Project | Demos | Documentation

Contribute to Biblissima+

Subscribe to our newsletter

Contact us

Paris. Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits, Latin 14899

Go to viewer chevron_right
Source
Gallica (Bibliothèque nationale de France)
Library
Paris. Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits
Shelfmark
  • Latin 14899
Biblissima authority file
Date
  • XIIIe siècle, fin (v. 1285-1288, cf. N. Bériou, La prédication de Ranulphe de la Houblonnière..., p. 136-164)
Language
  • Latin
Title
  • Petrus de Tarentasia, Questiones super quartum Sententiarum. -- Sermones diversi. -- Questiones de Quolibet.
Agent
Description

  • Contents:

    Manuscrit composé de divers sermons et questions quodlibétiques, copiés à partir d'autres collections ou reportés.

    F. A, THOMAS DE AQUINO, Secunda secundae, q. 186, a. 7 (responsio). "Notandum quod status religiosi potest considerari...-...ex tribus votis status religionis integratur."

    F. Av, description du contenu par Claude Grandrue.

    F. 1-10. PETRUS DE TARENTAISE, In IV Sententiarum quaestiones. Tables aux f. 1-6. -- F. 6v-10. "Questiones de sacramenta Ecclesie. Queritur utrum prima tollat totum reatum et videtur quod sic...-...sed pacificam juris sui professionem redemit et sic ad illud."

    F. 10-42. Summa de Penitentia. "Sacramentum est indivisibilis gratie, visibilis forma ut sic...-...et ad 13 millis consilium debet penitenti." (cf. W.M. Bloomfield, Incipits of Latin works on the virtues and vices, p. 327, n. 3872 ; A. Teetaert, « Quelques Summae de paenitentia anonymes dans la Bibliothèque nationale de Paris », Miscellanea Giovanni Mercati. 2, p. 329).

    F. 43-142. Sermones diversi
    F. 43-46v. GUILLELMUS DE MONCIACO NOVO "Sermo in dedicatione Ecclesie a magistro .o. de Mon. Domum tuam domine decet sanctitudo, etc. Hoc scribit in Ps...-...ergo est consumatio quia est vinculum perfectionis." (cf. J.B. Schneyer, Repertorium lat. serm., II, p. 508 ; P. Glorieux, Répertoire, n. 182 : Guillaume de Moncy).
    F. 46v-50v. JOHANNES AURELIANUS ou . "Sermo in purificatione beate Marie virginis secundum Johannem de Aurelianis or[dine]. fra[trum]. Pre[dicatorum]. Post quam inpleti sunt dies purgationis Marie [...] vulgariter dicitur quod qui facit quod debet legem ad implevit...-...ut purgari possumus pervenire ad celestem ierhusalem quod nobis prestare dignum etc." (cf. J.B. Schneyer, Repertorium lat. serm., III, p. 332 ; P. Glorieux, Répertoire, n. 36).
    F. 50v-53v. "Sermo in festo beati (de exponctué) Vincenti martiri. Probasti cor meum et vitasti nocte [...] Visita nos in salutati tuo ad videndum in bonitate tua electorum...-...quoniam nobis prestare dignetur qui cum Patre et Spiritu sancto vivit et regnat."
    F. 53v-55. "Sermo beati Vincenti in collatione. Restat modo videre quoniam subtilitas intelligentie probatur...-...qui probatus est in illo defectus in nobis prestare dignetur, et cetera."
    F. 55-57v. JOHANNES HALGRINUS DE ABBATISVILLA"Dominica Ia LXX. Ubentor gloriabor infirmitatibus meis etc. II ad Cor. XII, sicut dicit Ysidorius in libro de Summo bono...-...rependitur ut proemiam domini de miseria releventur quod nobis prestare dignetur, etc." (cf. J.B. Schneyer, Repertorium lat. serm., III, p. 539).
    F. 58-60. SALVATIUS DE MONTE SANCTI ELIGII (Gervais du Mont-Saint-Eloi, selon P. Glorieux, Repertoire, n. 391). "Sermo de sancto Benedicto a magistro Salvacio. Benedixit ei dominus et locupletatus est homo...-...locupletari in prima ubi permanebitur Mt. VI thesaurisate vobis, etc."
    F. 60-62. "De sancto Mathia. In caritate perpetua dilexi te, ideo atraxi te miserans. Verba ista scripta sunt in Ier. et post intelligi de Salvatore nostro...-...quidquid latet quidquid patet et Apostolus. Reposita est mihi corona justitie, quod nobis concedat".
    F. 62-64v. GUILLELMUS DE MALLIACO. "Prima quadragesima. Ecce nunc tempus acceptabile, etc. II cor. VII. Sicut vulgariter dicitur...-... invenire non possumus quod nobis advertat Jhesus Christus qui cum Patre, etc." (cf. T. Kaepelli, Scriptores O.P., II, p. 119, n. 1580).
    F. 64v-67. "In exaltatione sancte crucis. Exaltabo ad populos signum meum.Ysai. Et potest secundum verbum istud ad laudem presentis...-... quibus dicet 'venite benedicti Patris mei, precipite regnum' quod nobis prestare dignetur, etc."
    F. 67- 69. EUSTACHIUS ATREBATENSIS. " In dedicatione ecclesie. Domus mea, domus orationis vocabitur, vos autem fecistis eam...-...qui habitant in domo tua Domine, ad hanc domum, etc." (daté du 28 août 1272 voir P. Glorieux, Répertoire, n. 313 ; cf. G.E. Mohan, Initia opera franciscalium, p. 120*).
    F. 69-71. "Dominica post pascha. Non enim qui dicit 'Domine, Domine' intrabit in regnum celorum [...] Dicitur vulgariter : 'qui bene faciet, bene inveniret'....-...In presenti vita gratie, in futuro vita glorie. Quod nobis prestare dignetur."
    F. 71-74. GUILLEMUS DE MALLIACO. "Dominica tertia post pascha. Obsecro vos tanquam advene. O sciens beatus Petrus illud tempus (esse del.) scilicet paschale esse tempus peregrinationis...-...vocabit eos dominus dicens venite benedicti Pater (sic) mei percipite regnum quod nobis concedat, etc." (cf. T. Kaepelli, Scriptores O.P., II, p. 119, n. 1580).
    F. 74-76v. BONAVENTURA DA BAGNOREGIO "Dominica quarta post pentechosten. Estote misericordes sicut et pater noster [...] Servus qui in multis offendit dominum suum...-...exibemus in futuro Deum misericordem inveniemus. Quod nobis prestare dignetur." (ed. J.-G. Bougerol, Sermones de diversis, t. 1, p. 352-359).
    F. 76v-78. ThOMAS DE AQUINO. "In rogationibus. sermo. Petite et accipietis ut gaudium vestrum sit plenum. Dicit beatus Johannes quod omnia opera nostra...-...ut in presenti audiat nos per suam gratiam, in futuro largiatur vitam eternam." (cf. M. Grabmann, "Die Werke von der hl. Thomas von Aquino", Beitr. zur Gesch. der Phil. , 22/1-2, 1931, p. 333).
    F. 78-79v. "Iterum in rogationibus (en marge, rogné : sermo[...] in colla[...]). "Petite et accipietis, dictum est in primo sermone que sunt illa que nos movent ad peccandum...-...ut in presenti vos audiat per suam gratiam et in futuro conferat nobis vitam eternam."
    F. 79v-81v. GILBERTUS DE OVIS FLAMINGUS. "Dominica XIX post pentechosten. Surge, tolle gravatum tuum [...] verba ista que ad littera sunt...-...dies sine nocte ad quam nos preducat, etc." (cf. T. Kaepelli, Scriptores O.P., II, 1976, p. 42, n. 1298).
    F. 82-83. RANULPHUS DE HOMBLONARIA. "Sermo in ordinibus ab episcopo parisiense. Attendite vobis et universo gregi [...] Act. xx, karissimi fratres egregius predicator Paulus...-...oportet quod nos habeamus memoriam Domine passionis. Quod nobis prestare concedat, etc." (ed. N. Bériou, La prédication de Ranulphe de la Houblonnière..., t. II, p. 322-326. Comme le fait remarquer Nicole Bériou (t. I, p. 164), Ranulphe étant présenté comme évèque, ce sermon est probablement antérieur à 1288).
    F. 83-86. JOHANNES AURELIANUS . "Sermo a fratre Johanne quondam cancellario. Nolite solliciti esse dicentes [...] Dicitur vulgariter quod ad majus negotium debemus...-...percipite regnum quod vobis paratum est ab origine mundi. Quod nobis prestare dignetur, etc." (cf. J.B. Schneyer, Repertorium lat. serm., III, p. 332 ; P. Glorieux, Répertoire, n. 36).
    F. 86-89. JOHANNES AURELIANUS. "Collatio ejusdem. Nolite solliciti esse dicentes [...] Hodie dictum est quod Deus videns sollicitudinem minimam...-...et appropinquavit tibi regnum celorum. Quod nobis prestare, etc." (cf. J.B. Schneyer, Repertorium lat. serm., III, p. 332 ; P. Glorieux, Répertoire, n. 36).
    F. 89-91. NICOLAUS DE AQUAVILLA. "Plurimorum martirum. Sapientiam sanctorum narrant [...] Duo sunt ibi consideranda : primum est que est illa sapientia...-...cum illis in eterna claritate Deum laudare, etc." (cf. G.E. Mohan, Initia opera franciscalium, p. 122* ; J.B. Schneyer, Repertorium lat. serm., IV, p. 203).
    F. 91-93. "Sermo unius martiris. Probavit me dominus [...] Job XXIIII. Duo sunt ibi consideranda : primum est quomodo verba ista conveniunt beato Laurentio...-...panem de celo paratum habentem in se delectamentum et omnem saporis suavitatem. Quod nobis prestare dignetur, etc." (cf. J.B. Schneyer, Repertorium lat. serm., IV, p. 201).
    F. 93-96. [Nicolaus de Aquaevilla??]. "Sancti Augustini. Quasi stella a matutina in medio nebule... Eccl. l. In verbis duo sunt consideranda : primum est quomodo conveniunt beato Antonio...-...dulce lumen et delectabile est oculis videre solem, etc. Quod nobis prestare dignetur Jhesus Christus. Amen." (cf. J.B. Schneyer, Repertorium lat. serm., IV, p. 200).
    F. 96-98v. NICOLAS DE GORRAN. "Dominica ante ascentionem a fratre Nicholao de Gorham. Exivi a Patre et veni in mundum [...] et quodcumque petieritisque Patrem in nomine meo...-...ad quam nos preducat qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat, etc." (cf. J.B. Schneyer, Repertorium lat. serm., VII, p. 670, n. 30).
    F. 98v-100v. NICOLAS DE GORRAN. "Collatio ejusdem. Exivi a patre et veni in mundum [...] sicut dicitur in Ecc. xxiii. 6. gloria magna est sequi dominum...-...ad habundantiam premiorum in gloria eterna, ad quam nos preducat, etc."
    F. 100v-102v. "Dominica VI post Pentechosten. In novitate vite ambulemus [...] Deus post omnem creaturam creavit hominem...-...novus rex, nova lex, nova gaudia ad quod nos per., etc."
    F. 103-104v. "Dominica VII post Pentechosten. Sicut exhibuistis membra vestra, etc. Sicut in curia seculari acceptus est...-...Si quis manducaverit ex hoc pane, vivet in eternum."
    F. 104v-106. "Dominica XXI post Pentechosten. Videre quomodo caupte ambuletis. Eph. I. quoniam vita nostra non est nisi quidam cursus ad mortem...-... quia qui perseveraverunt usque in fine, hic salvus erit, quam salutem nobis concedat, etc."
    F. 106-108v. [GUILLELMUS DE MALLIACO]. "Dominica XVI post pentechosten. Omnis qui se humiliat, exaltabitur. Quamvis homo in infimo loco quia in terra conditus sit...-...magnifice honoravit et exaltavit ad quam exaltationem, etc." (cf. T. Kaepelli, Scriptores O.P., II, p. 119, n. 1580).
    F. 108v-109v. [SALVATIUS DE MONTE SANCTI ELIGII] (Gervais du Mont-Saint-Eloi, voir P. Glorieux, Repertoire, n. 391)."De sancto Remigio a magistro Salvatio. Mille erat lucerna ardens [...] Johannes V. Verba ista valde sunt congrua...-...habet lumen glorie quo ad eterna premia. Quod nobis concedat Jhesus Christus qui vivit et regnat, Amen."
    F. 109v-111. NICOLAS DE NONANCOUR ou NICOLAS D'ORLEANS. "Sermo in quadregasima. Sic currite ut comprehendatis. Ia Cor. IX. Vulgariter dicitur quod quelibet vetula plangit suum dapnum...-...Item currendum est (festinanter exponct.) perseveranter, qui non perseveravit, etc. Mt. xxiiii, quod nobis prestare dignetur." (cf. P. Glorieux, Répertoire, n. 180 et 201).
    F. 111-111v. "Sermo in quadragesima. Quid hic statis tota die otiosi. Mt. xx. hoc verbum reprehentionis est et reprehenduntur ...-... ad regnum cujus nullus est finis ad quod nos preducat qui cum Patre et Filio et Spiritu Sancto, vivit et regnat, etc."
    F. 111v-112v. "In ramis palmarum. Humiliavit semetipsum, etc. Phyl. ii. sicut militi princeps ponitur in exemplum...-...in futuro [a] ad arcem glorie ad quam nos preducat, etc."
    F. 112v-113v. "In Parastene. Quos omnis qui transitis per viam etc. Treni. I. Verba sunt Jeremie Prophete in persona Domini...-... et reddita vita ad quam nos preducat."
    F. 113v-114v. "In die Pasche. Si consurrexistis cum Christo etc. Col.III vel I ad Cor. quam familia sequitur dominum suum...-...ista sapientia ducit ad gloriam et honorem ad quam nos per., etc."
    F. 114v-115. "In rogationibis. Confitemini alterutrum peccata vestra, et orate invicem, ut salvemini. Jac. [ultimis] loquentibus, Jacobus ad modum sagatis medici...-...qui nobis credentibus dedit filium non negabit eternum bravium ad quod etc."
    F. 115-116v. RANULPHUS DE HOMBLONARIA. "De sancto Johanne. Qumquid ad preceptum tuum elevabitur aquila et in ard[uis] po[net] ni[dum] s[uum]. Cibavit illum pane vite et intellectus. Hoc ultimum verbum dicit et vult tamen dicere...-...de sublimitate glorie nimis tenerem vos. Rogabimus Deo etc." (ed. N. Bériou, La prédication de Ranulphe de la Houblonnière..., p. 35-41).
    F. 116v-118. JOHANNES DE MONTE LETHERICO (de Monthléry). "Ante adventum Domini a subpriore. Gaudete in Domino semper, iterum dico gaudete. Dominus proprie est, verba secundo proposita scripta...-...ut possimus ad eternam gloriam pervenire quod nobis possunt, etc." (cf. J.B. Schneyer, Repertorium lat. serm., III, p. 602). (lacune entre le f. 117v et f. 118 selon la réclame).
    F. 118-119. JOHANNES DE MONTE LETHERICO (de Monthléry). "Collatio a subpriore (en marge : Sermo de eodem in collatione G.). Gaudete in Domino semper, iterum dico gaudete. Dictum fuit in mane de triplici gaudio sanctorum...-...scilicet in gloria eterna ad quam nos preducat qui cum Patre etc." (cf. J.B. Schneyer, Repertorium lat. serm., III, p. 602).
    F. 119-120. FRATER SIMON. "Sermo de defunctis a fratre Simone. Ante hominem vita et mors ad eloquia mea inclina aurem tuam...-...ut possimus pervenire ad eternam gloriam ad quam nos preducat, etc." (cf. J.B. Schneyer, Repertorium lat. serm., V, p. 449).
    F. 120-122v. "Collatio ejusdem. Ante hominem vita et mors. Si quis sermonem meum servaverit, vivet in eternum...-...in eterna gloria ad quam nos preducat qui cum Patre et Spiritu Sancto vivit et regnat."
    F. 122v-123v. Johannes de Montelectori ou JOHANNES DE MONTE LETHERICO (de Monthléry). "Sermo a subpriore predicto. Fratres mei karissimi et desideratissimi gaudium meum et corona mea [...] alloquitur Apostolus subditos suos et filios...-...quod nobis concedat qui cum Patre et Spiritu Sancto vivet et regnat." (cf. T. Kaepelli, Scriptores O.P., II, p. 483, n. 2489 ; J.B. Schneyer, Repertorium lat. serm., III, p. 602).
    F. 123v-126v. JOHANNES DE ABBATISVILLA. "In adventu Domini a fratre Io. de Abbativilla. Salvatorem expectamus dominum nostrum Jesum Christum qui reformabit corpus humilitatis nostre [...] Sicut dicitur communiter quod qui bene expectat, non nimis expectat...-...gloriam semper veracem et veraciter sempiternam ad quam nos preducat, etc."
    F. 126v-128. JOHANNES DE GORHAM. "Sermo fratris Johannis de Gorham. Ambulate in omni opere bono fructificantes et crescentes in scientia Dei. Qui docet hominem scientiam. Christus magister est et dominus...-...honor in dignitate paradysi, pax in benignitate consortii ad quam etc."
    F. 128-129. JOHANNES DE GORHAM. "Collatio ejusdem. Crescentes in scientia Dei ubi invitat Apostolus ad augmentum scientie salubris...-...omnia erunt in illa vita perpetua que est finis bonorum ad quam etc."
    F. 129-132. "Sermo magistri nostri in adventu domini. Ecce dominus veniet et omnes sancti ejus cum eo. Sancta mater Ecclesia in isto sancto tempore...-...sonavit eos etc. Nota ut supra. Rogemus dominum etc."
    F. 132-135v. JOHANNES AURELIANUS. "Sermo fratris Johannis quondam cancellarii in adventu domini. Ecce mitto angelum meum [...] sint de Malach IIII. Dicitur vulgariter qui est premunitus, non est confusus...-...intraverunt ad nuptias ad quas nos preducat, etc." (cf. J.B. Schneyer, Repertorium lat. serm., III, p. 332 ; P. Glorieux, Répertoire, n. 36).
    F. 135v-139. RAYMUNDUS DE BRETIS (ou de Brette). "Sancti Andree a fratre Rem. domino. Proposito sibi gaudio sustinuit crucem confusione contempta. Hebr. XII. Passiones sive sint innate accidentaliter sive contracte naturaliter...-...porta paradisi est aperta." (cf. J.B. Schneyer, Repertorium lat. serm., V, p. 18 et VII, p. 68).
    F. 139-142. "Sermo in adventu domini a magistro nostro (in marg.: "Sermo noster de adventu factus apud justitiatorum"). Veniat dilectus meus in ortum suum. Can. V. Sancta mater nostra Ecclesia hiis diebus recolit nobis desiderium...-...gaudendo in requie opulenta ad quam nos preducat Jhesus Christus. Amen."

    F. 142-150. ADENULPHUS DE ANANIA, Quodlibet.
    F. 142-142v . Qu. 1 : "Questiones de quolibet a preposito sancti Odomari. In nostra generali disputatione querebantur plura, videlicet quedam pertinentia ad Deum, quedam pertinentia ad angelum, quedam ad actus diversorum habituum. De pertinentibus ad Deum querebatur primo in comparatione ad divinas personas [ ... ] primo ergo querebatur utrum divine persone relationibus distinguantur...-...dicit quod oppositionis relatio ex hoc nascitur quod Deus est de Deo."
    F. 142v-143. Qu. 2. "Secundo querebatur utrum opera trinitatis sint distincta...-...quod est principium et ratio agendi operationes extrinsecas et quantum ad hoc sunt indistincta."
    F. 143. Qu. 3. "Tercio querebatur utrum sibi invicem perfecte adequentur et hoc est querere utrum in divinis sit omnimoda equalitas...-...quia est non convenit producere sicut Patri et ideo non valet."
    F. 143-143v. Qu. 4. "Postea querebatur de Deo per comparationem ad creaturas et primo de respectu, secundo de cognotato effectu. De respectu querebatur utrum sit ponere verum respectum et realem in Deo per comparationem ad creaturas...-...quia est ibi per nostri intellectus operationem."
    F. 143v-144v. Qu. 5. " Postea querebatur de connotato effectu et primo de effectu qui respicit divinam clementiam, secundo de effectu qui respicit divinam potentiam. De primo querebatur utrum hoc proposit vera predestinatus dampnabitur...-...quod actus immo est ei impossibile, ut visum est."
    F. 144v-145. Qu. 6. "Postea querebatur de effectu qui respicit divinam potentiam, et primo de mirabili corporis Christi consecratione, secundo de mirabili accidentium substentatione. De primo querebatur quid in forma consecrationis corporis Christi demonstretur per hoc prenomen...-...et videlicet contentum ad utrumque et per predictam patet responsio ad omnia objecta."
    F. 145-145v. Qu. 7. "Secundo ciram hoc querebatur utrum Deus possit facere quod accidens sit sine subjecto...-...nec aliqua implicat contradictio."
    F. 145v-146. Qu. 8. "Secundo querebatur utrum evum sit mensura permanens sive successiva...-...et per hoc respondent ad omnia argumenta, teneatis quam partem volumentis."
    F. 146-146v. Qu. 9. "Tertio principaliter querebatur de pertinentibus ad actus diversorum habituum. Et primo de habitibus virtuosis, secundo de habitibus vitiosis. Circa primum querebant quedam pertinentia ad caritatem, secundo quedam pertinentia ad pietatem et tertio quedam pertinentia ad humilitatem. De pertinentia ad caritatem querebantur tria : primo querebatur de pertinentia ad ejus actum, secundo ad ejus subjectum et tertio de pertinentia ad ejus objectum. De primo querebatur unum tantum videlicet utrum caritatis actus sit amare aut amari...-...sed per tanto quia amari est via quedam inducens ad hoc quod homo amet." (ed. M. Grabman, "Adenulf von Anagni, propst von Saint-Omer...", Traditio 5, 1947, p. 280-281).
    F. 146v-147. Qu. 10. "Secundo querebatur de caritate in comparatione ad subjectum, videlicet utrum adveniente caritate timor servilis expellatur ...-... potest timoris habitus remanente adveniente caritate expulsa servilitate, et per hoc patet responsio ad objectum." (ed. M. Grabman, op. cit. , p. 281-282).
    F. 147-147v. Qu. 11. "Tertio querebatur de ea per comparationem ad objectum, videlicet utrum sit magis meritorium diligere inimicum quam amicum...-... sed propter Deum et ideo non concludit." (ed. M. Grabmann, op. cit., p. 282-283).
    F. 147v. Qu. 12. "Secundo querebatur de pertinentibus ad pietatem, et querebantur duo : primo quantum ad actum dimittendi, secundo quantum ad actum conferendi. De primo querebatur utrum temporalia sint dimittenda propter scandalum...-...quia tunc non solum essent dimittenda sed etiam habita conferenda."
    F. 147v-148. Qu. 13. "Secundo querebatur de actu conferendi, utrum scilicet uxor possit facere elemosynas sine consensu viri...-...quia illa habebat sponsum et non virum."
    F. 148. Qu. 14. "Tertio querebatur juxta hoc de actu humilitatis unicum tantum, videlicet utrum homo per humilitatem deberet se omnibus aliis subjicere...-...de vere humili et ideo non valet."
    F. 148-149. Qu. 15. "Postea querebatur de actibus viciosis et primo querebatur de peccato in generali, secundo de peccato in speciali. In generali querebatur duo : primo de peccatorum differentia, secundo de peccatorum convenientia. De primo querebatur unum tantum, videlicet utrum sit ponere aliquod peccatum medium inter veniale et mortale differens ab utroque...-...ergo nec peccato veniali, nullum est minus pari ratione."
    F. 149-149v. Qu. 16. "Secundo querebatur de peccatorum convenientia et circa hoc querebatur unum tantum videlicet utrum contemptus scilicet Dei sit peccatum speciale vel generale...-... quia pena peccati in Spiritum Sanctum, per hoc patet solutio ad objecta."
    F. 149v-150. Qu. 17. "Postea querebatur de actibus vitiosis in spirituali: primo querebatur de pertinentibus ad actum cordis, secundo de pertinentibus ad actum oris, tertio de pertinentibus ad actus operis. De pertinentibus ad actum cordis querebatur unum tantum videlicet utrum voluntas pro facto reputetur...-... nisi major fieret dis (sic) per meritum non esset, ex hoc patet responsio ad objecta."
    F. 150. Qu. 18. "Postea querebatur de pertinentibus ad actus oris et querebatur unum tantum : utrum scilicet accusatus coram judice possit sine peccati mortali negare veritatem....-... quia obest judici ut visum est, quia iste subtrahit illud quod ei debet."
    (cf. P. Glorieux, La littérature quodlibétique, p. 99-100 ; M. Grabman, "Adenulf von Anagni, propst von Saint-Omer...", Traditio 5, 1947, p. 269-283).

    F. 150-162. Sermones diversi
    F. 150-151. "Sermo in quadragesima. Hortamus vos in vacuum gratia Dei recipiatis. II ad Cor. VI. In epistula hodierna scilicet gratiam reconsiliationis...-...et ad vitam eternam preducit, quam nobis concedat qui vivit et regnat per omnia secula seculorum. Amen".
    F. 151-152. SALVATIUS DE MONTE SANCTI ELIGII (Gervais du Mont-Saint-Eloi, selon P. Glorieux, Repertoire, n. 391, donne la date du 5 mars 1273). "Sermo in quadragesima a magistro Selvacio. Si linguis hominum loquar etc. Quis habet sermones meos loquatur illud...-...detestatur anima ejus, oculos sublimes etc., qui seminat inter fratres discordiam."
    F. 152-153v. "Sermo sancti Vicencii. "Exivit vincens ut vinceret. III. Apo. Hic explicatur victoria beati Vincentii quantum ad tria...-...qui seminat in benedictionibus de benedictionibus et metet vitam eternam, ideo rogemus, etc."
    F. 153v-155v. GUILLELMUS DE MALLIACO. "Sermo in ramis palmarum. Secundum gloriam ejus multiplicata est ignominia ejus [...] Verba ista scripta sunt .I. Mach.I. in quibus verbis spiritualiter...-...ut tandem ab eo suscipiamus in eterna tabernacula. Quod nobis concedat." (cf. T. Kaepelli, Scriptores O.P., II, p. 119, n. 1580)
    F. 155v-159. "Dominica post trinitatem. Homo quidam fecit cenam magnam et vocavit multos. Luc. XIIII. Ecclesia facit sicut pictor pingens ymaginem...-...qui ad cenam nuptiarum agni vocati sunt ad quam nos per, etc."
    F. 159-162. "Dominica post pascha. Si filii et heredes, heredes quidem Dei etc. Deus ab origine mundi posuit hominem in paradyso...-...quod a nobis avertat filius Dei qui est benedictus in secula seculorum. Amen."

    F. 162-167v. JACOBUS DES AALEUS, Quodlibeta (daté de mars 1285, n. st.)
    F. 162-162v. "Questiones de quolibet a magistro Eustachio et Salvacio (attribution erronée). De anima humana queruntur duo, unde utrum in anima humana sit ymago Dei naturalis et secundum utrum anima sit idem in substantia cum suis potentiis...-...solum modum immitationis naturalis, non productionis naturalis."
    F. 162v-163. "Item queritur secundo utrum potentia anime sit idem cum essentia sua...-... Ad illud oppositum concedo."
    F. 163-164. "Tunc queritur de peccatis et primo utrum anima aliquod peccatum contrahat a primo parente...-...quia causa prima virtute remanet."
    F. 164-165. "Tunc queritur secundo circa hoc : utrum divitie possint appeti sine peccato...-...veri philosophantes divitias contempnunt."
    F. 165-165v. "Consequentuer queritur utrum peccatum omissionis consistat in actu...-...quod reducitur ad illum actum qui ammittitur."
    F. 165v. "Tunc queritur utrum ille qui omittit facere penitentiam sibi injuctam peccet mortaliter...-...in quo casu voluntas pro operatione reputatur."
    F. 165v-166. "Ad hoc queritur circa hoc et ponitur talis casus : quidam iuvenis multum sollicitabatur a quodam fratre ut suum ordinem intraret ; ille autem iuvenis non habens aliquam intentionem intrandi religionem...-...non deberem illi illam reddere, sic est in proposito."
    F. 166-166v. "Consequenter queritur de penitentia et primo queritur circa hoc utrum ad hoc quod aliquid (sic) sit vere penitens de peccato requiratur quod summe doleat de peccato...-...qui non est semper major."
    F. 166v-167. "Quesitum fuit secundo utrum simplex laicus qui commisit peccata de quibus proprius sacerdos curatus non potest ipsum absolvere, credit tamen quod bene possit ipsum absolvere, ipse illi confitetur et ille sacerdos de facto illum absolvit, modo queritur utrum iste laicus sit absolutus absolutione sacramentali...-...non tamen esset absolutus sacramentaliter."
    F. 167. "Consequenter queritur utrum in Christo voluntas humana semper fuerit conformis divine voluntati...-...potuit esse in illo difformitas in volito ut dictum est."
    F. 167-167v. "Consequenter queritur utrum plura accidentia existentia in eodem subjecto distinguantur numero...-...et sic procedebat secunda ratio."
    F. 167v. "Ultimo queritur utrum corpori glorioso sit aliquis locus determinatum...-...et sic patet solutio ad argumenta utriusque partis. Ad istas questiones respondit magister Jacobus des Aaleus, canonicus regularis, die martis post dominicam qua cantatur "judica me", anno domini M° CC° LXXXIIII°." (cf. P. Glorieux, La littérature quodlibétique, p. 209-210)

    F. 167v-170. Thomas de Aquino et Henricus de Gandavo, Quodlibeta diversa (reportations ou abréviations).
    F. 167v-168. THOMAS DE AQUINO, Quodlibet III, qu. 13, a. 1. "Consequenter queritur utrum illa satisfactio sit sacramentalis qua sacerdos dicit vel injungit penitenti dicens "Quicquid boni feceris (fecerit a. corr.), sit tibi in remissionem peccatorum" ...-... si proprio arbitrio faceret, idem opus."
    F. 168. THOMAS DE AQUINO, Quodlibet III, qu. 9, a. 2. "Demum queritur utrum liceat ab aliquo moriente requirere quod revelet statuum suum post mortem...-...tamen vult revelari fidelibus pie et humiliter querentibus."
    F. 168. THOMAS DE AQUINO, Quodlibet III, qu. 9, a. 1. "Postea queritur utrum anima separata aliam separatam cognoscere possit...-...per influxum nature superioris ut dictum est superius. "
    F. 168-168v. THOMAS DE AQUINO, Quodlibet III, qu. 6, a. 2. "Consequenter queritur utrum religiosus, si videat patrem in necessitate et absque prelati sui licentia possit exire claustrum ad subveniendum patri...-...quod per alium faciet adjuvari."
    F. 168v-169v. THOMAS DE AQUINO, Quodlibet I, qu. 9, a. 4. "Demum queritur utrum monachus peccet mortaliter comedendo carnes...-... quod non prohibetur infirmo."
    F. 169v. HENRICUS DE GANDAVO, Quodlibet I, qu. 29. "Demum queritur utrum confitentem quemdam ad se pertinencia quedam vero ad prelatum superiorem possit primo absolvere ad hiis que pertinent ad se...-...quia jam inpenitentem se ostenderet".
    F. 169v. HENRICUS DE GANDAVO, Quodlibet I, qu. 30-31. "Postea queritur utrum possit eum absolvere de hiis que pertinent ad superiorem sub conditione...-...minus valet de illis que pertinent ad superiorem."
    F. 169v-170. THOMAS DE AQUINO, Quodlibet VI, qu. 6. "Demum queritur utrum magis sit meritorium obedire prelato quam facere aliquid ad dictum fratris...-...quod aliquis obediat prelato tanquam superiori."
    F. 170. THOMAS DE AQUINO, Quodlibet V, qu.14. "Consequenter queritur utrum ille qui tenetur ad horas canonicas dicere matutinas in sero...-...jam hoc pertinet ad diem sequentem."

    F. 170-179. Sermones diversi
    F. 170-172. "In die cynerum. Audite queso sermones meos et agite penitentiam. Ut idem habeatur pro themate...-...Agite penitentiam, appropinquabit vero regnum celorum, ad quam etc."
    F. 172-174v. JOHANNES LA LOUE. "In die brandonum a magistro Jo. La Loue. Cum jejunasset XL diebus [...] Mt. IIII. Non in solo pane vivit homo...-...habeatur gaudium perfectum, ad quod etc."
    F. 174v-176v. "Dominica in ramis palmarum. Proposito sibi gaudio sustinuit crucem [...] In hiis verbis ad litteram de Christo ab Apostolo...-...per toleranciam mereamur gloriam, quam etc."
    F. 176v-178. "Sermo in Pascha. Nonne cor nostrum ardens erat [...] Hic tanguntur tria que debent esse in auditore...-...quantum fortis est ut mors dilectio, etc."
    F. 178-179v. "Sermo de sancto Marco. Bonus homo de bono thesauro profert [...] Hic beatus Evangelista Marchus a triplici gradu bonitatis commendatur...-...in profectum bono requievit in pace."

    F. 180-181. Deux sermons sur le verset "Prevaluit David adversus Philisteum in funda et lapide..." d'une encre plus claire, et à la mise en page non achevée.

    F. 186v-188. Table du contenu de l'ensemble du manuscrits (questions et sermons).
    F. 188rv-188v, texte incomplet, litanie pour la fête de s. Marc.

    Physical Description:

    Paris. Ecriture livresque. Manuscrit rédigé sans doute par un étudiant qui a lui-même produit deux sermons contenus dans l'ouvrage (ff. 129-132 et 139-142. En marge du f. 139 :"Sermo noster de adventu factus apud justitiatorum"). Initiales filigranées rouges et bleues, pieds de mouche en alternance rouges et bleus ; rubriques à l'encre rouge ; lettres rehaussées et passages (citations bibliques) soulignés de rouge (parfois d'encre brune) dans le texte, titres courants des questions et de la Summa à l'encre rouge ou brune ; sermons numérotés à l'encre rouge en titre courant (sauf f. 104v, 106 et 108v). L'intitulé des questions quodlibétiques est repris dans la marge inférieure.

    Quelques corrections en marge de la main du copiste avec passim des précisions de structures ("Secundum", "Tertio"). Annotations et commentaires entourés à l'encre en marge de la main du copiste (f. 89v-90, 91-93v, 95, 130, passim). Références des citations indiquées en marge par le scribe parfois rehaussées de rouge (voir f. 49-57, puis passim). Au f. 68, réflexion structurée sous forme de plan en marge autour de la "domus", mots encadrés de rouge. Au f. 69v, en marge inférieure, liste des péchés qui excluent du royaume céleste, structure encadrée de rouge et d'un pied de mouche bleu. Aux f. 74-75, schéma mettant en parallèle deux comparaisons de la relation de Dieu aux hommes (médecin envers infirme ; mère envers son fils). Au f. 78, réflexion structurée sous forme de plan en marge autour de la prière, mots encadrés de rouge et un pied de mouche bleu. Schémas f. 81v, 129v-131v, 159v.
    Nombreuses annotations au crayon effacées (f. 46, 46v, 61v-64, 74, 96, 160, 179v-185).
    F. 146, annotation en marge inférieure d'une écriture cursive contemporaine (autre main) à l'encre claire. Même main en marge du f. 151.

    19 cahiers : 3 cahiers de 8 feuillets (1-24) ; 1 cahier de 6 feuillets (25-30) ; 1 cahier de 8 feuillets (31-38) ; 1 cahier de 10 feuillets (39-48) ; 1 cahier de 9 feuillets (49-57, avec onglet à la place du 10e feuillet) ; 5 cahiers de 12 feuillets (58-117) ; 1 cahier de 8 feuillets (118-125) ; 4 cahiers de 12 feuillets (126-173) ; 1 cahier de 11 feuillets (174-184 avec un onglet entre les f. 182-183) ; 1 cahier de 4 feuillets (185-188). Réclames du copiste au f. 8v, 16v, 24v, 30v, 38v, 48v, 69v, 105v, 117v, 125v, 137v, 149v, 161v, 173v. Signatures des cahiers au crayon (à l'encre bleue pour le premier cahier). Les feuillets 181v-186r sont blancs (excepté quelques annotations musicales aux f. 183v-185).

    Parchemin. 188 f. précédés d'une garde de parchemin. 200 x 145 mm. Réglure à la mine de plomb.
    Reliure de parchemin vert (XVIIe siècle) aux armes de Saint-Victor. Reliure consolidée en juin 2018 (dossier BnF-ADM-2018-003629-01). Aux f. 1 et 188v, estampille de la Bibliothèque nationale (1792-1802), identique au modèle Josserand-Bruno, type 17.

    Custodial History:

    Ce manuscrit a appartenu à la bibliothèque de l'Abbaye de Saint-Victor de Paris. Au f. 1 : "Iste liber est sancti Victoris parisiensis quicumque cum furatus fuit vel celaverit vel titulum istum deleverit, anathema sit. Amen."
    Il est entré dans les collections de la Bibliothèque nationale après les saisies révolutionnaires en 1796.

Rights
  • Bibliothèque nationale de France. Département des manuscrits
License
Digitisation
Manifest URL
Related
Biblissima portal
Library logo