Paris. Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits, Latin 3746
- Source
- Gallica (Bibliothèque nationale de France)
- Library
- Paris. Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits
- Shelfmark
-
- Latin 3746
- Biblissima authority file
- Date
-
- Début du XIVe siècle
- Language
-
- Latin
- Title
-
- Sermones.
- Agent
-
-
- Preferred form
-
- Eudes Rigaud (121.?-1275)
- Role
-
- Author
- Original form
-
- ODO RIGALDUS
- Other form
-
- Registrum Odonis Rigaudi
- Odo Rigaldus
- Odo Rigaldus - auteur
- ODO RIGALDI
- see more
- Biblissima portal
- Biblissima authority file
-
- Description
-
Contents:
F. 1-4 Sermones. Les deux premiers sermons indiqués par la table manquent par lacune matérielle. Le 3e sermon sur le thème Vigilate est incomplet du début (1) ; — « In electione cujuscumque prelati » (dans la marge sup.), « Tu Deus qui corda nosti... (Act. I, 24). Summus apostolorum Petrus in electione Mathie... — ... collegio numerari etc. » (1-4).
F. 4-193 Sermones quadragesimales. La liste des incipit a été publiée par Schneyer, Repert. lat. Serm., IV, 511-517 sous le nom d'Eudes Rigaud, d'après le ms. de Bologne Archiginn. A 715, sans nom d'auteur. L'attribution a été suggérée par les rédacteurs du catalogue de Bologne sous prétexte de la conformité du premier thème et de celui des Conciones quadragesimales d'Eudes ; cf. A. Sorbelli dans Inventari dei mss. delle bibl. d'Italia, XXXI, Firenze, 1925, 50 ; Sbaralea, Supplementum, II, 295. « De penitencia » ; cf. Schneyer, loc. cit., n° 13 (4-8) ; — « In die cinerum » ; cf. Schneyer, n° 14 (8-11) ; — « Sermo communis de quadragesima » ; cf. Schneyer, n° 15 (11v-18) ; — « Item sermo communis de quadragesima » ; cf. Schneyer, n° 16 (18v-22v) ; — « 9us sermo » ; cf. Schneyer, n° 17 (22v-26) ; — « 10us sermo », incomplet de la fin ; cf. Schneyer, n° 18 (26-27) ; — « XI us sermo » ; cf. Schneyer, n° 19 (28-30) ; — « Sermo XII us » ; cf. Schneyer, n° 20 (30-32v) ; — Schneyer, n° 26 (32v-36) ; — Schneyer, n° 27 (36-40) ; — Schneyer, n° 28 (40v-44) ; — Schneyer, n° 29 (44-46v) ; — Schneyer, n° 30 (46v-50v) ; — Schneyer, n° 31 (50v-53) ; — Schneyer, n° 32 (53-57) ; — Schneyer, n° 33 ; incomplet de la fin, le même sermon figure complet aux ff. 65v-67 (57-58) ; — Schneyer, n° 21 (58v-60) ; — « Sabbato secundo quadragesime » ; cf. Schneyer, n° 22 (60-62v) ; — Schneyer, n° 24 (62v-65v) ; — « O mulier, magna est fides tua... (Mt. XV, 28). Dicitur secundum Apostolus [sic] : Sine fide inpossibile est placere Deo... (Hebr. XI, 6) » ; cf. Schneyer, n° 33 (65v-67) ; — Schneyer, n° 34 (67-70) ; — Schneyer, n° 35 (70-73v) ; — Schneyer, n° 36 (73v-76) ; — « Corripite inquietos... (I Thess. V, 14). Ostendit Apostolus verbum illud pertinere ad regimen prelatorum... » ; cf. Schneyer, n° 37 (76-79) ; — Schneyer, n° 38 (79-83) ; — Schneyer, n° 39 (83-87) ; — |Schneyer, n° 40 (87-92) ; — Schneyer, n° 41 (92v-94) ; — Schneyer, n° 42 (94-97) ; — Schneyer, n° 43 (97-100) ; — Schneyer, n° 44 (100-102v) ; — Schneyer, n° 45 (102v-105v) ; — Schneyer, n° 46 (105v-107v) ; — « Ecce ascendimus Jerosolimam... (Mt. XX, 7). Ostendit Salvator in verbo proposito beneficium humane redempcionis... » (107v-110v) ; — Schneyer, n° 48 (110v-116) ; — Schneyer, n° 49 (116-118v) ; — Schneyer, n° 50 (118v-121) ; — Schneyer, n° 51 (121v-125) ; — Schneyer, n° 52 (125-129v) ; — Schneyer, n° 53 (129v-131v) ; — Schneyer, n° 54 (131v-135) ; — Schneyer, n° 55 (135-140v) ; — Schneyer, n° 56 (140v-142v) ; — « Quanta audivimus facta in Capharnaum... (Lc. IV, 23). Duo ponuntur in verbo proposito, primo magnificatur... » ; cf. Schneyer, n° 58 (143-145v) ; — « Si peccaverit in te... (Mt. XVIII, 15). Inducimur per verbum Salvatoris... » ; cf. Schneyer, n° 60 (145v-148) ; — Schneyer, n° 61 (148-150v) ; — Schneyer, n° 62 (150v-154) ; — Schneyer, n° 63 (154-157v) ; — Schneyer, n° 64 (157v-161) ; — Schneyer, n° 65 (161-164) ; — Schneyer, n° 66 (164-168) ; — Schneyer, n° 67 (168-170v) ; — Schneyer, n° 68 (170v-172) ; — Schneyer, n° 69 (172-174) ; — Schneyer, n° 71 (174-178) ; — Schneyer, n° 72 (178-180v) ; — Schneyer, n° 73 (180v-182v) ; — Schneyer, n° 74 (182v-185) ; — Schneyer, n° 75 (185-187v) ; — Schneyer, n° 76 (187v-190) ; — Schneyer, n° 77 (190-191) ; — Schneyer, n° 78 (191-193).
F. 193-224v Sermones varii. « Deus visitavit plebem suam... (Lc. VII, 16). Verbum est plebis acclamantis et gratias agentis de beneficio visitacionis... » (193-196) ; — « Diligebat Jhesus Martham et sororem ejus Mariam et Lazarum... (Joh. XI, 5). Per istas tres personas Deo familiares et ab ipso... » (196-198) ; — « Lazarus amicus noster... (Joh. XI, 11). Per istum Lazarum quem a sompno mortis Dominus suscitavit... » (198-200v) ; — « Qui sequitur me non ambulat... (Joh. VIII, 12). Volens Salvator reducere peccatorem a via erroris... » (200v-203v) ; — « Si ego testimonium perhibeo de me ipso... (Joh. V, 31). Volens Salvator reducere corda fidelium judeorum... », incomplet de la fin par lacune matérielle (203v-204v), en réclame : « enim in ea natum » ; — [In nativitate Domini] « Natus est vobis hodie Salvator... (Lc. II, 11). Quia hodie festum nativitatis Christi celebratur, que nativitas... » (205-219) ; — [In circumcisione Domini] « Postquam consummati dies octo... (Lc. II, 21). In hoc brevi evangelio ostendit nobis beatus Lucas duo... — ... propiciaberis peccato meo », incomplet de la fin par lacune matérielle (219-224v), en réclame : « multum est enim » ; deux autres sermons manquent, d'après la table.
F. 225-230 Table alphabétique des matières (225-228) ; — début de la table des sermons (228v) ; — notes théologiques sur le thème de la forteresse, semblant incomplètes du début et de la fin : « ... Turrem que est fortitudo, nam cum anima concideret ... — ... De isto dicitur Jo. 6 : Caro mea... » (229-229v) ; — fin de la table des sermons, dont la partie centrale manque (230).
Physical Description:
Initiales bleues ou rouges à filigranes et antennes rouges ou violets. Pieds-de-mouche en couleur. — 20 cahiers de 12 ff. sauf le 18e de 8 ff. (205-212) et le 20e de 7 ff. (225-231). Les 6 premiers ff. de la plupart des cahiers sont signés dans la marge inf. de 1 à 6, à l'encre noire, et de signes conventionnels ou de lettres, à l'encre rouge. Réclames. Il manque un cahier au début, un cahier entre les ff. 204 et 205, un cahier entre les ff. 224 et 225. Foliotation ancienne discontinue : a 13-39, b 1-50, c 1-50, d 1-50 et e 1-48, qui saute de e 33 à e 35 sans lacune. Les ff. 27v, 230v et 231v sont blancs. — Quelques titres dans les marges supérieures ou latérales. Manchettes contemporaines. Essai de plume du XIVe s. au f. 231. Au haut du f. 1, titre du XVIIe s. : « Varii sermones ». — A fait partie de la bibliothèque de Colbert.Parchemin. Traces de réglure à l'encre et à la mine de plomb. 231 ff. précédés et suivis d'un f. de garde parchemin. 150 × 110 mm. (justification 95 × 70 mm.). Reliure XVIIIe s. maroquin rouge aux armes et chiffre royaux. Titre doré au dos : « VARII SERMONES ».
Incipit du lemme bibliqueAccepit ergo Jesus panes... (Joh. VI, 11).
IncipitDicitur vulgariter in domo boni hominis non respicias ad ignem...
f. 174
Incipit du lemme bibliqueAdsumpsit Jesus Petrum, Jacobum et Johannem... (Mt. XVII, 1).
IncipitSignum magnae dilectionis et amicitiae est quando rex...
f. 87
Incipit du lemme bibliqueAdulescentior filius peregre profectus est... (Lc. XV, 13)
IncipitQuanto homo magis se elongat a suo principio...
f. 125
Incipit du lemme bibliqueAuferetur a vobis regnum Dei... (Mt. XXI, 43)
IncipitIn verbo proposito continetur aliquid incussivum timoris...
f. 121v
Incipit du lemme bibliqueCibabo te hereditate Jacob patris tui... (Is. LVIII, 14)
IncipitNe forte anima paenitens in hoc quadragesimali tempore adsumens...
f. 60
Incipit du lemme bibliqueContinuo surgens ministrabat... (Lc. IV, 39)
IncipitSanata soc[r]us Simonis per quam datur...
f. 157v
Incipit du lemme bibliqueConvertimini filii revertentes, et sanabo... (Jer. III, 14).
IncipitNe forte peccatores excessum commissae nequitiae et rigorem...
f. 11v
Incipit du lemme bibliqueCorripite inquietos... (I Thess. V, 14)
IncipitOstendit Apostolus verbum illud pertinere ad regimen praelatorum...
f. 76
Incipit du lemme bibliqueCum autem introisset Capharnaum... (Mt. VIII, 5).
IncipitProponitur nobis iste centurio commendandus ab ordinato processu...
f. 26
Incipit du lemme bibliqueCum exaltaveris Filium hominis, tunc cognosceris... (Joh. VIII, 28)
IncipitPraedicit Salvator in verbo proposito suae passionis...
f. 97
Incipit du lemme bibliqueCum fecisset quasi flagellum... (Joh. II, 15)
IncipitVerbum istud est inconcussivum timoris ipsis peccatoribus...
f. 178
Incipit du lemme bibliqueCum venerit Filius hominis in majestate... (Mt. XXV, 31)
IncipitIn serie praesentis evangelii continetur aliquid incussivum timoris...
f. 32v
Incipit du lemme bibliqueDeus visitavit plebem suam... (Lc. VII, 16).
IncipitVerbum est plebis acclamantis et gratias agentis de beneficio visitationis...
f. 193
Incipit du lemme bibliqueDiligebat autem Jesus Martham... (Joh. XI, 5).
IncipitPer istas tres personas Deo familiares et ab ipso...
f. 196
Incipit du lemme bibliqueDiscedite a me, maledicti, in ignem... (Mt. XXV, 41)
IncipitIn verbo proposito declaratur promulgatio divinae sententiae contra damnandos...
f. 36
Incipit du lemme bibliqueDomus mea, domus orationis vocabitur... (Mt. XXI, 13).
IncipitInter omnes injurias illatas hominibus hujus mundi...
f. 40v
Incipit du lemme bibliqueEcce ascendimus Jerosolymam... (Lc. XVIII, 31).
IncipitOstendit Salvator in verbo proposito beneficium humanae redemptionis...
f. 107v
Incipit du lemme bibliqueEcce mulier Chananaea a finibus illis egressa... (Mt. XV, 22).
IncipitProponitur nobis ista mulier Chananaea in exemplum ad paenitentiam...
f. 53
Incipit du lemme bibliqueEcce nunc tempus acceptabile... (II Cor. VI, 2).
IncipitQuia tempus quadragesimale est tempus in quo peccator potest placare...
f. 62v
Incipit du lemme bibliqueEcce sanus factus es : jam noli... (Joh. V, 14).
IncipitConsueverunt medici praemunire infirmos ab eis curatos...
f. 67
IncipitIn verbo proposito circa languidum, a Salvatore curatos...
f. 70
Incipit du lemme bibliqueEgo veniam et curabo eum... (Mt. VIII, 7).
IncipitQuia Salvator noster venerat in hunc mundum ut medicus...
f. 22v
Incipit du lemme bibliqueErat Jesus ejiciens daemonium... (Lc. XI, 14).
IncipitVidens Jesus perversitatem enim malitiae daemonis circa humanam fragilitatem...
f. 135
Incipit du lemme bibliqueEratis enim aliquando tenebrae... (Eph. V, 8).
IncipitVerbum istud loquitur Apostolus ad omnes paenitentes...
f. 131v
Incipit du lemme bibliqueEstote perfecti sicut et Pater vester... (Mt. V, 48).
IncipitMagister perfectionis Christus de statu perfectionis suos discipulos instruit...
f. 28
Incipit du lemme bibliqueExclamans dives dixit : Pater Abraham... (Lc. XVI, 24)
IncipitSubmersus dives in profundum inferni et cruciatus...
f. 116
Incipit du lemme bibliqueFili, recordare quia recepisti... (Lc. XVI, 25).
IncipitVidens Salvator corda hominum terrenis concupiscentiis...
f. 110v
Incipit du lemme bibliqueFilius hominis non venit... (Mt. XX, 28).
IncipitProponit nobis iste Filius hominis...
f. 105v
Incipit du lemme bibliqueHaec est voluntas Dei, sanctificatio vestra... (I Thess. IV, 3).
IncipitQuia Filius Dei ut dicit Sap. (VII, 26) est speculum... Immo Apostolus volens membra...
f. 83
Incipit du lemme bibliqueHic est Filius meus dilectus... (Mt. XVII, 5).
IncipitIn verbo proposito Pater caelestis testimonium perhibet de Filio...
f. 92v
Incipit du lemme bibliqueHic est Jesus propheta a Nazareth... (Mt. XXI, 11)
IncipitIn hac responsione facta a populo de Salvatore redditur commendabilis...
f. 44
Incipit du lemme bibliqueIn domo pulveris, pulvere vos conspergite... (Mich. I, 10)
IncipitQuia totius spiritualiter aedificii fundamentum...
f. 8v
Incipit du lemme bibliqueLapidem quem reprobaverunt aedificantes... (Mt. XXI, 42)
IncipitSalvator noster in verbo proposito adsimilat se lapidi reprobato...
f. 118v
Incipit du lemme bibliqueLazarus amicus noster... (Joh. XI, 11)
IncipitPer istum Lazarum quem a somno mortis Dominus suscitavit...
f. 198
Incipit du lemme bibliqueMagister vester unus est Christus... (Mt. XXIII, 10)
IncipitVolens Salvator dissuadere hominibus ambitionem seu appetitum...
f. 102v
Incipit du lemme bibliqueMagister volumus a te signum videre... (Mt. XII, 38)
IncipitIn verbo proposito sub quodam pallio adulationis prolato...
f. 46v
Incipit du lemme bibliqueMea doctrina non est mea... (Joh. VII, 16).
IncipitVolens Salvator Judaeos ad litteram reducere veritatis...
f. 185
Incipit du lemme bibliqueMemor esto unde excideris... (Apoc. II, 5).
IncipitDivina benignitas quae non vult mortem peccatoris...
f. 18v
Incipit du lemme bibliqueMisericordia motus super illam... (Lc. VII, 13)
IncipitIlle cujus est proprium consolari adflictos et compati miseriis...
f. 191
Incipit du lemme bibliqueNatus est nobis hodie Salvator mundi... (Lc. II, 11).
IncipitQuia hodie festum nativitatis Christi celebratur, quae nativitas...
f. 205
Incipit du lemme bibliqueNeque hic peccavit neque parentes... (Joh. IX, 3)
IncipitDocet Salvator in verbo proposito quod poena temporalis...
f. 190
Incipit du lemme bibliqueNolite judicare secundum faciem... (Joh. VII, 24).
IncipitSalvator noster docet nos in verbo proposito...
f. 182v
Incipit du lemme bibliqueNolite timere ut enim probaret vos... (Ex. XX, 20)
IncipitMoyses sicut doctor et ductor populi Israel...
f. 154
Incipit du lemme bibliqueO mulier, magna est fides tua... (Mt. XV, 28).
IncipitDicitur secundum Apostolum : Sine fide impossibile est placere Deo... (Hebr. XI, 6)...
f. 65v
IncipitQuia secundum Apostolum sine fide impossibile est... (Hebr. XI, 6)...
f. 57
Incipit du lemme bibliqueOmnis plantatio quam non plantavit Pater... (Mt. XV, 13).
IncipitIn metaphorica ista proposita a Salvatore sub nomine plantae...
f. 150v
Incipit du lemme bibliqueOmnis populus venit ad eum et sedens... (Joh. VIII, 2)
IncipitDuo breviter in verbo proposito ostenduntur, unum ex parte populi...
f. 170v
Incipit du lemme bibliquePaenitentiam agite... (Mt. III, 2).
IncipitSi quis diligenter adtendens mirabilem caecitatem possit in hominibus intueri...
f. 4
Incipit du lemme bibliquePostquam consummati sunt dies octo... (Lc. II, 21).
IncipitIn hoc brevi evangelio ostendit nobis beatus Lucas duo...
f. 219
Incipit du lemme bibliqueQuanta audivimus facta in Capharnaum... (Lc. IV, 23)
IncipitDuo ponuntur in verbo proposito, primo magnificatur ejus potentia...
f. 143
Incipit du lemme bibliqueQui me misit mecum est... (Joh. VIII, 29)
IncipitOfficium Salvatoris quod missus in hunc mundum ad nostram utilitatem...
f. 94
Incipit du lemme bibliqueQui sequitur me non ambulat in tenebris... (Joh. VIII, 12).
IncipitVolens Salvator reducere peccatorem a via erroris...
f. 200v
Incipit du lemme bibliqueQuicumque fecerit voluntatem Patris mei... (Mt. XII, 50).
IncipitIn generali doctrina data a Deo Salvatore...
f. 50v
Incipit du lemme bibliqueQuotquot tangebant eum salvi fiebant... (Mc. VI, 56).
IncipitSicut manifeste videmus in istis rebus sensibilibus...
f. 58v
Incipit du lemme bibliqueSemper gaudete. Sine intermissione... (I Thess. V, 16)
IncipitQuia tempore quadragesimalis observantiae homines consueverunt...
f. 73v
Incipit du lemme bibliqueSi ego testimonium perhibeo de me ipso... (Joh. V, 31)
IncipitVolens Salvator reducere corda fidelium Judaeorum...
f. 203v
Incipit du lemme bibliqueSi peccaverit in te frater tuus... (Mt. XVIII, 15).
IncipitInducimur per verbum Salvatoris, quod scriptum est Mt. XVIII (15), ad considerationem...
f. 145v
Incipit du lemme bibliqueSi scires donum Dei... (Joh. IV, 10)
IncipitIlle qui salutem diligit animarum, salutem istius...
f. 164
Incipit du lemme bibliqueSic ambuletis ut abundetis... (I Thess. IV, 1).
IncipitSicut homo volens in temporalibus crescere et ditari...
f. 79
Incipit du lemme bibliqueSit eleemosyna tua in abscondito... (Mt. VI, 4)
IncipitSalvator noster benignus et liberalis est...
f. 30
Incipit du lemme bibliqueSpiritus est Deus et eos qui adorant eum... (Joh. IV, 24)
IncipitVolens Salvator hominem adhuc carnalem...
f. 168
Incipit du lemme bibliqueSurgam et ibo ad patrem meum... (Lc. XV, 18).
IncipitIn conversione istius filii prodigi typum gerentis cujuslibet peccatoris...
f. 129v
Incipit du lemme bibliqueSurgens Jesus de Synagoga... (Lc. IV, 38).
IncipitIn verbo isto spiritualiter intellecto insinuatur nostrae salutis...
f. 161
Incipit du lemme bibliqueTu, Domine, qui corda nosti... (Act. I, 24).
IncipitSummus apostolorum Petrus in electione Matthiae...
f. 1
Incipit du lemme bibliqueUbi sunt duo vel tres congregati... (Mt. XVIII, 20).
IncipitVolens Salvator noster inducere nos ad unitatem et concordiam...
f. 148
Incipit du lemme bibliqueUnum scio quod cum essem caecus... (cf. Joh. IX, 25)
IncipitCaecus iste recognoscens beneficium sibi a Deo factum...
f. 187v
Incipit du lemme bibliqueUnus est Pater vester qui est in caelis... (Mt. XXIII, 9)
IncipitVolens Salvator noster adfectus nostros erigere...
f. 100
Incipit du lemme bibliqueVade et amplius noli peccare... (Joh. VIII, 11).
IncipitSalvator in verbo proposito duo insinuat et demonstrat...
f. 172
Incipit du lemme bibliqueVade et lavare septies... (IV Reg. V, 10).
IncipitIn verbo proposito spiritualiter intellecto...
f. 140v
Incipit du lemme bibliqueZelus domus tuae comedit me... (Joh. II, 17).
IncipitQuantus fuerit fervor auroris quam Christus habuit...
f. 180v
COLBERT (Jean-Baptiste) • PossesseurDÉCORATION • Initiales filigranées (XIIIe et XIVe s.)ODO RIGALDUS • Sermones quadragesimalesRéclames prouvant la perte d'un ou de plusieurs cahiers • « enim in ea natum »Réclames prouvant la perte d'un ou de plusieurs cahiers • « multum est enim »RELIURE • Reliures XVIIIe s. aux armes et chiffre royauxSERMONS ANONYMES • De Tempore Sermones quadragesimalesSERMONS ANONYMES • CollectionesSermones inter unius auctoris collectionem • Sermones singuliSermones inter unius auctoris collectionem • In Nativitate DominiSermones inter unius auctoris collectionem • In Circumcisione DominiSermones inter unius auctoris collectionem • De diversis In electione praelati
- Rights
-
- Bibliothèque nationale de France. Département des manuscrits
- Digitisation
- Biblissima portal
