Paris. Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits, Latin 3074

Go to viewer chevron_right
Source
Gallica (Bibliothèque nationale de France)
Library
Paris. Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits
Shelfmark
  • Latin 3074
Biblissima authority file
Date
  • XIVe siècle (1393-1395)
Language
  • Latin
Title
  • Petrus Plaout
  • Nicolaus Oresme
Agent
Description
  • Contents:

    Notes de cours transcrites par l'étudiant Richard de Basoches ; cf. A. Vernet et J. Bignami-Odier, Les livres de Richard de Bazoques, dans Bibl. Ec. Chartes (1952), 124 sq.

    F. 1-1v « De consiliis... Consilium prout dividitur contra preceptum est... — ... consiliis divinis pro presenti sufficiant. » ;

    F. 1v-5 « Hic de virtutibus est agendum et primo... — ... et hec de virtutibus sufficiant. Die Veneris... anno Domini 1395 Parisius in vico de Pomo prope sanctum Christoforum per manum filii Guillemete pro tunc inibi studentis... » ;

    F. 5-10 « De peccato. Peccatum multis modis diffinitur, primo sic ab Augustino... — ... admonitionibus non adquiescere... Et sic finis hujus operis die Mercurii in septimana penosa videlicet anno Domini milesimo CCC° 95° per manum filii Guillemete... » ;

    F. 10-10v : « Tractatus de sacramentis... De sacramento dantur quatuor diffinitiones, tres Augustini... — ... preterea alius est dolor... » incomplet.

    F. 15-21v PETRUS PLAOUT. Principia du commentaire sur les 4 livres des Sentences prononcés en Sorbonne en 1393-1394, dans le texte de la reportatio de Richard de Basoches. Principium du l. I : « Ascendam in palmam... Istud est teuma pro principio primi Sententiarum sumptum a baccallario Sentencias legente in Sorbona Parisius anno Domini milesimo CCC° 93°. Supra quod quidem teuma talem fundavit questionem utrum creatura rationalis... — ... ad suas rationes michi factas et per consequens patet quid sit dicendum de principio super primum Sententiarum facto a... magistro Petro Plaout in sacra pagina bachallario legente ordinarie in Sorbona... Hoc scripsit Ricardus de Basochiis anno Domini milesimo CCCmo 93° sed ipse anno precedenti magno cursu inceperat... » (15-17v) ; — Principium du l. II : « Ascendam in palmam... Hec sunt verba sumpta pro principio bacallarii... Et intulit post quod sapientes... — habet perfectionem suam ; et hec sint dicta de principio magistri Petri Plaoust super 2m Sentenciarum die sabbati facto ante festum sanctorum Fabiani et Sebastiani... » (18-19) ; — Principium du l. III : « Tertium principium supra Sententias scilicet supra tertium. Ascendam in palmam... Ascendit Christus relinquens vestigium caritatis... — ... maximum hoc tenere ; et hec de principio super 3m librum Sententiarum die martis post Reminiscere [mardi 4 mars 1393] (19-20) ; — Principium du l. IV : « Principium supra quartum Sententiarum. Ascendam in palmam... Reverendi patres et magistri post mortem Josue... — ... et ideo ad hoc vobis sufficiant Domini mei et sic finis quarti principii super quartum librum Sententiarum factum et compilatum a magistro Petro Plaoust... die Jovis XIIma mensis Junii, anno Domini millesimo CCCmo nonagesimo quarto... » (20-21v).

    F. 21v-23v Fragment du cours sur le l. IV des Sentences : « De sacramentis altaris... Restat aliqua dicere de sacramento altaris... — ... in hoc fuit deceptus » ; cf. f. 126.

    F. 23v-25v Questions déterminées à Paris. Le texte se lit ff. 24-25v, 23v : « Questio determinata Parisius in aula episcopi per... magistrum Petrum Plaout... utrum nostri parentis dignitas capitalis sit donativa eterne felicitatis... — ... ita sunt aliquo modo felicitatis donativa, quare etc. Explicit ergo positio magistri Petri Plaout... et hec fuit in magistratu magistri Phillipi Parent, anno Domini millesimo CCC° 94°, XIXma die mensis marcii » (24-25) ; « Consequenter restat respondere ad rationes michi factas et primo ad rationem quam fecit... Stephanus de Calvomonte curatus Sancti Severini... si Verbum communicaretur humanitati Christi, sequeretur quod humanitas esset Deus... — ... et hec de questione bona et utili vobis sufficiant (25-25v) ; — « Dubium in Sorbona positum supra magistri pulpitum... scilicet Plaout. utrum in triduo deitas Christi fuerit carni conjuncta ... — ... quare patet de dubio » (25v) ; — « Aliud dubium videlicet quomodo articulus ille Parisius condempnatus... Dubium in Sorbona positum... et est articulus Parisius condempnatus scilicet dicere quod anima Christi non sit perfectior anima Jude... — ... alia via sit melior scilicet predicta, ergo etc., suivi de 2 vers : « Qui multum scribit miser ac ydiota redibit || Ad patriam mestus de tanto tempore questus » (25v et 23v).

    F. 26-134v Lectura super Sententias, dans le texte de la reportatio de Richard de Basoches à partir du f. 36v. L. I : « Circa prologum Sentenciarum in quo magister dicit quod intentionis sue... — ... est unus Deus substantialiter, scilicet Pater... et sic finitur processus totus de materia Trinitatis in primo libro Sentenciarum lectus » (26-53v) ; au f. 36v : « huc usque non incepi reaportare sed subsequentia reaportavi primo in tabulis ut verius post hec ponerem redigendo in istis scriptis que satis cito broillavi... Consequenter circa fidei materiam... » ; — L. II : « Circa secundum Sententiarum est quedam : utrum in nullo homine creato potest esse ratio voluntatis... — ... et tamen eternaliter premiabitur » (53v-93) ; — L. III : « Secuntur conclusiones supra distinctiones 3ii libri. Consequenter circa materiam de caritate... — ... videbitur in alia lectione « (93-118v) ; — L. IV : « Secuntur ergo conclusiones distinctionis prime quarti libri Sententiarum cujus conclusio prima quod sacramentum est sacre rei signum... — ... si quid sit reparandum. Explicit lectura magistri Petri Plaout super sententias anno Domini millesimo CCCmo 93° die commemorationis beati Pauli apostoli » (118v-134) ; au f. 134v, deuxième explicit.

    F. 134v-142v NICOLAUS ORESME : « De communicatione ydiomatum. In 4to Sentenciarum quedam alias dixi... — ... plus pro nunc. Explicit tractatus de communicatione ydiomatum compilatus et factus a ... magistro Nicolao Oresme ... scriptus per manum Richardi de Basochiis tunc temporis in facultate theologie studentis anno Domini millesimo CCC° nonagesimo 3° die Mercurii post festum sanctorum Jacobi et Christofori » (E. Borchert, Der Einfluss des Nominalismus auf die Christologie d. Spätscholastik nach d. Traktat De communicatione idiomatum d. Nicolaus Oresme dans Beitr. z. Gesch. d. Phil. und Theol. d. M. Á. XXXV, 4/5, 5*-38*) (134v-142) ; — « Hec sunt consequencie apparentes... ex capitulis prenotatis a magistro Nicholao Oresme... — ... aliquid corrigendum. Explicit tractatus de communicatione ydiomatum compilatus et factus a magistro Nicholao Oresme... » (ibid. 38*-41*) (142-142v).

    F. 142v-147v Questions disputées en Sorbonne : « Secuntur aliqua dubia disputata Parisius in Sorbona. Et primo videatur de distinctione theologie pro quo notandum est quod theologia duobus modis accipitur... » (142v) ; — Propositiones circa propositiones theologicas quarum prima : non omnis propositio sequens ex propositionibus theologicis est theologica... » (143) ; — « De merito studii in theologia. Nota quod actus studii sacre theologie... » (143) ; — « De fide infusa cum quibusdam aminiculis. Unde nota quod fides infusa est quidam habitus... » (143) ; — « Utrum fidei possit subesse falsum... » (143-143v) ; — « Utrum fides et oppinio respectu ejusdem complexi sint compossibiles» (143v) ; — « Utrum fides informis maneat in christiano dampnato... » (143v-144) ; — « Utrum fides sit certorum oppinione... » (144) ; « De perfectionibus noticiarum sive de earum proportionibus... » (144) ; — « Utrum stante notitia majoris assentiva et adhesiva et stante noticia singulari minorum necessaria sequatur volitio conformis dictamini conclusionis... » (144-144v) ; — « Utrum Deus reponatur in aliquo predicamento... » (144v) ; — « Utrum caritas possit diminui... (144v-145) ; — « Utrum caritas intendatur per depurationem a contrario (145) ; — « De dupplici caritate. Notandum quod duplex est caritas scilicet infusa et adquisita... » (145) ; — « Utrum caritas et cupiditas venialis simul possint intendi... » (145), — « Nota de opere procedente ex caritate meritoria... » (145) : — « Utrum Sortes erit eque carus Deo sicut Plato... » (145) ; — « Utrum Sortes erit in duplo carior Platone... » (145-145v) ; — « Nota de actu meritorio quod ad actum meritorium requiruntur quatuor... » (145v) ; — « De triplici habitudine potentie cognitive ad notitiam in ea receptam... » (145v) ; — « Utrum possibile sit per libertatem voluntatis idem diligi et odiri... » (145v) ; — « Utrum voluntas creata scilicet humana possit infinite Deum diligere... » (145v-146) : — « De libertate voluntatis create nota tres modos explicandi... » (146) ; « Utrum possibile sit voluntatem actum suum producere libere quando ipsum producit... » (146-146v) ; — « Utrum Deus posset aufferre libertatem voluntatis, ipsa voluntate in sua essentia remanente... » (146v) ; — « Utrum volitio producta a voluntate sit meritoria vel demeritoria ut est productio seu actio vel ut est vitalis immutatio... » (146v) ; — « Utrum volitiones conditionales sint meritorie vel demeritorie... » (146v) ; — « Utrum capacitas anime sit finita vel infinita... » (146v-147) ; — « De processu in speciebus accidentium... » (147) ; — « Utrum Deus possit agere preter naturam... » (147) ; — « De natura communi... » (147) ; — « De incarnatione. Notandum quod incarnatio nichil aliud est quod unio humane nature cum divina... » (147) ; — « Utrum natura humana possit ypostatice Deo uniri... » (147) ; — « Utrum anime dampnatorum puniantur per ignem... » (147-147v) ; — « Utrum propter suffragia minuatur dampnatorum pena... » (147v) ; — « Utrum dampnati habeant nolle respectu pene ratione cujus puniuntur... » (147v) ; — « De prophetia. Nota quod duplex est prophetia... » (147v) ; — « Nota de dulya [ ] dulia et latria quomodo differant... » (147v) ; — « Nota de triplici cognitione in Deo... » (147v) ; — « Nota quod ad meritum requiritur quod divina voluntas premoveat humanam voluntatem ad eliciendum actum conformem... — ... actus elicitus. Explicit festo beati Germani Autissiodorensis... »

    Voir t. IV, 489.

    30 juin 1393-29 mars 1396 (n. st.) ; cf. Ch. Samaran et R. Marichal, Catal. des mss. en écriture latine, II, 145 et pl. LXIX. Manuscrit apporté par Sébastien de Guémadeuc, évêque de Saint-Malo, à Colbert le 16 juin 1679 ; cf. ms. Latin 9364, f. 15v et add. du ms. Latin 2715.

    f. 43-60v, cité par R. A. Gauthier, dans Revue du M. A. latin, 9 (1953), 223.

    Physical Description:

    De la main de Richard de Basoches ; cf. A. Vernet et J. Bignami-Odier, op. cit. Initiales en couleur, quelques-unes à filigranes. Quelques incipits en grosse. Rubriques. Pieds-de-mouche. — Réclames à chaque cahier. — Notes marginales même main. — Une note du XVIIIe s. (17v). — Quelques lignes cancellées au f. 52. — Ff. 11-14 blancs.Parchemin (1) et papier (2-147), filigranes représentant une hache (ff. 12-14) d'un type se rencontrant à Châteaudun et à Paris à la fin du XIVe s. ; cf. Briquet, Les Filigranes, nos 7510 et 7512. 310 × 215 mm. Demi-reliure veau au chiffre de Charles X.
    Incipit du lemme biblique

    Ascendam in palmam... (Cant. VII, 8).

    Incipit

    Ascendit Christus relinquens vestigium caritatis...

    f. 19

    Incipit

    Haec sunt verba sumpta pro principio baccalarii... Et intulit post quod sapientes...

    f. 18

    Incipit

    Istud est thema pro principio primi Sententiarum sumptum... Supra quod quidem thema talem fundavit quaestionem utrum creatura...

    f. 15

    Incipit

    Reverendi patres et magistri post mortem Josue...

    f. 20

    [...] Ascendit Christus relinquens vestigium caritatis...

    f. 19

    Circa prologum Sententiarum in quo Magister dicit quod intentionis suae...

    f. 26

    Circa secundum Sententiarum est quaedam : utrum in nullo homine creato potest esse ratio voluntatis...

    f. 53v

    Consequenter circa fidei materiam prius fuit tactum qualiter fides...

    f. 36v

    Consequenter circa materiam de caritate...

    f. 93

    Consequenter restat respondere ad rationes mihi factas et primo ad rationem quam fecit... Stephanus de Calvomonte... Si Verbum communicaretur humanitati Christi...

    f. 25

    Consilium prout dividitur contra pracceptum est...

    f. 1

    De libertate voluntatis creatae nota tres modos explicandi...

    f. 146

    De natura communi, nota quod naturam communem debemus intellegere...

    f. 147

    De perfectionibus notitiarum sive de earum proportionibus, unde nota quod non oportet...

    f. 144

    De processu in speciebus accidentium nota quod aliqui imaginantur in accidentibus duas latitudines...

    f. 147

    De sacramento dantur quattuor definitiones, tres Augustini...

    f. 10

    De triplici habitudine potentiae cognitivae ad notitiam in ea receptam. Nota quod ipsius potentiae cognitivae...

    f. 145v

    Dubium in Sorbona positum... et est articulus Parisius condemnatus scilicet dicere quod anima Christi non sit perfectior anima Judae...

    f. 23v

    Dubium in Sorbona positum supra magistri pulpitum... utrum in triduo deitas Christi fuerit carni conjuncta...

    f. 25v

    Et primo videatur de distinctione theologiae : pro quo notandum est quod theologia duobus modis accipitur...

    f. 142v

    Hae sunt consequentiae apparentes et non necesse recollectae ex capitulis praenotatis a magistro Nicolao Oresme...

    f. 142

    [...] Haec sunt verba sumpta pro principio baccallarii... Et intulit post quod sapientes...

    f. 18

    Hic de virtutibus est agendum et primo videndum quid sit virtus...

    f. 1v

    In quarto Sententiarum quaedam alias dixi...

    f. 134v

    [...] Istud est thema pro principio primi Sententiarum sumptum... Supra quod quidem thema talem fundavit quaestionem utrum creatura rationalis...

    f. 15

    [...] Non omnis propositio sequens ex propositionibus theologicis est theologica...

    f. 143

    Nota de actu meritorio quoad actum meritorium requiruntur quattuor...

    f. 145v

    Nota de comparatione animae Christi...

    f. 147v

    Nota de dulya, dulia et latria quomodo differant...

    f. 147v

    Nota de opere procedente ex caritate meritoria...

    f. 145

    Nota de triplici cognitione in Deo, scilicet increata, creata et infusa...

    f. 147v

    Nota quod actus studii sacrae theologiae...

    f. 143

    Nota quod ad meritum requiritur quod divina voluntas praemoveat humanam voluntatem ad eliciendum actum conformem...

    f. 147v

    [...] Nota quod aliqui imaginantur in accidentibus duas latitudines...

    f. 147

    Nota quod duplex est prophetia...

    f. 147v

    Nota quod incarnatio nihil aliud est quam unio humanae naturae cum divina...

    f. 147

    [...] Nota quod ipsius potentiae cognitivae ad ipsam notitiam in ea receptam est triplex habitudo...

    f. 145v

    [...] Nota quod naturam communem debemus intellegere...

    f. 147

    Notandum quod duplex est caritas, scilicet infusa et acquisita...

    f. 145

    Peccatum multis modis definitur, primo sic ab Augustino...

    f. 5

    Propositiones circa propositiones theologicas quarum prima : Non omnis propositio sequens ex propositionibus theologicis est theologica...

    f. 143

    Qui multum scribit, miser ac idiota redibit // ...

    f. 23v

    Restat aliqua dicere de sacramento altaris quia non potuit materia satis aperiri...

    f. 21v

    [...] Reverendi patres et magistri, post mortem Josue quaerebat populus Israel...

    f. 20

    Sequuntur ergo conclusiones distinctionis primae quarti libri Sententiarum cujus conclusio prima quod sacramentum est sacrae rei signum...

    f. 118v

    [...] Si Verbum communicaretur humanitati Christi, sequeretur quod humanitas esset Deus...

    f. 25

    [...] Supra quod quidem thema talem fundavit quaestionem utrum creatura rationalis sic ascendere possit in palmam fecunditatis...

    f. 15

    Unde nota quod fides infusa est quidam habitus...

    f. 143

    [...] Unde nota quod non oportet esse proportionem notitiarum inter se...

    f. 144

    Utrum animae damnatorum puniantur per ignem...

    f. 147

    Utrum capacitas animae sit finita vel infinita...

    f. 146v

    Utrum caritas et cupiditas venialis simul possint intendi...

    f. 145

    Utrum caritas intendatur per depurationem a contrario et sic de aliis qualitatibus...

    f. 145

    Utrum caritas possit diminui. Ad quod respondetur quod duplex est...

    f. 144v

    [...] Utrum creatura rationalis sic ascendere possit in palmam fecunditatis...

    f. 15

    Utrum damnati habeant nolle respectu poenae ratione cujus puniuntur...

    f. 147v

    Utrum Deus posset auferre libertatem voluntatis, ipsa voluntate in sua essentia remanente...

    f. 146v

    Utrum Deus possit agere praeter naturam...

    f. 147

    Utrum Deus reponatur in aliquo praedicamento...

    f. 144v

    Utrum fidei possit subesse falsum...

    f. 143

    Utrum fides et opinio respectu ejusdem complexi sint compossibiles...

    f. 143v

    Utrum fides informis maneat in christiano damnato...

    f. 143v

    Utrum fides sit certorum opinione...

    f. 144

    [...] Utrum in nullo homine creato potest esse ratio voluntatis...

    f. 53v

    [...] Utrum in triduo deitas Christi fuerit carni conjuncta...

    f. 25v

    Utrum natura humana possit hypostatice Deo uniri...

    f. 147

    Utrum nostri parentis dignitas capitalis sit donativa aeternae felicitatis...

    f. 24

    Utrum possibile sit per libertatem voluntatis idem diligi et odiri...

    f. 145v

    Utrum possibile sit voluntatem actum suum producere libere quando ipsum producit...

    f. 146

    Utrum propter suffragia minuatur damnatorum poena...

    f. 147v

    Utrum Sortes erit aeque carus Deo sicut Plato...

    f. 145

    Utrum Sortes erit in duplo carior Platone...

    f. 145

    Utrum stante notitia majoris adsentiva et adhaesiva et stante notitia singulari minorum necessaria sequatur volitio conformis dictamini conclusionis...

    f. 144

    Utrum volitio producta a voluntate sit meritoria vel demeritoria ut est productio seu actio vel ut est vitalis immutatio...

    f. 146v

    Utrum volitiones condicionales sint meritoriae vel demeritoriae...

    f. 146v

    Utrum voluntas creata scilicet humana possit infinite Deum diligere...

    f. 145v

    Accidents • Question sur les accidents
    Âme • Question sur l'âme
    Charité • Questions sur la charité
    COLBERT (Jean-Baptiste) • Possesseur
    Conseil • Note sur les conseils
    Damnés • Questions sur les damnés
    DÉCORATION • Initiales filigranées (XIIIe et XIVe s.)
    DIEU • Questions sur Dieu
    FILIGRANES • Hache
    Foi • Questions
    GUEMADEUC (Sébastien de), évêque de Saint-Malo (1671-1702) • Manuscrits transmis par lui à Colbert
    Incarnation • Questions et textes sur l'Incarnation
    JESUS CHRISTUS • Questions sur Jésus-Christ
    Liberté • Questions sur
    Mérite • Extraits théologiques
    NICOLAUS ORESME • De Communicatione idiomatum in quarto Sententiarum
    Péché • Traités
    PETRUS PLAOUT • In Sententiarum libros, partim Ricardi de Basochiis reportatio
    PETRUS PLAOUT • In Sententiarum libros principia, reportatio Ricardi de Basochiis
    PETRUS PLAOUT • Quaestiones determinatae
    PHILIPPUS PARENT (magister) • Mention (1394)
    Prophétie • Notes et question sur la prophétie
    Questions disputées
    RELIURE • Reliures au chiffre de Charles X
    RICARDUS DE BASOCHIIS • Copiste (XVe s.)
    RICARDUS DE BASOCHIIS • Reportationes PETRUS PLAOUT, In Sententiarum libros principia
    RICARDUS DE BASOCHIIS • Reportationes In Sententiarum libros
    Sacrements • Traités
    STEPHANUS DE CALVOMONTE, curatus Sancti Severini • Mention
    Théologie • Questions
    Vers anonymes latins • Colophons
    Vertus • Traités des vertus
    Volonté • Questions
Rights
  • Bibliothèque nationale de France. Département des Manuscrits
License
Digitisation
Manifest URL
Related
Biblissima portal
Library logo