, n° 116 (164v-167v) ; — [De inventione s. crucis] à « [De s. J]ohanne ante Portam latinam » ; cf. ms. cit., f. 119v-124 ; Schneyer, nos 118, 182-183 (167v-174v) ; — les 3e et 4e sermons de la fête de s. Jean Porte latine manquent ; cf. ms. cit., f. 124-127 ; — « [In tra]nslatione b. Francisci » à « De ascensione Domini » [sermo III] ; cf. ms. cit., f. 127-135v ; Schneyer, nos 186-187, 120-122 (174v-186) ; — les deux sermons pour la Pentecôte manquent ; cf. ms. cit., f. 135v-141v ; — « De b. Barnabe » ; cf. ms. cit., f. 141v-142v ; Schneyer, n° 117 (186-187) ; — « De b. Antonio » (correction marginale), lié au sermon précédent ; cf. ms. cit., f. 142v-144v ; Schneyer, n° 125 (187-190) ; — « De Johanne Baptista » ; cf. ms. cit., f. 144v-147 ; Schneyer, n° 126 (190-193v) ; — le 1er sermon pour la fête des saints Pierre et Paul manque ; cf. ms. cit., f. 147-150 ; — « De apostolis Petro et Paulo, sermo [II] » et [De b. Maria Magdalena sermo I] ; cf. ms. cit., f. 150-154 ; Schneyer, nos 128-129 (193v-199v) ; — le 2e sermon pour la fête de ste Marie-Madeleine manque ; cf. ms. cit., f. 154-155 ; — « [De Jaco]bo apostolo » à [In decollatione b. Johannis Baptistae] ; cf. ms. cit., f. 155-177v ; Schneyer, nos 131-142 (199v-230) ; le 2e sermon pour la décollation de s. Jean-Baptiste est lié au sermon précédent (226-230) ; — « In nativitate b. Marie » et [In exaltatione s. crucis] ; cf. ms. cit., f. 177v-185v ; Schneyer, nos 143, 145, 144, 146 (230-241v). Au f. 241v : « Expliciunt sermones Guiberti de sanctis per annum. Premia sanctorum pendent in fine laborum ».

    F. 242-243 Table idéologique du recueil par ordre alphabétique. — XIVe s.

    Physical Description:

    Initiales rouges ou bleues à filigranes et à antennes. Pieds-de-mouche. Rubriques parfois indiquées en marge ou en interligne, non exécutées. — 1 f. sur onglet, 20 cahiers de 12 ff., 1 cahier de 4 ff. dont deux (243,244) sont en partie coupés, sans lacune. Réclames en partie rognées. Indication de 4 parties : a, b, c, d, ayant chacune une foliotation particulière en chiffres romains, contemporaine du corps du texte. Les ff. 215v et 243v-245v sont blancs. — Plusieurs lacunes dans le texte, le scribe ayant laissé des mots en blanc. — A fait partie de la bibliothèque de Colbert.Parchemin. Réglure à la mine de plomb. 245 ff. à 2 colonnes précédés et suivis de 3 ff. de garde de papier. 275 × 210 mm. (justification 185 × 130 mm.). Reliure basane grattée.

    ou : Anima peccatrix decipitur...

    f. 109v

    Incipit du lemme biblique

    Adferte mihi vas novum... (IV Reg. II, 20).

    Incipit

    Introducitur beata Virgo sub metaphora...

    f. 235v

    Incipit du lemme biblique

    Adsimilare capreae hinnuloque... (Cant. VIII, 14)

    Incipit

    Postquam insinuatum est nobis...

    f. 183v

    Incipit du lemme biblique

    Aedificabunt filii peregrinorum... (Is. LX, 10)

    Incipit

    Praevidens Isaias in spiritu prophetico...

    f. 89v

    Incipit du lemme biblique

    Angeli eorum in caelis semper vident faciem Patris... (Mt. XVIII, 10).

    Incipit

    In hoc verbo vocatur officium...

    f. 7

    Incipit du lemme biblique

    Anima mea liquefacta est... (Cant. V, 6).

    Incipit

    Enuntiat Magdalena statum suum quantum ad ejus conversionem...

    f. 198v

    Incipit du lemme biblique

    Arbor bona fructus bonos... (Mt. VII, 17)

    Incipit

    Solet dici vulgariter : DE BONE ESPINE BONE FORDINE...

    f. 131v

    Incipit du lemme biblique

    Ascende mecum in sortem meam... (Judic. I, 3).

    Incipit

    Historice verba sunt Judae...

    f. 120

    Incipit du lemme biblique

    Ascendit Deus in jubilo... (Ps. XLVI, 6).

    Incipit

    Verba haec allegorice exponuntur...

    f. 179

    Incipit du lemme biblique

    Beati qui ad cenam nuptiarum... (Apoc. XIX, 9).

    Incipit

    Et ideo non in verbis propositis...

    f. 35

    Incipit

    Videns in Spiritu beatus Johannes...

    f. 32

    Incipit du lemme biblique

    Beati qui audiunt verbum Dei... (Lc. XI, 28).

    Incipit

    Verbum Dei sermo praedicationis...

    f. 31v

    Incipit du lemme biblique

    Benedicta tu in mulieribus... (Lc. I, 28).

    Incipit

    Sicut praeceptis salutaribus moniti...

    f. 139v

    Incipit du lemme biblique

    Christus adsistens pontifex... (Hebr. IX, 11).

    Incipit

    Introducitur in verbo proposito Christus...

    f. 153v

    Incipit du lemme biblique

    Cibavit illum panem vitae... (Eccli. XV, 3).

    Incipit

    Panis vitae et intellectus est...

    f. 77

    Incipit du lemme biblique

    Clamaverunt justi, et Dominus... (Ps. XXXIII, 18).

    Incipit

    Haec verba competunt beatis Philippo et Jacobo...

    f. 164v

    Incipit du lemme biblique

    Comedite, amici, et bibite... (Cant. V, 1).

    Incipit

    Bene Dei sapientia...

    f. 29v

    Incipit

    Verba haec de Cantico amoris...

    f. 27v

    Incipit du lemme biblique

    Convertimini sicut in profundum... (Is. XXXI, 6)

    Incipit

    Hic notantur tria : lapsus...

    f. 129

    Incipit du lemme biblique

    Cum jejunas, unge caput... (Mt. VI, 17).

    Incipit

    Consuetudo est in omni terra...

    f. 124v

    Incipit du lemme biblique

    Dilectus meus descendit in hortum suum... (Cant. VI, 1).

    Incipit

    Considerans sponsa in incarnatione...

    f. 61v

    Incipit du lemme biblique

    Dilectus meus mihi et ego illi... (Cant. II, 16).

    Incipit

    Hodie discipulus quem diligebat Jesus...

    f. 170v

    Incipit

    Post familiaritatem mutuam...

    f. 173

    Incipit du lemme biblique

    Dilexisti justitiam... (Ps. XLIV, 8).

    Incipit

    Haec Psalmi possunt intellegi de beato Petro...

    f. 119

    Incipit du lemme biblique

    Ecce nubecula parva... (III Reg. XVIII, 44).

    Incipit

    Commendatur beata Virgo quantum ad perfectionem...

    f. 216v

    Incipit du lemme biblique

    Ecce nunc tempus acceptabile... (II Cor. VI, 2).

    Incipit

    Solet dici communiter : TOUTES BESOINGNES ONT LOR SAISON...

    f. 127

    Incipit du lemme biblique

    Ecce puer meus electus quem elegi... (Mt. XII, 18).

    Incipit

    Verba haec prophetica sunt...

    f. 190

    Incipit du lemme biblique

    Enoch placuit Deo... (Eccli. XLIV, 16).

    Incipit

    Brevius commendatio beati Martini...

    f. 38v

    Incipit du lemme biblique

    Esto fidelis usque ad mortem... (Apoc. II, 10).

    Incipit

    Vide[re] mihi videor beatum Vincentium...

    f. 105v

    Incipit du lemme biblique

    Ex utraque parte fluminis lignum vitae... (Apoc. XXII, 2)

    Incipit

    Verba haec sunt illius discipuli...

    f. 149v

    Incipit du lemme biblique

    Filii tui sicut novellae olivarum... (Ps. CXXVII, 3)

    Incipit

    Plangens Rachel filios suos...

    f. 80v

    Incipit du lemme biblique

    Fuge, dilecte mi... (Cant. VIII, 14)

    Incipit

    Ascensionis gloria divinae dispensationis...

    f. 180v

    Incipit du lemme biblique

    Fulcite me floribus... (Cant. II, 5).

    Incipit

    Haec duo notantur : sollemnitas...

    f. 143

    Incipit du lemme biblique

    Gaudeamus et exsultemus, et demus gloriam... (Apoc. XIX, 7).

    Incipit

    Non bonae nuptiae quae convertuntur in luctum...

    f. 46v

    Incipit du lemme biblique

    Gloria et honore coronasti eum, Domine... (Ps. VIII, 6).

    Incipit

    Dominus beatum Stephanum protomartyrem in corpore honoravit...

    f. 206

    Incipit du lemme biblique

    Hoc enim sentite in vobis... (Phil. II, 5).

    Incipit

    Admonet nos Apostolus...

    f. 145v

    Incipit du lemme biblique

    Hoc est praeceptum meum... (Joh. XV, 12).

    Incipit

    In verbo proposito invitat Dominus...

    f. 186

    Incipit du lemme biblique

    Homo ad laborem nascitur... (Job V, 7).

    Incipit

    Innuitur nobis hic modus et ordo vivendi...

    f. 53v

    Incipit

    Verba ista exponi possunt de Christo...

    f. 51

    Incipit du lemme biblique

    Ille erat lucerna ardens... (Joh. V, 35).

    Incipit

    Sicut dicit beatus Bernardus : Lucere est vanum...

    f. 226

    Incipit

    Sicut magnus erat Johannes Baptista...

    f. 224v

    Incipit du lemme biblique

    In corde prudentis requiescit sapientia... (Prov. XIV, 33)

    Incipit

    Verba haec possunt exponi de beato Antonio...

    f. 187

    Incipit du lemme biblique

    Inflammatum est cor meum... (Ps. LXXII, 21).

    Incipit

    Flamma comburit peccatores. Consuetudo est homines clamare...

    f. 174v

    Incipit du lemme biblique

    Ipse vero scit viam meam... (Job XXIII, 10).

    Incipit

    Introducitur beatus Laurentius in hoc verbo...

    f. 209

    Incipit du lemme biblique

    Ipsum gentes deprecabuntur... (Is. XI, 10)

    Incipit

    In his verbis notat propheta adfectum...

    f. 199v

    Incipit du lemme biblique

    Joseph relicto pallio in manu dominae... (Gen. XXXIX, 12)

    Incipit

    Proponitur nobis beatus Bartholomaeus...

    f. 221v

    Incipit du lemme biblique

    Lapidabant Stephanum invocantem... (Act. VII, 59).

    Incipit

    Nota quod merentur homines lapidationem...

    f. 76v

    Incipit du lemme biblique

    Lumen illius super terminos terrae... (Job XXXVII, 3)

    Incipit

    Per modum collationis...

    f. 23

    Incipit du lemme biblique

    Mel et lac sub lingua... (Cant. IV, 11)

    Incipit

    Considerans Salomon in spiritu prophetico...

    f. 100

    Incipit du lemme biblique

    Misit Herodes Petrum, tradens quattuor quaternionibus... (cf. Act. XII, 4-5)

    Incipit

    Hodie nobis proponitur in epistola...

    f. 202v

    Incipit du lemme biblique

    Non est talis mulier super terram... (Judith XI, 19).

    Incipit

    Ora pro nobis... Solent exsistentes in periculo...

    f. 97

    Incipit du lemme biblique

    Numquid ad praeceptum tuum elevabitur aquila... (Job XXXIX, 27).

    Incipit

    Sub metaphora beatus Johannes evangelista commendatur aquilae...

    f. 77

    Incipit du lemme biblique

    Oculi mei semper ad Dominum... (Ps. XXIV, 15).

    Incipit

    Solet dici : Ubi amor, ibi oculus...

    f. 42

    Incipit du lemme biblique

    Parvulus enim natus est nobis... (Is. IX, 6).

    Incipit

    Hodie magnus Dominus et laudabilis...

    f. 69

    Incipit du lemme biblique

    Pasce oves meas... (Joh. XXI, 17)

    Incipit

    Verba competunt beato Petro...

    f. 118

    Incipit du lemme biblique

    Postquam consummati sunt dies octo... (Lc. II, 21).

    Incipit

    Tibi, anima, spiritualiter...

    f. 85

    Incipit

    Verba haec possunt exponi de Christo...

    f. 82

    Incipit du lemme biblique

    Posui vos ut eatis... (Joh. XV, 16).

    Incipit

    In verbo isto notatur apostolorum gratuita...

    f. 25

    Incipit du lemme biblique

    Posuisti in capite ejus coronam de lapide... (Ps. XX, 4).

    Incipit

    Hodie legimus beatum Stephanum...

    f. 71

    Incipit du lemme biblique

    Probasti cor meum... (Ps. XVI, 3).

    Incipit

    Quia nullus intrat paradisum sine examinatione...

    f. 213

    Incipit du lemme biblique

    Prudente???s virgines acceperunt oleum... (Mt. XXV, 4).

    Incipit

    Meritum sanctarum virginum ostenditur...

    f. 45v

    Incipit du lemme biblique

    Quae habitas in hortis... (Cant. VIII, 13).

    Incipit

    Misso Gabriele sollemni nuntio...

    f. 135

    Incipit du lemme biblique

    Quaerite Dominum dum inveniri potest... (Is. LV, 6).

    Incipit

    In hoc verbo duo notantur...

    f. 130v

    Incipit du lemme biblique

    Quaesivit lanam et linum... (Prov. XXXI, 13).

    Incipit

    Verbum hoc allegorice potest exponi de beata Elizabeth...

    f. 44v

    Incipit du lemme biblique

    Qui me invenerit inveniet vitam... (Prov. VIII, 35).

    Incipit

    Verba haec etsi ad litteram intellegantur...

    f. 167v

    Incipit du lemme biblique

    Quia vidisti me, Thoma, credidisti... (Joh. XX, 29).

    Incipit

    Sicut dicit Gregorius in expositione...

    f. 58

    Incipit du lemme biblique

    Recordatus sum tui miserans... (Jer. II, 2).

    Incipit

    Verba videntur Domini ad beatam Claram...

    f. 215

    Incipit du lemme biblique

    Refloruit caro mea... (Ps. XXVII, 7).

    Incipit

    In hoc verbo ex persona Christi aperit poenalitatem...

    f. 157

    Incipit du lemme biblique

    Refulsit sol in clipeos aureos... (I Mach. VI, 39).

    Incipit

    Tria notantur in verbo isto...

    f. 16v

    Incipit du lemme biblique

    Relictis omnibus, secuti sunt eum... (Lc. V, 11).

    Incipit

    Verba haec secundum historiam...

    f. 193v

    Incipit du lemme biblique

    Ros lucis, ros tuus... (Is. XXVI, 19).

    Incipit

    Commendatur beatus Lucas...

    f. 20

    Incipit du lemme biblique

    Sancti per fidem vicerunt regna... (Hebr. XI, 33).

    Incipit

    Verbum hoc legitur specialiter...

    f. 26v

    Incipit du lemme biblique

    Sanctificavit tabernaculum suum... (Ps. XLV, 5).

    Incipit

    In spiritu prophetico constitutus David...

    f. 230

    Incipit du lemme biblique

    Sanctus dies Domini est... (II Esdr. VIII, 10)

    Incipit

    Grave jugum super filios Adam...

    f. 66

    Incipit du lemme biblique

    Sanguis Christi qui per Spiritum sanctum... (Hebr. IX, 14).

    Incipit

    Hodie incipit Ecclesia officium...

    f. 155

    Incipit du lemme biblique

    Scribe : Beati mortui... (Apoc. XIV, 13).

    Incipit

    Bonum laborat in die qui in sero quiescit...

    f. 36v

    Incipit du lemme biblique

    Sicut lilium inter spinas... (Cant. II, 2).

    Incipit

    Hoc festum Nativitatis...

    f. 231v

    Incipit du lemme biblique

    Signum magnum apparuit in caelo... (Apoc. XII, 1).

    Incipit

    Etsi haec verba...

    f. 217

    Incipit du lemme biblique

    Sint lumbi vestri praecincti... (Lc. XII, 35).

    Incipit

    A nuptiis dies praesens vocatur sollemnitas Purificationis...

    f. 116v

    Incipit du lemme biblique

    Statim veniet ad templum... (Mal. III, 1).

    Incipit

    Hodie Simeon justus in spiritu venit in templum...

    f. 113

    Incipit du lemme biblique

    Stellae manentes in ordine suo... (Judic. V, 20).

    Incipit

    Verba haec exponi possunt de angelis...

    f. 2

    Incipit du lemme biblique

    Surrexit Elias propheta... (Eccli. XLVIII, 1).

    Incipit

    Commendatur beatus Franciscus...

    f. 8

    Incipit du lemme biblique

    Suspendium elegit anima mea... (Job VII, 15).

    Incipit

    Haec verba exposita sunt de beato Andrea...

    f. 47v

    Incipit du lemme biblique

    Tibi offerent reges munera... (Ps. LXVII, 30).

    Incipit

    Praevidens propheta David exaltationem Ecclesiae fiendam...

    f. 93

    Incipit du lemme biblique

    Tota pulchra es, amica mea... (Cant. IV, 7).

    Incipit

    Totus et solus pulcher et pulcherrimus...

    f. 103v

    Incipit du lemme biblique

    Tu, Domine, qui corda nosti... (Act. I, 24).

    Incipit

    Suspenso Juda, ne numerus apostolorum...

    f. 121v

    Incipit du lemme biblique

    Tu vero vigila, in omnibus labora... (II Tim. IV, 5).

    Incipit

    Commendatur beatus Marcus ex persona...

    f. 161

    Incipit du lemme biblique

    Veni columba mea in foraminibus... (Cant. II, 14)

    Incipit

    Notatur in verbo proposito conformitas beati Francisci...

    f. 178

    Incipit du lemme biblique

    Venit sponsus et quae paratae erant... (Mt. XXV, 10).

    Incipit

    Sub figura virginum ad nuptias...

    f. 57

    Incipit du lemme biblique

    Vidi alterum angelum ascendentem... (Apoc. VII, 2).

    Incipit

    Constitutus in spiritu beatus Johannes...

    f. 12v

    Incipit

    Tertio notatur signum quod beatum Franciscum...

    f. 15

    Incipit du lemme biblique

    Vidi spiritum descendentem quasi columbam... (Joh. I, 32)

    Incipit

    Verba haec exponuntur ad litteram...

    f. 96

    Incipit du lemme biblique

    Virga tua et baculus tuus... (Ps. XXII, 4).

    Incipit

    Deflens David casum generis humani...

    f. 237v

    COLBERT (Jean-Baptiste) • Possesseur
    DÉCORATION • Encadrement de couleur bleu et rouge (XIIIe et XIVe s.)
    DÉCORATION • Initiales filigranées (XIIIe et XIVe s.)
    GILBERTUS TORNACENSIS, O.F.M. • Sermones de sanctis. Collectio
    RELIURE • Reliure Basane grattée
    RELIURE • Reliures à décor estampé à froid Filets estampés (XVIIIe s.)
Rights
  • Bibliothèque nationale de France. Département des manuscrits
License
Digitisation
Manifest URL
Related
Biblissima portal
Library logo