Paris. Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits, Latin 3279

Go to viewer chevron_right
Source
Gallica (Bibliothèque nationale de France)
Library
Paris. Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits
Shelfmark
  • Latin 3279
Biblissima authority file
Date
  • Début du XIIIe siècle
Language
  • Latin
Title
  • Sermones.
Agent
  • Role
    • Author
    Original form
    • BARTHOLOMAEUS CLUNIACENSIS monachus
Description
  • Contents:

    F. 1-2v Addition contemporaine du ms. ou légèrement postérieure contenant la table du prologue et des 105 sermons et un sommaire rubriqué qui attribue le recueil à Barthélemy, moine de Cluny : « Intitulationes sermonum Bartholomei monachi Cluniacensis cum numero foliorum. Prologus : quere in folio primo... De unctione Helysei specialiter exposita. Helye dixit Deus... f. CLXX° et ultimo. Speculum claustralium quod venerabilis pater et sacerdos Bartholomeus Cluniacensis monachus ex dictis sanctorum patrum... composuit et fratribus suis claustralibus... reliquit... Sunt in hoc volumine omelie evangeliorum dominicarum dierum et solemnitatum Domini septuaginta. Sunt etiam... sermones de sollempnitatibus sanctorum secundum alios doctores... ». Cette attribution est contestée par J. Leclercq qui fait de Guillaume du Merle, moine de Saint-Evroult, l'auteur de ce recueil, d'après les indications portées sur le ms. 149 de la bibliothèque d'Alençon ; cf. Mélanges monastiques, Revue Mabillon, XXXIII (1943), 48-59.

    F. 3-147 [GUILLELMUS DE MERULA ?]. Prologue : « Quam jocunde videbit eternum Dei tabernaculum... » (éd. sous le nom de Barthélemy de Cluny par L. Petit-Radel dans Hist. litt., XVIII (1835), 27-28) ; cf. ms. Alençon 149, 1-1v (3-4) ; — Sermones de tempore : « Incipit liber tropologie. Dominica prima adventus Domini. Cum appropinquaret Dominus Jhesus Jerosolimis... Erudit nos, karissimi, sapientia Dei... » ; cf. ms. cit., 1v-2 (4-5v) ; — « Dom. Ia in adventu Domini. Ecce dies veniunt... Preconium sue nativitatis... » ; cf. ms. cit., 2v-4 (5v-8) ; — « Dom. IIa. Erunt signa in sole... Interrogatus Dominus quando... » ; cf. ms. cit., 4v-5v (8-9v) ; — « Dom. IIIa. Cum audisset Johannes in vinculis... Non est arbitrandum Johannem dubitasse... » ; cf. ms. cit., 5v-7 (9v-12) ; — « Dom. IIIa. Miserunt Judei ad Johannem sacerdotes... Hoc spiritualiter cotidie videmus... » ; cf. ms. cit., 7-7v (12-13) ; — « In vigilia nat. Domini. Cum esset desponsata mater Jhesu... Artifex operaturus in ligno... » ; cf. ms. cit., 7v-8v (13-14v) ; — « In die nat. Domini. In principio erat Verbum... Disponentem ex temporis imminentis occasione... » ; cf. ms. cit., 8v-10 (14v-16v) ; — « Dom. infra oct. nat. Domini. Erat Joseph et Maria... Tenetis inconcussum, karissimi... » ; cf. ms. cit., 10-11 (16v-18v) ; — « In octab. nat. Domini. Postquam impleti sunt dies octo... Utinam impleantur in nobis... » ; cf. ms. cit., 11-11v (18v-19v) ; — « In die Epiphanie. Cum natus esset Jhesus... Oratores seculi ad persuasionem causarum... » ; cf. ms. cit., 11v-13 (20-22v) ; — « Dom. infra oct. Epiphanie. Venit Dominus Jhesus... Forma servorum factus est Dominus... » ; cf. ms. cit., 13-14 (22v-24) ; — « In oct. Epiphanie. Super quem videris Spiritum... Ab hac apparitione Spiritus descendentis... » ; cf. ms. cit., 14-15 (24-26) ; — « Cum factus esset Jhesus annorum duodecim... Puericia Salvatoris... » ; cf. ms. cit., 15-16v (26-28v) ; — « Dom. Ia post oct. Epiphanie. Nupcie facte sunt in Chana... Miraculum aque et vini... » ; cf. ms. cit., 16v-17v (28v-30) ; — « Dom. IIa. Cum autem descendisset Jhesus... Quis est, fr. kar., mons... » ; cf. ms. cit., 17v-18v (30v-32) ; — « Dom. IIIa. Ascendente Jhesu in naviculam... Navicula quam ascendit Dominus... » ; cf. ms. cit., 18v-19 (32-33) ; — « Dom. IIIIa. Simile factum est regnum celorum... Si tractantes salutiferam... » ; cf. ms. cit., 19-20v (33-35v) ; — « Dom. in LXX ma. Simile est regnum celorum homini... Scio, karissimi, quod invidia... » ; cf. ms. cit., 20v-22 (35v-380) ; — « Dom. in LXma. Vobis datum est nosse misterium... Hec vox Dominica ad vos... » ; cf. ms. cit., 22v-23 (38v-39v) ; — « Dom. in Lma. Ecce ascendimus Jerosolimam... Ascensurus ad passionem Salvator... » ; cf. ms. cit., 23-24 (40-42) ; — « Dom. in XLma. Ductus est Jhesus in desertum... O amplectanda misericordia... » ; cf. ms. cit., 24v-26v (42-45) ; — « Dom. IIa in XLma. Egressus Jhesus secessit in partes Tyri... Hec sacra lectio dupliciter... » ; cf. ms. cit., 26v-27 (45-46) ; — « Dom. IIIa. Erat Dominus Jhesus eiciens demonium... Miraculum istud et per temporale... » ; cf. ms. cit., 27-28 (46-47v) ; — « Dom. IIIIa. Abiit Jhesus trans mare... Quia prolixum est Evangelium... » ; cf. ms. cit., 28-29v (47v-50v) ; — « Dom. Va. Tulerunt lapides Judei... Multis irrogatis convitiis... » ; cf. ms. cit., 29v-31v (50v-53) ; — « Dom. in Ramis palmarum. Scitis quia post biduum... Quoniam textus Passionis, fr. kar., prolixior est... » ; cf. ms. cit., 31v-34v (53-58v) ; — « In cena Domini. Surgit Dominus Jhesus... Operum Salvatoris alia humilitatis... » ; cf. ms. cit., 34v-35v (58v-60) ; — « In Parasceve. Egressus est Jhesus trans torrentem... In hoc facto, karissimi, designavit mystice... » ; cf. ms. cit., 35v-36v (60-62) ; — « In sabbato Pasche. Aspectus angeli erat sicut fulgur... Describitur nobis, dilectissimi, qualitas... » ; cf. ms. cit., 36v-37v (62-63v) ; — « Sermo in die Pasche. Maria Magdalene et Maria Jacobi... Aromata conficiuntur ex myrra... » ; cf. ms. cit., 37v-38v (63v-65v) ; — « Feria IIa. Duo ex discipulis Jhesu... Non est arbitrandum vacare... » ; cf. ms. cit., 38v-39v (65v-67v) ; — « Feria IIIa. Optulerunt ei partem piscis... Non ociose factum... » ; cf. ms. cit., 39v-41 (67v-69) ; — « Feria IIIIa. Manifestavit se Jhesus... Manifestationem spiritaliter... » ; cf. ms. cit., 41-42 (69-71) ; — « In oct. Pasche. Cum esset sero... Situs discipulorum et tempus... » ; cf. ms. cit., 43-43v (71-72v) ; — « Dom. Ia post octab. Pasche. Ego sum pastor bonus... Tria sunt genera pastorum... » ; cf. ms. cit., 43v-44v (72v-74) ; — « Dom. IIa. Mulier cum parit... Parabole Salvatoris tanto gloriosiores ... » ; cf. ms. cit., 44v-45v (74-75v) ; — « Dom. IIIa. Cum venerit Paraclytus... Tres sunt principales cause dampnationis... » ; cf. ms. cit., 45v-46v (75v-77v) ; — « Dom. IIIIa. Amen, amen, dico vobis, si quid petieritis... Promissio ista cum omni diligentia... » ; cf. ms. cit., 46v-47 (77v-78v) ; — « In die Ascensionis. Dominus Jhesus postquam locutus est... Fratres, sequamur capud nostrum... » (éd. J. Leclercq, op. cit., 57-59) ; cf. ms. cit., 47-48 (78v-80) ; — « Dom. post Ascensionem. Venit hora ut omnis... Sicut unus fidelis aliis est... » ; cf. ms. cit., 48-49 (80-81v) ; — « In die Pentecostes. Si quis diligit me... Dilectio Dei tripliciter... » ; cf. ms. cit., 49-50 (81v-83v) ; — « Feria IIa. Qui male agit odit lucem... Versiculus iste hodierni evangelii... » ; cf. ms. cit., 50-51 (83v-85) ; — « Feria IIIa. Qui non intrat per ostium... Docet, karissimi, veritas... » ; cf. ms. cit., 51-52 (85-86) ; — « Feria IIIIa. Nemo venit ad me... Sic dispensanda est sententia... » ; cf. ms. cit., 52-53 (86-87v) ; — « In oct. Pent., de Sancta Trinitate. Oportet vos nasci denuo... Audistis, karissimi, quod Nichodemus... » ; cf. ms. cit., 53-53v (87v-89) ; — « Dom. Ia post Pent. Homo quidam erat dives... Novit clementissimus creator... » ; cf. ms. cit., 53v-54v (89-91) ; — « Dom. IIa. Homo quidam fecit cenam... Homo iste figuraliter... » ; cf. ms. cit., 54v-55v (91-92v) ; — « Dom. IIIa. Dominus Jhesus murmurantibus... Parabola est que aliud sonat... » ; cf. ms. cit., 55v-56v (92v-93v) ; — « Dom. IIIIa. Estote misericordes... Misericordia est beneficium... » ; cf. ms. cit., 56v-57v (93v-95v) ; — « Dom. Va. Cum turbe irruerent ad Jhesum... Summa evangelii breviter est tractanda... » ; cf. ms. cit., 57v-58v (95-97) ; — « Dom. VIa. Amen, dico vobis : nisi habundaverit justicia... Veritas hic sub typo... » ; cf. ms. cit., 58v-59 (97-98v) ; — « Dom. VIIa. Cum multa turba esset cum Jhesu... In presenti evangelio specialiter... » ; cf. ms. cit., 59-61 (98v-102) ; — « Dom. VIIIa. Attendite a falsis prophetis... Intentio Salvatoris in hac lectione... » ; cf. ms. cit., 61-62v (102-104) ; — « Dom. IXa. Homo quidam erat dives... Proponit Dominus hoc quasi exemplum... » ; cf. ms. cit., 62v-64 (104-107) ; — « Dom. Xa. Cum appropinquaret Jhesus Jerusalem... Quod flevit Dominus pro homine... » ; cf. ms. cit., 64-65v (107-110) ; — « Dom. XIa. Duo homines ascenderunt... Si quis nostrum in se confidit... » ; cf. ms. cit., 65v-66v (110-111v) ; — « Dom. XIIa. Exiens Jhesus de finibus Tyri... Series proposite evangelice lectionis... » ; cf. ms. cit., 66v-67v (111v-114) ; — « Dom. XIIIa. Homo quidam descendebat... Sub exemplo hujus miseri hominis... » ; cf. ms. cit., 67v-69 (114-116v) ; — « Dom. XIIIIa. Dum iret Jhesus in Jerusalem... Via Salvatoris in Jerusalem terrenam... » ; cf. ms. cit., 69-71 (116v-119v) ; — « Dom. XVa. Respicite volatilia celi... Hec adhortatio, fr. kar... » ; cf. ms. cit., 71-72 (119v-122) ; — « Dom. XVIa. Ibat Jhesus in civitatem que vocatur Naym. In hac lectione nobis spiritualiter... » ; cf. ms. cit., 72-73 (122-123v) ; — « Dom. XVIIa. Cum intraret Jhesus in domum... Hec sancti Evangelii lectio nobis duo proponit... » ; cf. ms. cit., 73-73v (123v-124v) ; — « De eodem. Ecce quomodo, ut in primis diximus, proponit nobis... » ; cf. ms. cit., 73v-74 (124v-125) ; — « De eodem. Intravit Jhesus in domum... Pharisei interpretantur divisi... » (125-125v) ; — « Dom. XVIIIa. Cum invitatus fueris... In hoc capitulo ad utilitatem morum... » ; cf. ms. cit., 74-74v (125v-126v) ; — « Dom. XIXa. Magister, quid est mandatum magnum... Hunc Domini sermonem... » ; cf. ms. cit., 74v-75v (126v-128) ; — « Dom. XXa. Ascendens Jhesus in naviculam... Commendatur nobis moraliter... » ; cf. ms. cit., 75v-76v (128-130v) ; — « Dom. XXIa. Simile factum est regnum celorum homini... Testimonio Salomonis habemus... » ; cf. ms. cit., 76v-79 (130v-134v) ; — « Dom. XXIIa. Erat quidam regulus... Hec est summa evangelice lectionis... » ; cf. ms. cit., 79-80v (134v-137) ; — « Dom. XXIIIa. Simile est regnum celorum homini... In hac lectione sancti Evangelii...» ; cf. ms. cit., 80v-81v (137-140) ; — « Dom. XXIIIIa. Abeuntes Pharisei consilium inierunt... Latet multiplex in hac lectione utilitas... » ; cf. ms. cit., 81v-83 (140-142) ; — « Dom. XXVa. Loquente Jhesu ad turbas... Mensa celestis verbi... » ; cf. ms. cit., 83-84 (142-144) ; — « Dom. XXVIa. Cum sullevasset [sic] oculos Jhesus... Per singulas quasque lectiones... — ... in cophinis cordium nostrorum ne quid pereat, prestante Domino nostro... » ; cf. ms. cit., 84-85v (144-147). Cf. ms. Reims 586, f. 1-64, décrit dans le Cat. gén. des mss. des bibl. publ. de France, XXXVIII, 766 sq., qui, commele ms. Alençon 149, contient les mêmes sermons avec quelques variantes ; les sermons des mss. Reims 586, f. 3, 31v, Alençon 149, f. 4, 42, manquent dans le ms. Latin 3279 ; le sermon du ms. Latin 3279, f. 125, manque dans les mss. de Reims et d'Alençon.

    F. 147-166v Sermones de sanctis et sermones varii. « In nat. s. Stephani prothomart. Stephanus plenus gratia... Egregie b. Lucas demonstrat... » (147-147v) ; — « In nat. s. Johannis Evangeliste. Sic eum volo manere... Querendum est cur Dominus... » (147v-149) ; — « In nat. Innocentium. Vox in Rama audita est... Sancti prophete non solum futura... » (149-149v) ; — « De innocentia. Innocentia tripliciter dividitur... » (150) ; — « In purificatione s. Marie. Omnes fideles sciunt nequaquam Dei matrem... » (150-150v) ; — « In annuntiatione s. Marie. Ave Maria gratia plena. Gaudeat celica et humana creatura... » (150v-151) ; — « De sacramento trium dierum. Semper triduum apertum est sacramento... » (151-152v) ; — « In die Pasche. Hec est dies quam fecit Dominus... Ista est dies non transitoria... » ; cf. ms. Reims 586, f. 91-92v (152v-153) ; — « De rogationibus. Clausum est celum... Quia neque spiritualia dona... » (153-153v) ; — « De Helyseo. Queritur quomodo Heliseus cum suus magister Helyas... » (153v-154v) ; — « In die Pentecostes. Factus est de celo sonus... Ex cujus consonantia... » (154v-155v) ; — « De eodem. Om[n]ium artifex docuit me sapientia... Spiritus sapientie docet... » (155v-156) ; — « In octab. Pentecostes. Vidi ostium apertum in celo... Hoc mysterium pietatis... » (156-157) ; — « In nat. s. Johannis Baptiste. Fuit homo missus a Deo... Johannes forma religionis... » (157-158) ; — « De eodem. Fuit homo missus a Deo... Duos nuntios misit Deus... » (158) ; — « In nat. apost. Petri et Pauli. Fecit Deus duo magna luminaria... Ecclesia est firmamentum veritatis... » (158-159) ; — « In fest. s. Petri ad vincula. Misit Herodes rex manus... Nuntius diaboli impugnat fideles... » (159v-160) ; — « In transfiguratione Domini in monte. Filii Dei sumus... Ad magnam celsitudinem venient sancti... » (160-160v) ; — « In assumptione s. Marie. Que est ista que ascendit... Bene et convenienter regina mundi... » (160v-161v) ; — « Unde supra. Merito b. Virgo candida dicitur... — ... suam honorare matrem... », incomplet par lacune matérielle (161v) ; — Sermon incomplet du début par lacune matérielle : « ... edificata est ; in hoc loco stat Jhesus... — ... convertentes ad Dominum inde exeamus » (162) ; — « De regno Salvatoris. Dominus regnavit, decorem induit... Plures quondam, sicut legimus... » (162v-163) ; — « Quomodo Spiritus elevet et assumat quos provehit. Elevavit me Spiritus... Ille recte graditur... » (163-164) ; — « De universitate viciorum sub specie VII gentium. Ecce constitui te super gentes... Considerandum est que sint iste gentes... » (164-164v) ; — « In nat. unius confessoris. Nemo accendit lucernam... Hic ostenditur forma doctorum... » (164v-165v) ; — « De pugna David contra Goliam. Congregantes Philistyni agmina sua... Philistyni cadentes potione vel duplex ruina dicuntur... » (165v-166) ; — « De unctione Helysei spiritualiter exposita. Helye dixit Deus : Helyseum filium... Per Helyam prophetam Christus designatur... » (166-166v).

    Physical Description:

    Initiales rouges et bleues ; rubriques. — Cahiers signés de [I] à XXII ; lacune de 6 ff. entre le f. 161 et le ff. 162 ; les ff. 1 et 2 (table et titre) sont une addition de la 2e moitié du XIIIe s. — Foliotation marginale contemporaine de I (f. 3) à CLXX (f. 166). Annotations au crayon, de la main de Louis Petit-Radel. — Au f. de garde II, titre du XVIIe s. : « Sermons manuscris sur les Évangilles de Bartélemy Abbé de Cluny » ; au f. 166v, essais de plume des XIIIe et XIVe s.Parchemin. II et 166 ff. 240 × 175 mm. Reliure maroquin rouge aux armes de Philippe de Béthune. Titre au dos : « Serm. manus. de Barthele. abbé. de. Cluny. sur. les. evangille ». Tranches dorées.

    Custodial History:

    Provient de l'abbaye de Beaupré (dioc. de Beauvais) dont les ex-libris des XIIIe et XIVe s. se trouvent aux ff. 2v et 166v ; passa entre les mains de Philippe de Béthune, dont l'ancienne cote se lit au f. de garde I.


    Incipit du lemme biblique

    Abeuntes Pharisaei consilium inierunt... (Mt. XXII, 15).

    Incipit

    Latet multiplex in hac lectione utilitas...

    f. 140

    Incipit du lemme biblique

    Abiit Jesus trans mare Galilaeae... (Joh. VI, 1).

    Incipit

    Quia prolixum est evangelium...

    f. 47v

    Incipit du lemme biblique

    Adtendite a falsis prophetis... (Mt. VII, 15).

    Incipit

    Intentio Salvatoris in hac lectione...

    f. 102

    Incipit du lemme biblique

    Amen, amen dico vobis : Si quid petieritis... (Joh. XVI, 23).

    Incipit

    Promissio ista cum omni diligentia...

    f. 77v

    Incipit du lemme biblique

    Amen dico vobis : Nisi abundaverit justitia... (Mt. V, 20).

    Incipit

    Veritas hic sub typo...

    f. 97

    Incipit du lemme biblique

    Ascendens Jesus in naviculam transfretavit... (Mt. IX, 1).

    Incipit

    Commendatur nobis moraliter...

    f. 128

    Incipit du lemme biblique

    Ascendente Jesu in naviculam, secuti sunt... (Mt. VIII, 23-24).

    Incipit

    Navicula quam ascendit Dominus...

    f. 32

    Incipit du lemme biblique

    Aspectus angeli erat sicut fulgur... (Mt. XXVIII, 3)

    Incipit

    Describitur nobis, dilectissimi, qualitas...

    f. 62

    Incipit du lemme biblique

    Ave Maria, gratia plena... (cf. Lc. I, 28).

    Incipit

    Gaudeat caelica et humana creatura...

    f. 150v

    Incipit du lemme biblique

    Clausum est caelum... (Lc. IV, 25)

    Incipit

    Quia neque spiritualia dona...

    f. 153

    Incipit du lemme biblique

    Congregantes Philistini agmina sua... (I Reg. XVII, 1)

    Incipit

    Philistini cadentes potione vel duplex ruina dicuntur...

    f. 165v

    Incipit du lemme biblique

    Cum appropinquaret Jesus Jerusalem, videns civitatem flevit... (cf. Lc. XIX, 41).

    Incipit

    Quod flevit Dominus pro homine...

    f. 107

    Incipit du lemme biblique

    Cum appropinquasset Jesus Jerosolymis, et venisset Bethphage... (Mt. XXI, 1).

    Incipit

    Erudit nos, carissimi, sapientia Dei...

    f. 4

    Incipit du lemme biblique

    Cum audisset Johannes in vinculis... (Mt. XI, 2).

    Incipit

    Non est arbitrandum Johannem dubitasse...

    f. 9v

    Incipit du lemme biblique

    Cum autem descendisset Jesus de monte... (Mt. VIII, 1).

    Incipit

    Quis est, fratres carissimi, mons...

    f. 30v

    Incipit du lemme biblique

    Cum autem venerit Paracletus quem ego mittam... (Joh. XV, 26).

    Incipit

    Tres sunt principales causae damnationis...

    f. 75v

    Incipit du lemme biblique

    Cum esset desponsata mater Jesu... (Mt. I, 18).

    Incipit

    Artifex operaturus in ligno...

    f. 13

    Incipit du lemme biblique

    Cum factus esset Jesus annorum duodecim... (Lc. II, 42).

    Incipit

    Pueritia Salvatoris...

    f. 26

    Incipit du lemme biblique

    Cum intraret Jesus in domum cujusdam principis... (Lc. XIV, 1).

    Incipit

    Haec sancti Evangelii lectio nobis duo proponit...

    f. 123v

    Incipit du lemme biblique

    Cum invitatus fueris ad nuptias... (Lc. XIV, 8).

    Incipit

    In hoc capitulo ad utilitatem morum...

    f. 125v

    Incipit du lemme biblique

    Cum natus esset Jesus... (Mt. II, 1).

    Incipit

    Oratores saeculi ad persuasionem causarum...

    f. 20

    Incipit du lemme biblique

    Cum sero esset die illo... (Joh. XX, 19).

    Incipit

    Situs discipulorum et tempus...

    f. 71

    Incipit du lemme biblique

    Cum sublevasset Jesus oculos... (Joh. VI, 5).

    Incipit

    Per singulas quasque lectiones...

    f. 144

    Incipit du lemme biblique

    Cum turba multa esset... (Mc. VIII, 1).

    Incipit

    In praesenti evangelio specialiter...

    f. 98v

    Incipit du lemme biblique

    Cum turbae irruerent in Jesum... (Lc. V, 1).

    Incipit

    Summa evangelii breviter est tractanda...

    f. 95

    Incipit du lemme biblique

    Cum venerit ille, arguet mundum de peccato... (Joh. XVI, 8).

    Incipit du lemme biblique

    Dominus Jesus murmurantibus quod cum peccatoribus manducaret dixit parabolam istam : Quis ex vobis homo... (Lc. XV, 4)

    Incipit

    Parabola est quae aliud sonat...

    f. 92v

    Incipit du lemme biblique

    Dominus quidem Jesus, postquam locutus est... (Mc. XVI, 19).

    Incipit

    Fratres, sequamur caput nostrum...

    f. 78v

    Incipit du lemme biblique

    Dominus regnavit... (Ps. XCII, 1).

    Incipit

    Plures quondam, sicut legimus...

    f. 162v

    Incipit du lemme biblique

    Ductus est Jesus in desertum... (Mt. IV, 1).

    Incipit

    O amplectanda misericordia...

    f. 42

    Incipit du lemme biblique

    Dum iret Jesus in Jerusalem... (Lc. XVII, 11).

    Incipit

    Via Salvatoris in Jerusalem terrenam...

    f. 116v

    Incipit du lemme biblique

    Duo ex discipulis Jesu ibant... (Lc. XXIV, 13).

    Incipit

    Non est arbitrandum vacare...

    f. 65v

    Incipit du lemme biblique

    Duo homines ascenderunt in templum... (Lc. XVIII, 10).

    Incipit

    Si quis nostrum in se confidit...

    f. 110

    Incipit du lemme biblique

    Ecce ascendimus Jerosolymam... (Lc. XVIII, 31).

    Incipit

    Ascensurus ad passionem Salvator...

    f. 40

    Incipit du lemme biblique

    Ecce constitui te super gentes... (Jer. I, 10)

    Incipit

    Considerandum est quae sint istae gentes...

    f. 164

    Incipit du lemme biblique

    Ecce dies veniunt, dicit Dominus, et suscitabo... (Jer. XXIII, 5).

    Incipit

    Praeconium suae nativitatis...

    f. 5v

    Ecce quomodo, ut in primis diximus, proponit nobis...

    f. 124v

    Incipit du lemme biblique

    Ego sum pastor bonus... (Joh. X, 11).

    Incipit

    Tria sunt genera pastorum...

    f. 72v

    Incipit du lemme biblique

    Egressus est Jesus cum discipulis suis trans torrentem Cedron... (Joh. XVIII, 1).

    Incipit

    In hoc facto, carissimi, designavit mystice...

    f. 60

    Incipit du lemme biblique

    Egressus Jesus secessit in partes Tyri... (Mt. XV, 21).

    Incipit

    Haec sacra lectio dupliciter...

    f. 45

    Incipit du lemme biblique

    Elevavit me spiritus... (Ez. VIII, 3)

    Incipit

    Ille recte graditur...

    f. 163

    Incipit du lemme biblique

    Eliae dixit Deus : Eliseum filium Saphat... (cf. III Reg. XIX, 15-16)

    Incipit

    Per Eliam prophetam Christus designatur et sui sublatione...

    f. 166

    Incipit du lemme biblique

    Erat Jesus ejiciens daemonium... (Lc. XI, 14).

    Incipit

    Miraculum istud et per temporale...

    f. 46

    Incipit du lemme biblique

    Erat pater ejus et mater mirantes... (Lc. II, 33).

    Incipit

    Tenetis inconcussum, carissimi...

    f. 16v

    Incipit du lemme biblique

    Erat quidam regulus... (Joh. IV, 46).

    Incipit

    Haec est summa evangelicae lectionis...

    f. 134v

    Incipit du lemme biblique

    Erunt signa in sole... (Lc. XXI, 25).

    Incipit

    Interrogatus Dominus quando...

    f. 8

    Incipit du lemme biblique

    Estote ergo misericordes, sicut et Pater... (Lc. VI, 36).

    Incipit

    Misericordia est beneficium...

    f. 93v

    Incipit du lemme biblique

    Exiens Jesus de finibus Tyri... (Mc. VII, 31).

    Incipit

    Series propositae evangelicae lectionis...

    f. 111v

    Incipit du lemme biblique

    Factus est de caelo sonus... (Act. II, 2)

    Incipit

    Ex cujus consonantia mira procedit melodia...

    f. 154v

    Incipit du lemme biblique

    Fecit Deus duo luminaria... (Gen. I, 16).

    Incipit

    Ecclesia est firmamentum veritatis...

    f. 158

    Incipit du lemme biblique

    Filii Dei sumus... (I Joh. III, 2)

    Incipit

    Ad magnam celsitudinem venient sancti...

    f. 160

    Incipit du lemme biblique

    Fuit homo missus a Deo... (Joh. I, 6).

    Incipit

    Duos nuntios misit Deus in hunc mundum, servum et filium...

    f. 158

    Incipit

    Johannes forma religionis...

    f. 157

    Incipit du lemme biblique

    Haec est dies quam fecit Dominus... (Ps. CXVII, 24).

    Incipit

    Ista est dies non transitoria...

    f. 152v

    Incipit du lemme biblique

    Homo quidam descendebat ab Jerusalem in Jericho... (Lc. X, 30).

    Incipit

    Sub exemplo hujus miseri hominis...

    f. 114

    Incipit du lemme biblique

    Homo quidam erat dives qui habebat villicum... (Lc. XVI, 1).

    Incipit

    Proponit Dominus hoc quasi exemplum...

    f. 104

    Incipit du lemme biblique

    Homo quidam erat dives qui induebatur... (Lc. XVI, 19).

    Incipit

    Novit clementissimus creator...

    f. 89

    Incipit du lemme biblique

    Homo quidam fecit cenam magnam... (Lc. XIV, 16).

    Incipit

    Homo iste figuraliter...

    f. 91

    Incipit du lemme biblique

    Ibat Jesus in civitatem quae vocatur Naim... (Lc. VII, 11).

    Incipit

    In hac lectione nobis spiritualiter...

    f. 122

    Incipit du lemme biblique

    In principio erat Verbum... (Joh. I, 1).

    Incipit

    Disponentem ex temporis imminentis occasione...

    f. 14v

    Innocentia tripliciter dividitur, prima species simplex, puerilis...

    f. 150

    Incipit du lemme biblique

    Intravit Jesus in domum cujusdam principis... (Lc. XIV, 1)

    Incipit

    Pharisaei interpretantur divisi...

    f. 125

    Incipit du lemme biblique

    Loquente Jesu ad turbas : [Ecce princeps unus]... (Mt. IX, 18).

    Incipit

    Mensa caelestis verbi...

    f. 142

    Incipit du lemme biblique

    Magister, quod est mandatum magnum... (Mt. XXII, 36).

    Incipit

    Hunc Domini sermonem...

    f. 126v

    Incipit du lemme biblique

    Manifestavit se Jesus iterum discipulis... (Joh. XXI, 1).

    Incipit

    Manifestationem spiritualiter...

    f. 69

    Incipit du lemme biblique

    Maria Magdalene et Maria Jacobi... (Mc. XVI, 1).

    Incipit

    Aromata conficiuntur ex myrrha...

    f. 63v

    Merito beata Virgo candida dicitur...

    f. 161v

    Incipit du lemme biblique

    Miserunt Judaei ab Jerosolymis... (Joh. I, 19).

    Incipit

    Hoc spiritualiter quotidie videmus...

    f. 12

    Incipit du lemme biblique

    Misit Herodes rex manus... (Act. XII, 1).

    Incipit

    Nuntius diaboli impugnat fideles...

    f. 159v

    Incipit du lemme biblique

    Mulier cum parit tristitiam habet... (Joh. XVI, 21).

    Incipit

    Parabolae Salvatoris tanto gloriosiores...

    f. 74

    Incipit du lemme biblique

    Nemo lucernam accendit, et in abscondito ponit... (Lc. XI, 33).

    Incipit

    Hic ostenditur forma doctorum...

    f. 164v

    Incipit du lemme biblique

    Nemo potest venire ad me... (Joh. VI, 44).

    Incipit

    Sic dispensanda est sententia...

    f. 86

    Incipit du lemme biblique

    Nuptiae factae sunt in Cana Galilaeae... (Joh. II, 1).

    Incipit

    Miraculum aquae et vini...

    f. 28v

    Incipit du lemme biblique

    Obtulerunt ei partem piscis assi... (Lc. XXIV, 42).

    Incipit

    Non otiose factum...

    f. 67v

    Omnes fideles sciunt nequaquam Dei matrem ex ejus nativitate maculam traxisse...

    f. 150

    Incipit du lemme biblique

    Omnium artifex docuit me sapientia... (Sap. VII, 21).

    Incipit

    Spiritus sapientiae docet...

    f. 155v

    Incipit du lemme biblique

    Oportet vos nasci denuo... (Joh. III, 7)

    Incipit

    Audistis, carissimi, quod Nicodemus...

    f. 87v

    Incipit du lemme biblique

    Postquam consummati sunt dies octo... (Lc. II, 21).

    Incipit

    Utinam impleantur in nobis...

    f. 18v

    Incipit du lemme biblique

    Quae est ista quae ascendit sicut aurora consurgens... (Ant. in Adsumptione ; cf. Cant. VI, 9).

    Incipit

    Bene et convenienter regina mundi...

    f. 160v

    Quaeritur quomodo Eliseus cum suus magister Elias ei postulandi daret locum...

    f. 153v

    Quam jucunde videbit aeternum Dei tabernaculum...

    f. 3

    Incipit du lemme biblique

    Qui male agit odit lucem... (Joh. III, 20)

    Incipit

    Versiculus iste hodierni evangelii...

    f. 83v

    Incipit du lemme biblique

    Qui non intrat per ostium... (Joh. X, 1).

    Incipit

    Docet, carissimi, veritas...

    f. 85

    Incipit du lemme biblique

    Respicite volatilia caeli... (Mt. VI, 26).

    Incipit

    Haec adhortatio, fratres carissimi...

    f. 119v

    Incipit du lemme biblique

    Scitis quia post biduum Pascha... (Mt. XXVI, 2).

    Incipit

    Quoniam textus Passionis, fratres carissimi, prolixior est...

    f. 53

    Semper triduum apertum est sacramento, unde populus Dei viam trium dierum...

    f. 151

    Incipit du lemme biblique

    Si quis diligit me, sermonem meum... (Joh. XIV, 23).

    Incipit

    Dilectio Dei tripliciter...

    f. 81v

    Incipit du lemme biblique

    Sic eum volo manere donec veniam... (Joh. XXI, 22).

    Incipit

    Quaerendum est cur Dominus...

    f. 147v

    Incipit du lemme biblique

    Simile est regnum caelorum homini patrifamilias... (Mt. XX, 1).

    Incipit

    Scio, carissimi, quod invidia...

    f. 35v

    Incipit du lemme biblique

    Simile est regnum caelorum homini qui seminavit... (Mt. XIII, 24).

    Incipit

    Si tractantes salutiferam...

    f. 33

    Incipit du lemme biblique

    Simile est regnum caelorum homini regi qui voluit rationem ponere... (cf. Mt. XVIII, 23).

    Incipit

    In hac lectione sancti Evangelii...

    f. 137

    Incipit du lemme biblique

    Simile factum est regnum caelorum homini regi qui fecit nuptias... (Mt. XXII, 2).

    Incipit

    Testimonio Salomonis habemus...

    f. 130v

    Incipit du lemme biblique

    Stephanus autem plenus gratia... (Act. VI, 8).

    Incipit

    Egregie beatus Lucas demonstrat...

    f. 147

    Incipit du lemme biblique

    Super quem videris Spiritum... (Joh. I, 33)

    Incipit

    Ab hac apparitione Spiritus descendentis...

    f. 24

    Incipit du lemme biblique

    Surgit a cena et ponit vestimenta... (Joh. XIII, 4).

    Incipit

    Operum Salvatoris alia humilitatis...

    f. 58v

    Incipit du lemme biblique

    Tulerunt ergo lapides, ut jacerent... (Joh. VIII, 59).

    Incipit

    Multis irrogatis conviciis lapides, cucurrerunt...

    f. 50v

    Incipit du lemme biblique

    Venit hora ut omnis... (Joh. XVI, 2)

    Incipit

    Sicut unus fidelis aliis est...

    f. 80

    Incipit du lemme biblique

    Venit Jesus a Galilaea in Jordanem... (Mt. III, 13).

    Incipit

    Forma servorum factus est Dominus...

    f. 22v

    Incipit du lemme biblique

    Vidi et ecce ostium apertum in caelo... (Apoc. IV, 1).

    Incipit

    Hoc mysterium pietatis...

    f. 156

    Incipit du lemme biblique

    Vobis datum est nosse mysterium... (Lc. VIII, 10)

    Incipit

    Haec vox dominica ad vos...

    f. 38v

    Incipit du lemme biblique

    Vox in Rama audita est... (Mt. II, 18)

    Incipit

    Sancti prophetae non solum futura...

    f. 149

    BARTHOLOMAEUS CLUNIACENSIS monachus • Sermones
    BEAUPRE (abbaye de), dioc. de Beauvais • Possesseur
    BETHUNE (Philippe de) • Possesseur
    DÉCORATION • Initiales de couleur (XIIIe s.)
    DÉCORATION • Initiales filigranées (fin XIIe et début XIIIe s.)
    GUILLELMUS DE MERULA, O.S.B. • Sermones de tempore
    PETIT-RADEL (Louis) • Notes autographes
    RELIURE • Reliures aux armes de Béthune (Philippe de)
    RELIURE • Éléments annexes Tranches dorées
    SERMONS ANONYMES • Collectiones
    Sermones inter unius auctoris collectionem • In Pascha
    Sermones inter unius auctoris collectionem • In Rogationibus
    Sermones inter unius auctoris collectionem • De Spiritu sancto
    Sermones inter unius auctoris collectionem • In Pentecoste
    Sermones inter unius auctoris collectionem • In dom. 1a post Pentecosten
    Sermones inter unius auctoris collectionem • De Sanctis et festis Innocentes
    Sermones inter unius auctoris collectionem • De Sanctis et festis Johannes Baptista
    Sermones inter unius auctoris collectionem • De Sanctis et festis Johannes evangelista ap.
    Sermones inter unius auctoris collectionem • De Sanctis et festis Adsumptio
    Sermones inter unius auctoris collectionem • De Sanctis et festis Annunciatio
    Sermones inter unius auctoris collectionem • De Sanctis et festis Purificatio
    Sermones inter unius auctoris collectionem • De Sanctis et festis Petrus in vinculis
    Sermones inter unius auctoris collectionem • De Sanctis et festis Petrus et Paulus ap.
    Sermones inter unius auctoris collectionem • De Sanctis et festis Stephanus protomartyr
    Sermones inter unius auctoris collectionem • De Sanctis et festis Transfiguratio Domini
    Sermones inter unius auctoris collectionem • Communes de uno confessore
    Sermones inter unius auctoris collectionem • De diversis De vitiis
    Titres • Pages de titre ajoutées au XVIIe s. d'une main que l'on trouve sur des mss. ayant appartenu à Béthune
    Vices • Sermo de vitiis
Rights
  • Bibliothèque nationale de France. Département des manuscrits
License
Digitisation
Manifest URL
Related
Biblissima portal
Library logo