Paris. Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits, Latin 3143

Source
Gallica (Bibliothèque nationale de France)
Library
Paris. Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits
Shelfmark
  • Latin 3143
Biblissima authority file
Date
  • XIIIe siècle
Agent
Description
  • Contents:

    F. 2-9, 10-115v [GAUFRIDUS PICTAVIENSIS, Summa theologiae] rédaction partiellement différente du Latin 15747, 2-70v et 90-113 et du ms. 121 de la bibliothèque d'Avranches. Texte présentant des surcharges, additions et corrections. D'après les mss. cités, le texte doit se lire 2-9, 10-25v, 27v 2e col., 39v, milieu 2e col., 40-45v, 1re col., 114v-115, 45v, 1re col., 55v, 64-65v, 66, marge inférieure, 114-114v, 56-63v, 66-78v, 82 jusqu'au milieu 2e col., 26-27v, 2e col., 82-89v, 91-91v, 90-90v, 93-93v, 92-92v, 94-114.

    F. 1-9, 10-14v [L. I] : « Ego novissimus omnium evigilavi [Eccli. XXXIII, 6]... Ut e. novissimus dignitate quia omnium hominum minimus etiam in scientia literarum fere ... » (2) ; cf. Latin 15747, f. 2, Avr. 121, f. 2, prol. plus long ; — « Cum voces sint signa rerum et per signa res comprehendantur ut per notitiam signorum veniamus ad comprehensionem rerum a vocibus incoandum est. Vocabulorum autem que de Deo dicuntur quedam sunt adjectiva... — ... nisi ad plures personas in sacra scriptura » (2-3) ; cf. Latin 15747 2-3, Avr. 121, 2-4, rédaction différente ; — « Queritur de adjectivis respectivis. Sequitur de adjectivis respectivis ut equalis, similis et hujusmodi... — ... sive pro alia persona. » (3-4) ; cf. Latin 15747, 3-4, Avr. 121, 4-5v, rédaction différente ; — « Queritur de pronominibus. Sequitur de pronominibus. Queritur ergo in primis li ego... — ... tu est personale » (4-4v) ; cf. Latin 15747, 4-4v ; Avr. 121, 5v-6, rédaction différente ; — « De nominibus supponentibus divinam essentiam queritur. Dictum est qualiter subponitur divina essentia... — ... pro notione » (4-6) ; cf. Latin 15747, 4v-7 ; Avr. 121, 6-9v, rédaction différente ; — « Queritur de prepositionibus. Circa prepositiones et obliquos includentes... — ... et secundum hoc falsum. (lat. 15747, 7-8 ; Avr. 121, 9v-11) Dicit tamen magister quod est duplex... — ... est amor amborum » (6-6v) ; — « De missione queritur. Daturus legem Moyses prefixit terminos... — ... de jure tale arguere ei atribuitur » (6v-7v) (lat. 15747, 8-9 ; Avr. 121, 11-12, rédaction plus longue) ; — « De misericordia et veritate queritur. Universe vie Domini... — ... vel quod pene culpa sit proportionalis » (7v-8) (lat. 15747, 9-11v ; Avr. 121, 12-14v) ; — « Queritur de potentia Dei. Sequitur de potentia Dei : Quicquid potest Pater potest Filius... — ... negatio in determinatione » (8-8v) (lat. 15747, 12-12v ; Avr. 121 14v-16, rédaction plus longue) ; — « Queritur si potest dampnare Deus Petrum. Queritur utrum Deus possit dampnare Petrum... — ... Quod de jure possumus » (8v-9) (lat. 15747, 12v-13 ; Avr. 121 16-16v) ; — Queritur de sapientia. Hoc nomen sapientia secundum quod de Deo dicitur... — ...omne enunciabile est verum » (9) (lat. 15747, 13-13v ; Avr. 121, 16v-17, rédaction plus longue) ; — [De predestinatione] « Preterea queritur utrum predestinatio aliquid sit... — ... promisit tibi equum album » (9, 10-11) (lat. 15747 13v-16 ; Avr. 121, 17-20, rédaction plus longue) ; — « De voluntate. De voluntate queritur utrum semper inest expleta... — ... tres esse omnipotentes quamvis possemus coram sapientibus » (11-11v) ; cf. Latin 15747, 16-17v, Avr. 121, 20-21v, rédaction légèrement différente ; — « Queritur de notionibus. Notio est proprietas per quam distinguitur una persona ab aliis... — ... sed hoc solitum est supra » (11v-13) (lat. 15747, 17v-19 ; Avr. 121, 22-23v, fin légèrement différente) ; — « Queritur de innascibilitate. Sequitur de innascibilitate. Innascibilitas est proprietas que inest patri... — ... quia innascibilitas copulatur per ingenitus vel aliter... ergo donum » (13-13v) (lat. 15747, 19-19v, Avr. 121, 24-24v, fin plus longue) ; — « De principio. Item dicit Augustinus. Si tota trinitas est unum principium... — ... id est patris et filii » (13v-14) (lat. 15747, 19v-20 ; Avr. 121, 24v-25, début différent) ; — « De terminis infinitis queritur circa notiones. Circa notiones solet queri de terminis infinitis ... — ... ita nec hoc nomen trinitas » (lat. 15747, 20-20v, et add. 20v ; Avr. 121, 25-25v) ; — « Queritur utrum Deus sit in qualibet re. Tripliciter est Deus in qualibet re... — ... dicimus quod eternitas ponitur pro perpetuitas » (14-14v) (lat. 15747, 20v-21v ; Avr. 121, 25v-26v, rédaction plus longue).

    F. 14v-82, 114-115 [L. II]. « De angelica natura. Transitum facientes a creatore ad creaturas primo ponitur hoc verbum Geneseos : In principio... — ... sacre scripture secreta » (14v-17v) (lat. 15747, 21v-26v, Avr. 121, 26v-32v) ; — « Queritur de IX ordinibus angelorum. Novem sunt ordines angelorum... — ...custodem alium » (17v-18) (lat. 15747, 26v ; Avr. 121, 32v) ; — « De jerarchiis. Sunt autem tres gerarchie angelorum... — ... acomodam distributionem esse » (18) (lat. 15747, 26v-27, Avr. 121, 32v-33) ; — « Item queritur utrum ex mutacione loci gaudium angeli minuatur... — ... certi sunt quod non supra se sunt exaltandi » (18) (lat. 15747, 27-27v ; Avr. 121, 33-33v, rédaction plus longue) ; « Item queritur de istis nominibus Michael... — ... multa corpora simul reforment » (18-18v) (lat. 15747, 27v ; Avr. 121, 33v) ; — « Queritur utrum homo factus sit ad imaginem et similitudinem Dei. Faciamus hominem ad ymaginem... — ... sit dives » (18v-20v) (lat. 15747, 27v-30v ; Avr. 121, 33v-37v) ; — Queritur de peccato originali. De peccato originali dixerunt quidam... — ... a Deo vel a diabolo » (20v-21v) (lat. 15747, 30v-32 ; Avr. 121, 37v-40) ; — « Queritur de primis motibus. De primis motibus dicunt quidam... — ... crescat in infinitum » (21v-22) (lat. 15747, 32-33 ; Avr. 121, 40-41) ; — « ... Queritur si ignorantia sit peccatum. Queritur utrum ignorantia sit peccatum... — ... peccatum esse volentis » (22-23v) (lat. 15747, 33-35 ; Avr. 141, 41v-43v) ; — « Utrum omne peccatum sit voluntario [sic]. Queritur utrum omne peccatum sit voluntarium... — ... bonus est actus » (23v-25) (lat. 15747, 35-36 ; Avr. 121, 43-45) ; — « Queritur utrum actus aditus voluntati augeat meritum vel demeritum... — ... ad hoc quod obicitur (25v) utrum iste (27v)... — ... secundum hoc est voluntas » (25-25v, 27v-28) (lat. 15747, 36-36v ; Avr. 121, 45-46) ; au milieu du chapitre, ff. 26 et 27, est intercalé le chap. « de libero arbitrio » qui se trouve dans le ms. 121 d'Avranches à la fin du l. II ; cf. infra. — « Item quarta questione queritur utrum eventus sequens aggravet peccatum... — ... ad dimissionem pene » (28-28v) (lat. 15747, 36v-37 ; Avr. 121, 46-46v) ; — « Item dicit Ag. omne peccatum ex superbia... — ... quam maximum homicidium » (28v-29) (lat. 15747, 37-37v ; Avr. 121, 46v-47v) ; — « Dictum est in alia questione quod circumstantia agravat peccatum... — ... nec reatus incipit esse » (29-29v) (lat. 15747, 37-38 ; Avr. 121, 47v-48) ; — « Queritur de sinderesi. Sinderesis est vis anime... — ... oculum rationis » (29v-30v) (lat. 15747, 38v-39 ; Avr. 121, 48-49) ; — « Queritur si furiosus qui non habet usum rationis peccare possit. Dictum est quod ex ratione peccat homo... — ... in furiam propter culpam » (29v-31) (lat. 15747, 39-39v : Avr. 121, 49-50) ; — « Queritur utrum ebrietas sit peccatum... — ... in comestione » (31-31v) (lat. 15747, 39v-40 ; Avr. 121, 50-50v) ; — « Queritur de ypocrisi. Ypocrisis est quando aliquis... — ... equipolleat duobus » (31v-32) (lat. 15747, 40-40v ; Avr. 121, 50v-51, rédaction plus longue) ; — « Queritur quod iste faciat homicidium et sic redeant in illo omnia alia mortalia... — ... ad augmentum illius reatus » (32-32v) (lat. 15747, 41-41v ; Avr. 121, 51-52) ; — « Quare li veniale habet reatum. Peccatum veniale habet reatum ut dictum est... — ... dum vertitur in consuetudinem ubi patet in ebrietate. Ebrietas veniale est et tamen potest fieri mortale si vertatur in consuetudinem » (32v-33) (lat. 15747, 41v-42 ; Avr. 121 52-52v) ; — « Queritur utrum veniale eternaliter puniatur ... — ... directe debitam » (33-33v) (lat. 15747, 42-42v ; Avr. 121, 52v-53v) ; — « Queritur si aliquis possit puniri de condigno. Queritur utrum possit puniri de condigno in geenna Ezechiel... — ... et statim moreretur » (33v-34v) (lat. 15747, 42v-43v ; Avr. 121, 53v-54v) ; — « De virtute queritur. Virtus quantum large dicitur ut dicitur virtus potentia anime... — ... vel fuerit peccatum » (34v) (lat. 15747, 43v-44 ; Avr. 121, 54v-55) » Utrum virtutes sint naturales. Hic queritur utrum virtutes sint naturales... — ... et ideo ista differt substantialiter ab illa » (Enghlardt, dans Beiträge zur Gesch. d. Phil. und Theol. des M. A.., XXX 4-6 (1933), 467-471) (34v-35v) (lat. 15747, 44-45, rédaction plus longue ; Avr. 121, 55-56) ; — « Que virtutes in quibus viribus sint locate... — ... moventur ad contrarium » (ms. P2 de Graf, De subjecto psychico gratiae et virtutum, dans Studia anselmiana II, Rome, 1934 ; 257-261 ; Enghlardt, op. cit., 420-423) (35v-36) (lat. 15747, 45v-46, rédaction plus longue ; Avr. 121, 56-57) ; — « Naturalia sunt corrupta. Notandum quod naturalia corrupta sunt... — ... morte morieris » (36-36v) (lat. 15747, 46-46v ; Avr. 121, 57-57v) ; — « Utrum potentia bene faciendi gratuita sit. Queritur utrum potentia bene faciendi sit gratuita... — ... exponende sunt » (36v-37) (lat. 15747, 46v-47 ; Avr. 121, 57v-58) ; — « De bono essentia. Bonum dicitur bonum essentia... — ... bonum ei velle » (37-37v) (lat. 15747, 47-48 ; Avr. 121, 58-59) ; — « De opere meriti. Dicunt theologi quod opus dicitur... — ... et de malo » (37v-38) (lat. 15747, 48-48v ; Avr. 121, 59-60) ; — « Utrum motus meritorius esse possit non meritorius... — ... augeat peccatum » (38-38v) (lat. 15747, 48v-49v ; Avr. 121, 60-61) ; — « De ira queritur. Triplex est ira... — ... diviciis [sic pro de viciis] subditorum » (38v) (lat. 15747, 61-61v ; Avr. 121, 61-61v, rédaction plus longue) ; — « Maledictus qui facit opus Dei negligenter... — ... id est intus eligit » (38v-39) (lat. 15747, 50-50v ; Avr. 121, 61v-62, rédaction plus longue) ; — « Maledictus qui facit opus Dei fraudulenter... — ... sit venialis vel mortalis » (39-39v, milieu 2e col., 40) (lat. 15747, 58v-51 ; Avr. 121, 62-63) ; — « Utrum aliquis [debeat] velle quod scit Deum velle. Pravum et dampnatum est cor... — ... domino voluntate » (40) (lat. 15747, 51-52; Avr. 121, 63-63v, rédaction plus longue) ; — « De peccato in S. S. Qui peccat in patrem... — ... virtus sit inamissibilis » (40v-41v) (lat. 15747, 52v-53v ; Avr. 121, 64v-65) ; — « Queritur utrum peccatum sit pena... — ... qualiter nos punire debeat » (41v-42) (lat. 15747, 53v-54v ; Avr. 121, 65v-66v) ; — « De mendacio. Mendacium est falsa vocis significatio... — ... in mercedem terrenam » (42-43) (lat. 15747, 54v-56 ; Avr. 121, 66v-68) ; — « De mendacii divisione. Tria genera sunt mendaciorum... — ... totum subruatur » (43) (lat. 15747, 56-56v ; Avr. 121, 68-68v) ; — « Queritur de Jacob si peccavit dicendo : Ego sum Esau. Dicit Ysaac... — ... in illam discrete » (43-43v) (lat. 15747, 56v-57 ; Avr. 121, 43-43v) ; — « De temptatione Abrahe. Temptavit Deus Abraham... — ... dubitabat » (43v-44v) (lat. 15747, 57-59 ; Avr. 121, 69v-71v) ; — « De decem plagis. Decem plagis percussit Deus Egyptum... — ... dedit intelligere » (44v-45v) (lat. 15747, 59-60 ; Avr. 121, 71v-73) ; — « Sicut preceptum est in sabbato quiescere... — ... cum plene concessit » (114v-115) (Avr. 121, 73-73v, à la suite de la q. précédente) ; — « De perjurio. Perjurium dicitur falsa juratio... — ... jurare presumat » (45v-46v) (lat. 15747, 60v-62 ; Avr. 121, 73v-75) ; — « De sacramento queritur. Sequitur de sacramento calumpnie... — ... a sede apostolica » (47-48) (lat. 15747, 62-62v ; Avr. 121, 75v) ; — « De scandalo est dicendum. Probatur quod scandalum sit peccatum... — ... si in hoc perseverasset » (48-50) (lat. 15747, 64-65v ; Avr. 121, 77v-79v) ; — « De edificio fundamenti queritur. Dicit Apostolus quod fides est fundamentum bonorum operum... — ... fidem informem » (49v-50) (lat. 15747, 66-66v ; Avr. 121, 72v-80v) ; — « De actionibus. De actionibus due sunt principales... — ... alii odor vite ad vitam » (50-52) (lat. 15747, 66-69v ; Avr. 121, 80v-83v) ; — « Utrum omnia sunt justorum. Dicit auctoritas : omnia sunt justarum... — ... sic ordino et dispono » (52-52v) (lat. 15747, 69v ; Avr. 121, 83v-84) ; — « De occasione. Ad Philipenses dicit Apostolus : Sum per veritatem... — ... patet diligenter intuenti » (52v-53v) (lat. 15747, 70-70v, incompl. ; Avr. 121, 84-85v) ; — « De desiderio. In hoc loco satis competenter... — ... ad bonum sine peccato » (53v-54) (Avr. 121, 85v-86) ; — « De raptu Pauli. Ad Corintios dicit Apostolus ... — ... generationis et processionis » (54-54v) (Avr. 121, 86-86v) ; — « De stimulo Pauli. De stimulo Pauli quod hic continuatur relinquimus usque ad questiones de petitionibus ... — ... quod erat resurrectionis » (54v-55) (Avr. 121, 86v-87v) ; — « Utrum cerimonialia fiunt [sic] meritoria. Queritur utrum cerimonialia fuerint meritoria ...— ... in sacrificiis agnorum » (55-55v, 64) ; — « Queritur de operibus operatis. De operibus operatis probatur quod justificabant. Dicit Beda... — ... non est factum » (64-64v) (Avr. 121, 89-90) ; — « De decimis. Ut habetur in Deuteronomio, tres decime fiebant in lege... — ... quare benefaciunt » (64v-65v, et 66, marge inférieure) (Avr. 121, 90-92, fin légèrement différente) ; — « De omissione. Negligentia attenditur respectu modi faciendi, omissio respectu faciendi... — ... eo quod non reddit quod deberet » (114-114v) (Avr. 121, 92-92v) ; — « De fide queritur. Prima petit campum dubia sub sorte duelli pugnatura fides... — ... pro uno cum consequente sit vera » (56-56v) (Avr. 121, 94-95) ; — « De articulis queritur. Articulus est veritas invisibilis rei... — ... de illis qui erant in limbo inferni » (56v-59) (Avr. 121, 94-98v) ; — « Utrum aliquis possit meritorie credere queritur. Queritur utrum aliquis possit credere meritorie... — ... sicut caritati vie » (59-59v) (Avr. 121, 98v) ; — « De spe queritur. Spes est certa expectatio future beatitudinis... — ... tanquam sit verum » (59v-60) (Avr. 121, 98v-99) ; — « De caritate est dicendum. Queritur quid sit caritas... — ... sine acceptione personarum » (60-60v) (Avr. 121, 99-100) : — « De dilectione. Diliges dominum deum tuum ex toto corde tuo... — ... illud referebat » (60v-62) (Avr. 121, 100-101) ; — « Utrum ordo observetur in patria. Queritur utrum ordo observetur in patria... — ... tantum diligit Deum » (62-62v) (Avr. 121, 101-101v) ; — « Penes quid attendatur quantitas caritatis. Queritur penes quid attendatur quantitas caritatis... — percusso » (62v-63) ; « Queritur utrum aliquis teneatur... perfectus esse esse in Anglia » (62v-63v) (Avr. 121, 101v-103) ; — « Queritur de hoc precepto : diliges amicum tuum... Dominus dicit in evangelio... — ... quam opus alterius » (63v et 66) (Avr. 121, 103-103v) ; — « Queritur si minima caritas resistere possit quantumlibet maxime tribulationi. Dicunt quidam quod quantulacumque caritas... — ... alias patet » (66-67) (Avr. 121, 103v-105) ; — « Queritur utrum aliquis possit resurgere in minori caritate... — ... ergo habet vitam eternam » (67-68) (Avr. 121, 105-106) ; — « Queritur utrum aliquis aliquid bonum temporale mereatur ex condigno. Queritur utrum aliquis ex condigno mereatur aliquod bonum temporale... — ... perfecit in evangelio » (68-69) (Avr. 121, 106v-107) ; — « Utrum sciat se aliquis habere caritatem. Queritur utrum aliquis sciat se habere caritatem... — ... nec scimus nos habere arras S. S. » (69-69v) (Avr. 121, 107-108) ; — « De malicia utrum sit tanta quanta caritas. Queritur utrum tanta sit malicia quanta caritas... — ... caritati substantiale » (69v-70v) (Avr. 121, 107-108) ; — « De duabus partubus justicie. Due sunt partes justicie... — ... ille habet fidem » (70v-71) ; « De sapientia queritur. Sapientia est sapore scientia sicut dicunt magistri... — ... ubi dicam quod sentio » (71-72) ; — « De divisione timoris. Sex sunt species timoris scilicet filialis... — ... referri ad Deum » (72-72v) ; « De timore. Nota quod cum distinguitur timor... — ... pro usu timoris pene » (72v-73) (Avr. 121, 108-113v) ;— « De perseverantia queritur. Dicit Dominus : non qui inceperit sed qui perseveraverit, hic salvus erit... — ... duravit in bono » (73-73v) (Avr. 121, 113v-114) ; « De IIII or virtutibus cardinalibus. Sequitur de IIII cardinalibus virtutibus... — ... retinet retinenda » (73v-74) (Avr. 121, 114-114v) ; — « De usu justicie queritur. Dicit Agustinus quod usus justicie... — ... agamus de glorificatione beatorum » (74-74v) (Avr. 121, 114v-115v) ; — « De virginitate. Virginitas dicitur integritas corporis... — ... scire sed predictionis » (74v-76) (Avr. 121, 115v-117) ; « De obedientia queritur. In Regum [I° ] dicit Samuel ad Saul : Melior est obedientia quam victime... — ... ad minorem » (76-76v) (Avr. 121, 117-118v) ; — « De justificatione impii queritur; quatuor atenduntur in justificatione impii : infusio gratie... — ... amiteremus » (76v-77) (lat. 15747, 90-91v, rédaction plus longue ; Avr. 121, 118-119) ; — « Utrum qui habet unam habeat omnes virtutes. Queritur utrum qui habet unam virtutem habeat omnes... — ... connexe sunt et uniformes » (78) (lat. 15747, 91v-92v, rédaction plus longue ; Avr. 121, 119v-120v) ; — « Utrum omnes virtutes sint pares. Queritur utrum omnes virtutes sint pares... — ... vera esset » (lat. 15747, 92v-93, rédaction plus longue ; Avr. 121, 120v rédaction plus longue et différente de Latin 15747) ; — « De contemplatione. Super Ezechielem dicit glosa... — ... quid melius in genere » (78v-79) (lat. 15747, 93-94 ; Avr. 121, 210v-121) ; — « De debito. Duo debitores erant... — ... quod dimisit culpam et penam » (79-79v) (lat. 15747, 94-95v, rédaction plus longue ; Avr. 121, 121v-122) ; — « De beatitudine queritur. Queritur utrum omnes velint esse beati... — ... hic usitatur » (79v-80) (lat. 15747, 95v-97 ; Avr. 121, 122-122v) ; — « Queritur utrum motus sit meritorius solus. Cum solus motus sit meritorius... — ... non eodem modo respiciunt pacientem. Quod autem dicit glosa in canonica intelligitur de merito supererogationis » (80-80v) (lat. 15747 97-98, dernière phrase différente ; Avr. 121, 122v-123v) ; — « Queritur que fuit necessitas ut pro nobis Deus fieret homo. Nunc accedamus ad illum pro quo sancti... — ... ecce Virgo concipiet... » ; « De potentia. Potentia non potest ... — ... conjunctim intelligere ». (80v-81) (lat. 15747, 98-99 ; Avr. 121, 123v-124) ; — « De prophetia. Prophetia est divina inspiratio vel revelatio... — ... nec ex hoc sequitur quod precibus eorum » (81-82) (lat. 15747, 99-101v ; Avr. 121, 124-126) ; — « Queritur de libero arbitrio. Simile est regnum celorum mulieri que acceptum frumentum... — ... non que misit sed que inesset si auderet » (26-27v) (Avr. 121, 126-127v).

    F. 82-91 [L. III] « De homine assumpto queritur. Facta non inutili digressione redeamus ad illum cujus patres desiderabant adventum... — ... quia naturam hominis qui est corpus » (82-84v) (lat. 15747, 101v-106v) ; cf. Avr. 121, 128 sq. rédaction différente ; — « Utrum Christus semper fuerit unitus. Queritur utrum Christus semper fuerit unitus humanitati... — ... factus est dies unus » (84v-85v) (lat. 15747, 106v-107v) ; — « Utrum Christus secundum quod homo sit persona. Queritur utrum Christus secundum quod homo sit persona...— ... sed non tanquam essentia » (85v-86) (lat. 15747, 107v-109, rédaction plus longue) ; — « Queritur utrum Christus secundum [quod] homo sit predestinatus... — ... essentie create » (86-86v) (lat. 15747, 109-110v) ; — « Utrum Christus meruerit. Queritur utrum Christus meruerit... — ... ex eo quod dilexit proximum sicut se ipsum » (86v-87v) ; cf. Avr. 121, 135-136, rédaction différente ; — « Queritur si sacerdocium Christi sit preferendum sacerdocio levitico. Apostolus probat in hunc modum sacerdocium Christi preferendum esse sacerdocio levitico... — ... resurgente virgine gloriosa in illa esset » (87v-88) ; — « Queritur a quo incepit ecclesia. Ecclesia incepit ab Abel sicut dicunt omnes auctoritates... — ... sicut os ejus vel oculus ejus » (88) ; cf. Avr. 121 136v-137, rédaction différente ; — « Queritur utrum Christus voluerit non mori... — ... sunt angeli sicut aperte dicit glosa » (88-88v) (lat. 15447, 110v-111v) ; cf. Avr. 121, 134v-135, rédaction différente ; — « De scientia Cristi. Nota quod duplex fuit scientia Christi, una increata et alia creata... — ... Christus appellari potest a devicto peccato » (88v-89) (lat. 15747, 111v-112) ; cf. Avr. 121, 137-137v ; — « Super hunc locum in Johanne : super quem videritis Spiritum descendentem... — ... scilicet gratia » (89-89v) et dans la marge inférieure du f. 89v « sed ex eo quod est Deus... — ... in predicta solutione » (lat. 15747, 112-113) ; — « Queritur si diabolus sciverit Deum esse hominem. Super hunc locum Mathei : Nichil tibi et justo illi... — ... modo autem sumus sui per emptionem » (89v) (lat. 15747, 113, incompl.) ; — « Queritur utrum latria Christi sit adoranda. Queritur utrum humanitas Christi sit adoranda latria... — ... salutem optamus » (89v-91).

    F. 91-114 [L. IV] « De sacramento queritur. Sacramentum est invisibilis gratie... — ... veteris voti » (91-91v) ; — « De circumcisione. Sed nonne circumcisio efficit remissionem peccati... — ... filios Israel in Galgalis » (91v) ; — « De penitentia queritur. sequitur de penitentia a qua Dominus ...— ... non potest nisi per confessionem » (91v et 90-90v) ; — « Si confessio sit precepta queritur. Confessio precepta in veteri testamento... — ... unde non tenemur cum gratia facere dominicum preceptum nec ex gratia » (90v-93v et 92) (Avr. 121, 137v-140v) ; — « Queritur si restitutio sit pars satisfactionis. Queritur utrum restitutio sit pars satisfactionis ...— ... restituant cui debent » (92-92v, 94) (Avr. 121, 141v-142, rédaction plus longue). — « De relaxationibus queritur. Queritur de relaxationibus... — ... sed utrum fieret ex eadem caritate » (94-94v) (Avr. 121, 142-143) ; — « De clavibus dicendum est. De clavibus dicit glosa super Matheum... — ... infligere tamen potest pro forifacto penam » (94v-95) (Avr. 121 143-144) ; — « De excommunicatione. Sequitur de excommunicatione. Est autem excommunicatio... — ... in quibus non expirat adhuc mandator » (95-96) (Avr. 121, 144-146) ; — « Queritur de correptione fratris. Si peccavit in te frater tuus... — ... argue coram omnibus » (96-97) (Avr. 121, 146-147, rédaction plus longue) ; — « Queritur utrum redeant peccata. De servo cui dimisit Deus... — ... de aliis esset contritus » (97-97v) (Avr. 121, 147-149) ; — « Item : Quecumque petieritis patrem... — ... ne oraret » (97v-98) (Avr. 121, 149-149v, fin légèrement différente) ; — « Queritur utrum orationes ecclesie dampnatis prosint... — ... volebat eum sepeliri » (98-99) (Avr. 121, 149v-150v) ; — « Queritur utrum temporalia licite peti possint. Queritur utrum temporalia possint peti licite... — ... ab hostibus et hujus modi » (99) (Avr. 121, 151-151v) ; — « Queritur utrum Paulus peccaverit petendo stimulum ammoveri.. — ... et credo quod postea non petiit » (99-99v) (Avr. 121, 151v-152) ; — « Sequitur de superfluis. Dicit Johannes : qui habet duas tunicas... — ... satis objectum est » (99v) (Avr. 121, 152-152v) ; — « Queritur de decimis. Sicut antiquis preceptum sit reddere decimas... — ... non sunt tacendi in tempore passionis » (99v-100) (Avr. 121, 152v-153, rédaction plus longue) ; — « De simonia queritur. Nunc redeamus ad illa que circa ecclesiam sunt agenda... — ... de scriptore tamen bene credimus quod possit vendere laborem suum et quod dicit Gregorius dicit contra illos qui accipiebant supra justum laborem » (100-102) (Avr. 121, 153-155v) ; — « Quedam opera sunt culpe, quedam gratie. Opere quedam sunt culpe... — ... operum suorum usum » (102) (Avr. 121, 155v-156) ; — « De usura queritur. Usura est quicquid preter sortem accidit... — ... nisi ipsa restitueret » (102-102v) (Avr. 121, 156-156v, rédaction plus longue) ; — « Queritur utrum prelatus teneatur magis ac opera misericordie quam alius... — ... non esse verum » (102v-103) (Avr. 121, 156v-157) ; — « Queritur de babtismo. Tempus est quod ad babtismum redeamus... — ... potest habere intentionem babtizandi » (103-103v) (Avr. 121, 157-157v) ; — « Queritur de effectu babtismi. Sequitur de effectu babtismi. Est autem triplex effectus... — ... quam omnes non habent » (103v-104) (Avr. 121, 157v-158v) ; — « Queritur de forma babtismi. Sequitur de forma babtismi... — ... est a se id est non est ab alio » (104-105) (Avr. 121, 158v-160) ; — « De responsione que fit pro puero... — ... a suo flagello coibere » (105) (Avr. 121, 160) ; — « Sequitur de corpore Christi... — ... Deus facit auctoritate sacerdos autem ministerio » (105-105v) (Avr. 121, 160-161) ; — « Sequitur ut determinemus quomodo sub specie panis et vini fit corpus et sanguis Christi... — ... alia hostia » (105v-107v) (Avr. 121, 161- 164, fin plus longue) ; — « De sacramento matrimonii. Sequitur de sacramento matrimonii. Matrimonium est sacramentum. ... — ... utrique sed alteri » (107v-108) (Avr. 121, 164-164v, rédaction plus longue) ; — « Queritur de institutione matrimonii. Sequitur de institutione matrimonii. Fuit autem institutum matrimonium... — ... nemo sciret discernere heredem » (108) (Avr. 121, 164v) ; — « De bonis matrimonii queritur .Sequitur de bonis matrimonii que sunt proles, fides et sacramentum... — ... in illa constitutione Alexandri : C. sane » (108-108v) ; — « De impedimentis matrimonii. Sequitur de impedimentis matrimonii. Primum est dispar cultus... — ... contra vetus vel novum testamentum » (108v-109) (Avr. 121, 165-165v) ; — « De errore persone. Sequitur de secundo impedimento quod est error (error) persone... — ... et nichil adeo contrarium consensui sicut error » (109) (Avr. 121, 166) ; — « De errore qualitatis. De errore qualitatis circa leprosos... — ... est demonstratis » (109) (Avr. 121, 166) ; — « [De conditionibus] Circa conditiones sic distinguimus... — ... ad hoc quod fiat matrimonium » (109-109v) (Avr. 121, 166-166v) ; — « De impossibilitate coeundi. Impossibilitas coeundi impedit matrimonium... — ... dissimulandum esse » (109v) (Avr. 121, 166v) ; — « De enormitate criminis. Enormitas criminis impedit matrimonium... — ... per predictum capitulum XXXme cause q. IIII » (109v-110) (Avr. 121, 166v-167) ; — « De legali cognatione. Legalis cognatio est quando aliquis adoptat... — ... separetur omnino » (110) (Avr. 121, 167) ; — « De consanguinitate. Consanguinitas impedit matrimonium... — ... et ideo potius consanguinitas impedit matrimonium quam votum » (110-110v) (Avr. 121, 167-167v) ; — « De redargutione. Libellus repudii erat quedam cedula... — ... voluntati divine » (110v-111) (Avr. 121, 167v-168) ; — « De voto dicendum. Votum est testificatio spontanea... — ... sive socius intret sive non » (111) (Avr. 121, 168-169, rédaction plus longue) ; — « De voti redemptione. De voti redemptione dicit Alexander... — ... quod bene concedimus » (111-111v) (Avr. 121, 169-170) ; — « De sacri[ficio Jepte]. Dicit Jeronimus quod Jepte filiam suam virginem Deo optulit... — ... perplexus erat » (112) (Avr. 121, 170-170v) ; — « [De ordine] Ordo est sacramentum ecclesie... — ... omnia renovantur » (112-112v) (Avr. 121, 170v-171) ; — « Queritur de confirmatione sacramenti. Confirmatio est sacramentum ad robur datum... — ... si par non esset » (112v) (Avr. 121, 171, rédaction plus longue) ; — « Queritur de extrema unctione. De extrema unctione dicimus quod est sacramentum... — ... sed occasio mortis » (112v) (Avr. 121, 171-171v) ; — « De ressurectione. Sequitur de resurrectione de qua certum est quod ... que longe post fuerunt seminata » (112v-113) (Avr. 121, 171v-173v, rédaction plus longue) ; — « De resurrectione capitis. Nunc resta(n)t videndum de resurrectione capitis et membrorum... — ... specialiter florere ad quam floritionem nos perducat D.N.J.C. qui cum Patre... » (113-114) (Avr. 121, 173v-174, fin légèrement différente).

    F. 114-114v « De omissione », chapitre à intégrer entre le chap. « de decimis » (64v-65v, 66) et le chap. « de fide » (56-56v) ;

    F. 114v-115 « vel sicut preceptum est... — ... cum plene concessit » addition au chap. « de decem plagis », f. 44v-45v ; cf. supra ; cf. Hauréau, Not. et extr., XXXIV2, 189-198 ; Stegmüller, Repert. comment. in Sent., 2e éd. 1947, n° 246.

    F. 2v-8v, marges inférieures, 9v, 18v-20, marges inférieures, 21-22, 23, 31v-33, 37v, 62, 64-66v, 69-72, 73v-74v, 77, 78-80, 85v-86, 87v-88, 90-91, 92-94v, 101v-114v, marges inférieures, 115-115v [ALANUS DE INSULIS, Distinctiones dictionum theologicalium] (P. L. CCX, 637-1012, passim) extraits abrégés, sans ordre et avec variantes. « hostium » (éd. cit., 886) (2v) ; « ordo » (ibid., 884) (2v), « circonstancie agravant peccatum... (2v-3v) ; « donec... (éd. cit., 774) (4) ; « butirum » (ibid, 723-724) (4v) ; « botrus » (ibid., 722) (5) ; « mulier » (ibid. 865) (5-6) ; « metiri », « mitere » , « moveri », « mordere » (ibid. 859-865, passim) (6v-7) ; « regnum » (ibid., 923) (7v) ; « quadrans », « quadratus », « quadruplex » (ibid., 917) (8) ; « simplex » (ibid., 945) (8v) ; « scientia » (ibid., 936) (8v) ; « oculus » (ibid., 879-880) (9v) ; « homo » (ibid., 811-812) (9v) ; « os » (oris), « os » (ossis) (ibid., 884-86) (9v) ; « orbis » (ibid., 883-84) (9v) ; « odire » (ibid., 881) (9v) ; « aquilo » (ibid. 706) (18v-19) ; « argentum » (ibid. 709-710) (19) « quadriga », « qualis », « quartus », « questio », « quercus » « questus », « quis » (ibid., 917-920) (19v-20, 21) ; « quidam », « querere », « quam », « quasi », « que » ,« quin », « quia » (ibid.) (21-22, 23) ; « quoniam » (ibid., 920) (23) ; « babilon » (ibid., 917) (23) ; « bilis » (ibid., 920) (23) ; [simul], fin (ibid., 945) (31v) ; « secundum » (ibid., 938-39v) (31v) ; « sine » (ibid., 946) (31v-32) ; « super » (ibid. 962) (32-32v) ; « sub » (ibid. 959) (32v-33) ; « gratia », « gravis », « grando », « granum », « gladius », « gallus », « gradus », « gazofilacium », « genus », « gene », « germen », « grex », « gigas », « gloria », « gurges », « gutur », « gurgustium », « guta », « gula », « gaudere », « gradi », « gravare », « germinare », « gloriari » « gustare » (ibid., 801-808) (37v-41v) ; « sapientia » (ibid., 934-35) (41v-42) ; « satum », « sacramentum », « sacrum » (ibid., 929-35) (42) ; « sanctus » (ibid., 955) (42-42v) ; « sacerdos », « sacrificium », « sanitas », « sal », « sabbatum » (ibid., 929-934) (42v-43-44) ; « sanguis » (ibid., 933-934) (44-45) ; « donum » (ibid., 774) (43v) ; « vel » (ibid., 992-93) (43v) ; « sagena » (ibid., 939) (45) ; « scabellum », « stabulum » « scama » (ibid., 935-954) (45) ; « semen » « sepes », « statera », « statura » (ibid., 940-55) (45v) ; « stragulum », « sedes », « semita » (ibid., 939-57) (46) ; « stella », « stercus » (ibid., 955-56) (46v-47) ; « specula », « speculum » (ibid., 950) (47-47v) ; « spera », « spelunca », « spes », « species », (ibid., 950-951) (47v-48) ; « scandalum », add. d'une autre main) (ibid., 936) (48) ; « securis » (ibid., 939) (48 et 49v) ; « ferrum », add. (ibid., 789) (48v-49) ; « scema », « serra », « serpens », « sinus », « scientia », « signum », « similitudo » (ibid., 936-945) (49v-50) ; « spina », « spiritus » (ibid., 951-953) (50v-51v) ; « spica » (ibid., 951) (51v-52) ; — « situla », « stillicidium », « silva », « signaculum », « signatum » (ibid., 943-956) (52v-53) ; « stipula », « scintilla », « sicomorus », « silica », « sinapis », « stilus », « silentium » « Sion », « scriba », « sol » (ibid., 936-959) (53-54v) ; « sors », « soror », « sopor » « solitudo », « solium », « sompnus » (ibid., 948-49) (54v-56) ; « scorpio », (ibid., 937), « scopa », « stola », « stropha », « spolium », « sonus », « scoria », « substantia », « sudarium » (ibid., 937-960) (56-59) ; « surdus », « suleus » (ibid., 960-961) (59) ; « scutum » (ibid., 938) (59-59v) ; « sulphur » (ibid., 961) (59v) ; « spurius » (ibid., 951) (59v-60) ; « susurium », « sublime » (ibid., 959-64) (60-60v) ; « scrupulus », « supercilium » « scrutinium », « strutio » (ibid., 938-59) (60v-61) ; « sanctificare », « sacrificare », « sanare », « salvare », « satiare », « sapere » (ibid., 932-934) (61v) ; « seminare », « sequi », « sepelire », « sedere », (ibid., 940-942) (61v-62) ; « scribere », (ibid., 937-38) (62-64) ; « sibilare », « sitire », « scire » (ibid., 936-47) (64) ; « sonare », « solvere », « spoliare », « scrutari », « sufferre », « superare, « suscipere », « suscitare », « surgere », « substantiare », « subducere », « subicere », « supponere », « subire » (ibid., 938-64) (64-65, 66) ; « sustinere », « suplantare », « sugillare », « sum » (ibid., 961-63) (66-66v) ; « septuplum », « semel », « sero », « simpliciter » (ibid., 939-45) (66v-69) ; « sicut », « sic » (ibid., 943) (69) ; « similiter », « simul » (ibid., 944-45) (69) ; « infernus », « interitus », « inane », « instantia », « Jerusalem », « Judea », « Juda », « jugum », « intrare », « ingredi », invenire », « introire », « imposturam », [pro imponere], « inferre » (ibid., 813-824) (69v-71) ; « innire » (ibid., 810) (70v) ; « judicium » (ibid. 823-824) (70-71) ; « latus », « lac », « lana » (ibid., 825-30) (71-72, 73v) ; « lampas », « latitudo », « lex » (ibid., 828-836) (73v-74v) ; « levis », « lectus » (834-836) (77) ; « lectulus », « litera », « liber », « livor » (ibid., 837-39) (78-78v) ; « liquefactus » (78v) ; « linum », « ligatus », « lorica », « loquela », « lucifer », « lupus », « lutum », « luter », « lavare », « laborare » (ibid., 825-44) (78v-80) ; « lambere », « laudare », « lapidare », « lactare », « lactere », « levare » (ibid., 826-836) (85v-86) ; « ligare » « licere », « liquere » (ibid., 827-39) (87v) ; « loqui » (87v) ; « ludere » (ibid., 841) (87v) ; « malum », « major » (ibid., 847-48) (88) ; « majus », « mansio », « malleus », « malus » (ibid. 91) ; « manus » (ibid., 850) (90v) « mamma », « malleolus, » « maximum », « magnus », (ibid., 846-53) (93-93v, 92) ; « magnificentia, » « medius », « melior » (ibid., 846-853) (92-92v, 94) ; « mensura », « messis » (ibid., 856-858) (94-94v) ; « mendacium », « mendax », « mens », « mel », « mensis », « mitis », « milicia », « mura », « minor », « mors », « mortuus », « mola », « modus », « monstrum », « molle », « modicum », « mundus », « magnificare », « maledicere », « militare », « mori » (ibid., 846-865) (101v-108) ; « diabolus » (ibid., 766) (108) ; « favilla » (ibid., 786) (108) ; « poculum », « profundum », « proximum », « puer », « puteus », « pluvia », « plumbum », (ibid., 904-916) (108v-109) ; « pruina », « pusillus », « pulvis », « putridum », « putredo », « plus », « pullus », « putatis » (ibid., 904-916) (109-110v) ; « parere », « parturire », « pascere », « pati », « parcere », « parare » (ibid., 891-94) (110v-111) ; « perire », « perdere », « permitere », « percutere », (ibid. 897-98) (111-111v) ; « posse », « ponere », « polluere », « procedere », « portare » (ibid., 906-912) (111v-112) ; « pungere », « pluere » ; « putruere » « pulsare », « purgare » (ibid., 903-916) (112v-113) ; « per » (ibid., 897) (113-113v) ; « pre » (ibid., 909) (113v) ; « preter » (ibid., 910) (113v) ; « pro » (ibid., 911 (113v) ; « propter » (ibid., 913) (113v-114), « prope » (ibid., 912) (114) ; « aurum » (114) ; « anima », « animalis », « aqua » (ibid. 699-705) (114v-115) ; « abissus » (ibid., 689-691) (115v) ; « aquila » (ibid., 705-706) (115)v ; « corona » (ibid., 752) (115v) ; « cor » (ibid., 751) (115v) ; « corpus » (ibid., 752-53) (115v) ; « contritio » (ibid., 751) (115v).

    Voir t. IV, 491.

    F. 2-9, 10-115v. [GAUFRIDUS PICTAVENSIS] Rectifier D'après les mss. cités, le texte doit se lire : 2-9, 10-25v, 27v (2e col.)-39v (2e col.), 40-45v (1ère col.), 114v-115, 45v (1ère col.)-55v, 64-65v, 66 (marge inf.), 114-114v, 56-63v, 66-82 (2e col.), 26-27v (2e col.), 82-89v, 91-91v, 90-90v, 93-93v, 92-92v, 94-114. Ajouter Les ff. 19-19v et 112v-114 sont édités d'après ce ms. par R. Heinzmann, Die Unsterblichkeit der Seele..., Münster, 1965, 139-142 et 225-236. Les ff. 27v-28 et 28v-29 ont été édités par J. Gründel, Die Lehre von den Umständen der menschlichen Handlung im Mittelalter, Münster, 1963, 318-325. Lire « Queritur utrum latria Christi... » (89v et 91) ; « Si confessio sit precepta... » (90v, 93-93v et 92).

    [ALANUS DE INSULIS] Dans les espaces libres et marges des ff. 2v-8v, 9v, 18v-20, 21-22, 23, 31v-33, 37v-62 (et non 37v, 62), etc. Au f. de garde Iv, notice de la main de l'abbé Lebeuf.

    f. 103, 112 ; cf. D. van den Eynde, dans Franciscan Studies XI (1951), 125 ; f. 103, 91 ; cf. Id. dans Antonianum, 24 (1949), 449, 467, 479.

    Physical Description:

    Initiales rubriquées. Rubriques. Manuscrit copié par fragments puis corrigé et complété par des additions en marge ou en fin de volume, de la même main. Le c. « De libero arbitrio » (26-27v) se trouve intercalé au milieu du c. « Queritur utrum actus aditus voluntati augeat meritum vel demeritum ». Les c. « De fide », « De spe », « De caritate » (56-63v), sont intercalés au milieu du c. « Utrum cerimonialia sint meritoria » ; le c. « De omissione » et la fin du c. « De decem plagis » (44v-45v) sont ajoutés à la fin du volume (114-115), sans aucun renvoi. Le manuscrit ayant été mal relié, les ff. 90 et 91 sont intervertis ; de même les ff. 92 et 93. — Les distinctiones d'Alain de Lille ont été notées dans les espaces libres et en désordre ; cependant, les mots commençant par une même lettre sont groupés par espèce : noms et adjectifs, puis verbes, adverbes, prépositions ou conjonctions. — Quelques notes marginales contemporaines. — Au f. 2, vers mnémotechniques pour les hymnes fériales des laudes : « Sompno cantatur splendorque in mense secunda... » et note : « cardo timor domini sine quo fraudatur in omni proposito votum » ; — au f. 9 : « VII sunt remissiones peccatorum per quas Deus dimittit. Prima est per babtismum... » ; — aux ff. 13v-14 : « Sciendum multa esse genera preceptorum... — ... a Christo qui fit in VIIa etate » ; — au f. 17v : « quatuor in puris semper degunt elementis : cameleon, talpa, allec simul et salamandra ». — Au f. 18, obit du XIIIe s. : « Kl. Novenbris obiit magister Willelmus Fabri mon. ». — Au V° du f. de garde, titre du XVIIe s. : « Quaestiones theologicae scriptae XIII saeculo ».Parchemin. 115 ff. à 2 colonnes. 235 × 172 mm. Reliure XVIIIe s. maroquin citron aux armes et au chiffre royaux. Titre au dos.

    Custodial History:

    Provient de St-Martial de Limoges dont la cote ancienne est à moitié coupée au f. 1 : « XXIX... »


    Incipit du lemme biblique

    Ad Corinthios dicit Apostolus : Scio hujusmodi hominem... (II Cor. XII, 3)

    Incipit

    Vel per animam...

    f. 54

    [...] Ad imaginem quantum ad rationem et intellectum...

    f. 18v

    Incipit du lemme biblique

    Ad Philippenses dicit Apostolus : sive per veritatem... (Phil. I, 18)

    Incipit

    Si gaudebat...

    f. 52v

    Apostolus probat in hunc modum sacerdotium Christi praeferendum...

    f. 87v

    Articulus est veritas invisibilis rei...

    f. 56v

    Bonum dicitur bonum essentia unde in Lc. (XVIII, 19) : Nemo bonus nisi solus Deus...

    f. 37

    Cardo : timor Domini sine quo fraudatur in omni proposito votum...

    f. 2

    Circa conditiones sic distinguimus si contrahitur matrimonium...

    f. 109

    Circa notiones solet quaeri de terminis infinitis...

    f. 14

    Circa praepositiones et obliquos includentes...

    f. 6

    [...] Claves sunt discernendi scientia...

    f. 94v

    Confessio praecepta in Veteri Testamento, unde Moyses in Numeris (V, 6) : Vir sive mulier...

    f. 90v

    Confirmatio est sacramentum ad robur datum...

    f. 112v

    Consanguinitas impedit matrimonium...

    f. 110

    Cum solus motus sit meritorius, patet quod passiones...

    f. 80

    Cum voces sint signa rerum et per signa res comprehendantur...

    f. 2

    Daturus legem Moyses praefixit terminos...

    f. 6v

    De actionibus duae sunt principales...

    f. 50

    De clavibus dicit glossa super Matthaeum : Claves sunt discernendi scientia...

    f. 94v

    De errore qualitatis circa leprosos...

    f. 109

    De extrema unctione dicimus quod est sacramentum...

    f. 112v

    De operibus operatis probatur quod justificabant...

    f. 64

    De peccato originali dixerunt quidam...

    f. 20v

    De primis motibus dicunt quidam...

    f. 21v

    De responsione quae fit pro puero, cum quaeritur : Credis in Deum...

    f. 105

    De servo cui dimisit Deus omne debitum...

    f. 97

    De stimulo Pauli quod hic continuatur...

    f. 54v

    De voluntate quaeritur utrum semper inest expleta...

    f. 11

    De voti redemptione dicit Alexander quod...

    f. 111

    Decem plagis percussit Deus Aegyptum et decem praeceptis...

    f. 44v

    Dicit Apostolus quod fides est fundamentum bonorum operum...

    f. 49v

    Dicit auctoritas : Omnia sunt justorum, et iterum Augustinus : Exsistens in mortali...

    f. 52

    [...] Dicit Augustinus : Per proximum intellegitur omnis homo...

    f. 60v

    Dicit Augustinus quod usus justitiae erit...

    f. 74

    Dicit Dominus : Non qui inceperit sed qui perseveraverit, hic salvus erit...

    f. 73

    Dicit Hieronymus quod Jephte filiam suam virginem...

    f. 111v

    Incipit du lemme biblique

    Dicit Isaac : Venit germanus tuus fraudulenter... (Gen. XXVII, 35)

    Incipit

    Ergo Jacob fraudem fecit...

    f. 43

    Dictum est in alia quaestione quod circumstantia adgravat peccatum...

    f. 29

    Dictum est qualiter supponitur divina essentia...

    f. 4v

    Dictum est quod ex ratione peccat homo...

    f. 30v

    Dicunt quidam quod quantulacumque caritas...

    f. 66

    Dicunt theologi quod opus dicitur bonum vel malum...

    f. 37v

    Incipit du lemme biblique

    Diliges Dominum Deum tuum ex toto corde tuo... (Deut. VI, 5 et Mt. XXII, 37).

    Incipit

    Dicit Augustinus : Per proximum intellegitur omnis homo...

    f. 60v

    Dominus dicit in Evangelio, dictum est antiquis : Diliges amicum tuum... (Lev. XIX, 18)...

    f. 63v

    Duae sunt partes justitiae, una superior circa Deum...

    f. 70v

    Duo debitores erant cuidam feneratori...

    f. 79

    Duo sunt partes justitiae, una superior circa Deum...

    f. 70v

    Ecclesia incepit ab Abel sicut dicunt omnes auctoritates...

    f. 88

    Incipit du lemme biblique

    Ego novissimus evigilavi... (Eccli. XXXIII, 16).

    Incipit

    Ut ego novissimus dignitate quia omnium hominum minimus...

    f. 2

    Enormitas criminis impedit matrimonium...

    f. 109v

    [...] Exponimus pie et perseveranter et pro se et ad salutem fiet...

    f. 97v

    Incipit du lemme biblique

    Faciamus hominem ad imaginem... (Gen. I, 26).

    Incipit

    Ad imaginem quantum ad rationem et intellectum...

    f. 18v

    Facta non inutili digressione, redeamus ad illum patres...

    f. 82

    Hic quaeritur utrum virtutes sint naturales...

    f. 34v

    Hoc nomen sapientia secundum quod de Deo dicitur...

    f. 9

    Hypocrisis est quando aliquis per opera...

    f. 31v

    Impossibilitas coeundi impedit matrimonium...

    f. 109v

    In hoc loco satis competenter deberent adjungi morales quaestiones...

    f. 53v

    Incipit du lemme biblique

    In [primo] Regum dicit Samuel ad Saul : Melior est oboedientia... (I Reg. XV, 22)

    Incipit

    Ergo in oboedientia...

    f. 76

    Item dicit Augustinus : Omne peccatum ex superbia...

    f. 28v

    Item dicit Augustinus : Si tota Trinitas est unum principium...

    f. 13v

    Item quaeritur de istis nominibus : Michael, Gabriel...

    f. 18

    Item quarta quaestione quaeritur utrum eventus sequens adgravet peccatum...

    f. 28

    Legalis cognatio est quando aliquis adoptat...

    f. 110

    Libellus repudii erat quaedam cedula...

    f. 110v

    Incipit du lemme biblique

    Maledictus qui facit opus Dei fraudulenter... (Jer. XLVIII, 10).

    Incipit

    Commentarius : Quicquid fit fraudulenter est opus hominis vel diaboli...

    f. 39

    Incipit

    Opus autem appellat opus Dei opus quod fit ex caritate...

    f. 38v

    Incipit du lemme biblique

    Maledictus qui facit opus Dei neglegenter... (cf. Jer. XLVIII, 10).

    Incipit

    Jeremias opus vel appellat opus Dei...

    f. 38v

    Mendacium est falsa vocis significatio cum intentione fallendi, sed falsa significatio non est nisi terminum significativum...

    f. 42

    Neglegentia adtenditur respectu modi faciendi...

    f. 114

    Incipit du lemme biblique

    Nihil tibi et justo illi... (Mt. XXVII, 19)

    Incipit

    Glossa : Intellegens diabolus se per Christum spolia amissurus...

    f. 89v

    Nota quod cum distinguitur timor inter servilem et initialem et filialem...

    f. 72v

    Nota quod duplex fuit scientia Christi...

    f. 88v

    Notandum quod naturalia corrupta sunt per peccatum...

    f. 36

    Notio est proprietas per quam distinguitur una persona ab aliis...

    f. 11v

    Novem sunt ordines angelorum ; ordo est charactere...

    f. 17v

    Nunc accedamus ad illum pro quo sancti passi sunt...

    f. 80v

    Nunc redeamus ad illa quae circa Ecclesiam sunt agenda...

    f. 100

    Nunc restat videndum de resurrectione capitis et membrorum...

    f. 113

    [...] Omne peccatum ex superbia vel ex ignavia...

    f. 28v

    Operae quaedam sunt culpae et illae nullo modo possunt locari...

    f. 102

    Ordo est sacramentum excellentiae ecclesiasticorum officiorum constitutum...

    f. 112

    Patetur quod iste faciat homicidium et sic redeant in illo omnia alia mortalia...

    f. 32

    Peccatum veniale habet reatum ut dictum est...

    f. 32v

    Perjurium dicitur falsa juratio. Item dicitur perversa juratio...

    f. 45v

    Ponitur quod iste faciat homicidium et sic redeant...

    f. 32

    Potentia non potest non credere quia dixit Isaias...

    f. 81

    Praeterea quaeritur utrum praedestinatio aliquid sit...

    f. 9

    Pravum et damnatum est cor quod non vult quod scit Deum velle...

    f. 40

    Prima petit campum dubia sub sorte duelli pugnatura fides...

    f. 56

    Probatur quod scandalum sit peccatum. Dicit enim Dominus in Evangelio : Vae homini illi...

    f. 48

    Prophetia est divina inspiratio vel revelatio rerum eventus...

    f. 81

    Incipit du lemme biblique

    Quaecumque petieritis Patrem in nomine meo... (Joh. XV, 16)

    Incipit

    Exponimus pie et perseveranter...

    f. 97v

    [...] Quaedam mulier de Alemannia dixit ita esse intellectum : Si peccavit...

    f. 96

    [...] Quaeritur de istis nominibus : Michael, Gabriel...

    f. 18

    Quaeritur de relaxationibus. Probatur...

    f. 94

    [...] Quaeritur ergo in primis [si] ego et tu in masculino demonstrant essentiam...

    f. 4

    Quaeritur ergo utrum actus additus voluntati augeat meritum vel demeritum...

    f. 25

    Quaeritur penes quid adtendatur quantitas caritatis...

    f. 62v

    Quaeritur quae virtutes in quibus viribus sint locatae...

    f. 35v

    Quaeritur quid sit caritas...

    f. 60

    Quattuor adtenduntur in justificatione impii : infusio gratiae...

    f. 76v

    Quattuor in puris semper degunt elementis : Cameleon, talpa...

    f. 17v

    Qui peccat in Patrem remittetur ei, qui peccat in Filium similiter...

    f. 40v

    Sacramentum est invisibilis gratiae visibilis forma scilicet character...

    f. 91

    Sapientia est cum sapore scientia ; sicut dicunt magistri...

    f. 71

    Sciendum est multa esse genera praeceptorum, quia quaedam sunt uniforma [sic]...

    f. 13v

    Sed nonne circumcisio efficit remissionem peccati quam figurat...

    f. 91v

    Septem sunt remissiones peccatorum, per quas Deus dimittit ; prima est per baptismum...

    f. 9

    Sequitur de adjectivis respectivis ut aequalis, similis...

    f. 3

    Sequitur de bonis matrimonii quae sunt proles, fides et sacramentum...

    f. 108

    Sequitur de corpore Christi. Sunt autem tria...

    f. 105

    Sequitur de effectu baptismi. Est autem triplex effectus : collatio gratiae...

    f. 103v

    Sequitur de excommunicatione. Est autem excommunicatio excommunicantis actio...

    f. 95

    Sequitur de forma baptismi. Est autem forma...

    f. 104

    Sequitur de impedimentis matrimonii. Primum est dispar cultus...

    f. 108v

    Sequitur de innascibilitate. Innascibilitas est proprietas quae inest Patri...

    f. 13

    Sequitur de institutione matrimonii. Fuit autem institutum matrimonium...

    f. 108

    Sequitur de paenitentia a qua Dominus incipit in Evangelio dicens : Paenitentiam agite... (Mt. III, 2)...

    f. 91v

    Sequitur de potentia Dei. Quidquid potest Pater, potest Filius...

    f. 8

    Sequitur de pronominibus ; quaeritur ergo in primis [si] ego et tu in masculino demonstrant essentiam...

    f. 73v

    Sequitur de quattuor cardinalibus virtutibus, unde notandum quod justitia...

    f. 73v

    Sequitur de resurrectione de qua certum est...

    f. 112v

    Sequitur de sacramento calumniae quod sic fit...

    f. 46v

    Sequitur de sacramento matrimonii. Matrimonium est sacramentum conjunctionis...

    f. 107v

    Sequitur de secundo impedimento quod est error. Error personae impedit matrimonium...

    f. 109

    Sequitur de superfluis. Dicit Johannes [sic pro Lc. III, 11] : Qui habet duas tunicas...

    f. 99v

    Sequitur ut determinemus quomodo sub specie panis...

    f. 105v

    Sex sunt species timoris, scilicet filialis...

    f. 72

    Incipit du lemme biblique

    Si peccaverit in te frater tuus... (Mt. XVIII, 15).

    Incipit

    Quaedam mulier de Alemania...

    f. 96

    [...] Si tota Trinitas est unum principium creaturarum, ita Pater et Filius...

    f. 13v

    Sicut antiquis praeceptum est reddere decimas praediorum ita fidelibus modernis...

    f. 99v

    Sicut praeceptum est in sabbato quiescere, ita aliis diebus operari...

    f. 114v

    Simile est regnum caelorum mulieri quae acceptum fermentum...

    f. 26

    Somno cantatur splendor immense secunda // Tertia vult consors...

    f. 2

    Spes est certa exspectatio futurae beatitudinis veniens ex meritis et gratia ; ergo...

    f. 59v

    Sunt autem tres hierarchiae angelorum...

    f. 18

    Super Ezechielem dicit Glossa : Activa bona et contemplativa melior...

    f. 78v

    Super hunc locum in Joh. (I, 33) : Super quem videritis Spiritum descendentem... Augustinus : Potestatem suam poterat Deus in aliquo constituere...

    f. 89

    Synderesis est vis animae quae detestatur malum et in nullo exstincta est...

    f. 29v

    Incipit du lemme biblique

    Temptavit Deus Abraham etc... (Gen. XXII, 1-2)

    Incipit

    Dicunt quidam quod est hic forma praecepti...

    f. 43v

    Tempus est quod ad baptismum redeamus de quo superius...

    f. 103

    Transitum facientes a Creatore ad creaturas primo ponitur hoc verbum Gen. (I, 1) : In principio...

    f. 14v

    Tria genera sunt mendaciorum sicut dicit Augustinus...

    f. 43

    Triplex est ira, scilicet ira per zelum quae bona est...

    f. 38v

    Tripliciter est Deus in qualibet re : per praesentiam, per potentiam, per essentiam...

    f. 14

    Incipit du lemme biblique

    Universae viae Domini... (Ps. XXIV, 10).

    Incipit

    Dicit Glossa : Operae Dei misericordia...

    f. 7v

    Usura est quidquid praeter sortem accidit ut dicit Augustinus...

    f. 102

    [...] Ut ego novissimus dignitate quia omnium hominum minimus...

    f. 2

    Ut habetur ex Deuteronomio : Tres decimae fiebant...

    f. 64v

    [...] Utrum actus additus voluntati augeat meritum vel demeritum...

    f. 25

    Utrum aliquis ë???x condigno mereatur aliquod bonum temporale...

    f. 68

    Utrum aliquis possit credere meritorie falsum pro vero...

    f. 59

    Utrum aliquis possit resurgere in minori caritate...

    f. 67

    Utrum aliquis sciat se habere caritatem...

    f. 69

    Utrum aliquis teneatur esse perfectus...

    f. 63v

    Utrum caeremonialia fuerint meritoria...

    f. 55

    [...] Utrum Christus meruerit ? Aperte dicit Glossa et textus...

    f. 86v

    Utrum Christus secundum quod homo sit persona, scilicet primo videndum est quid significat persona...

    f. 85v

    Utrum Christus secundum quod homo sit praedestinatus vel secundum quod Deus...

    f. 86

    Utrum Christus semper fuerit unitus humanitati...

    f. 84v

    Utrum Christus voluerit non mori...

    f. 88

    Utrum Deus possit damnare Petrum. Proprio non justificabitur...

    f. 8v

    Utrum ebrietas sit peccatum...

    f. 31

    [...] Utrum eventus sequens adgravet peccatum...

    f. 28

    Utrum ex mutatione loci gaudium angeli minuatur...

    f. 18

    Utrum humanitas Christi sit adoranda latria...

    f. 89v

    Utrum ignorantia sit peccatum...

    f. 22

    Utrum motus meritorius possit esse non meritorius...

    f. 38

    Utrum omne peccatum sit voluntarium...

    f. 23v

    Utrum omnes velint esse beati...

    f. 79v

    Utrum omnes virtutes sint pares...

    f. 78

    Utrum orationes Ecclesiae prosint damnatis...

    f. 98

    Utrum ordo observetur in patria...

    f. 62

    Utrum Paulus peccaverit petendo stimulum amoveri...

    f. 99

    [...] Utrum peccatum sit poena. Quod si est, haec poena est inflicta a Deo...

    f. 41v

    Utrum possit puniri de condigno in gehenna...

    f. 33v

    Utrum potentia bene faciendi sit gratuita...

    f. 36v

    [...] Utrum praedestinatio aliquid si

Biblissima portal
Library logo