Paris. Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits, Latin 3393

Go to viewer chevron_right
Source
Gallica (Bibliothèque nationale de France)
Library
Paris. Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits
Shelfmark
  • Latin 3393
Biblissima authority file
Date
  • Fin du XIV e siècle
Language
  • Latin
Title
  • Collectio apologetica sive documenta ad legem et historiam Sarracenorum spectantia, Petri Venerabilis jussu collecta.
Agent
Description
  • Contents:

    Exemplaire complet de la collection constituée à Cluny, sans les gloses ; cf. M. T. d'Alverny, dans Arch. d'hist. doctr. et litt. du M. A. , XVI (1947-1948), 109-110. Pour les incipit et la bibliographie des ff. 1à 153v, cf. le ms. Latin 3390.

    F. 1 Table : « Incipit Lex sive doctrina Machumeti, multa mirabilia continens ».

    F. 1-4 PETRUS VENERABILIS, abbas CLUNIACENSIS. « Prologus... ».

    F. 4-11v « Prologus Roberti [Ketenensis] translatoris... » (4-4v) ; — « Cronica mendosa et ridiculosa Sarracenorum » (4v-11v).

    F. 11v-19 « Item de generatione Mahumet et nutritura ejus, quod transtulit Hermannus Sclavus... ».

    F. 19-26 « Item Doctrina Mahumet... ab eodem Hermanno translata... ».

    F. 26v-153v « Prefacio Roberti [Ketenensis] translatoris ad dominum Petrum Cluniacensem abbatem in... Alchoran... Domino suo Petro... Robertus Kegener [ sic ]... » (26v-27v) ; — Alcoran, divisé en CXXIII sourates (27v-153v). A la fin : « Explicit liber Legis dyabolice Sarracenorum qui arabice dicitur Alchoran, id est collectio preceptorum sive capitulorum. Illustri... Petro Cluniacensi abbate [ sic ]... Robertus Retenensis [ sic ]... — ... anno Persarum D°XI° » ; suivi d'un sommaire se rapportant au texte suivant : « Hunc librum fecit dominus Petrus Cluniacensis abbas transferri... a magistro Petro Toletano, juvante Petro monacho... — ... fugavit. Et sic est finis, sit laus et gloria trinis » ; cf. description du ms. Latin 3390, f. 152v (153v).

    F. 153v-195v Apologia al'-Kindi adscripta, seu Epistolae Sarraceni ad Christianum et Christiani ad Sarracenum, avec prologue relié à la première lettre : « Incipit Epistola Sarraceni ad suam sectam Christianum invitantis. In nomine Dei misericordis... tempore Abdalla Helememum... A quodam filio cujusdam... — ... venias, exhortabimus. Vale. Explicit epistola Sarraceni Christianum invitantis ad sectam suam » (153v-160v) ; — « Rescriptum Christiani ad manum [ sic pro : Maurum] suam legem nichil esse merito rationis ostendentis. In nomine Patris... Ad quemdam filium cujusdam... — ... collocari jubeat. Amen » (160v-194) ; — Épilogue : « Scriptor hujus libri dicit : Testificatur michi Deus... — ... facere utilitatem hominibus » (194-195v) ; — Conclusion : « Cum vero pervenissent... — ... benignus in omnibus. Amen » (195v) (J. Muñoz Sendino, dans Miscelánea Comillas , XI-XII (1949), 377-460) ; cf. ibidem , 339-375.

    F. 195v-196v PETRUS VENERABILIS, abbas CLUNIACENSIS. « Incipit Epistola domini Petri Venerabilis abbatis Cluniacensis ad dominum Bernardum Clarevallis abbatem de impia secta Mahumet pseudo-prophete. Singulari veneracione colendo... Mitto vobis... — ... vestre sapientie suppleat. Explicit epistola domini Petri abbatis Cluniacensis ad dominum Bernardum... de impia secta Machometi filii dyaboli et primogeniti Sathane. Deo gratias » (Bibliander, Machumetis Saracenorum principis... Alcoran , 1550, I, 1-2 ; P. L. , CLXXXIX, 649-652).

    Physical Description:

    Plusieurs mains. Initiales en couleur, quelques-unes à filigranes ; deux à filigranes et à antennes (f. 27 et 27v). Rubriques. Manchettes. — Quelques notes contemporaines ; d'autres des XV e et XVI e s. — Signatures. Réclames à chaque cahier. Papier ; filigranes, dont : tête de boeuf ; cf. Briquet, Les Filigranes , n° 14226. 196 ff. 285 × 210 mm. Demi-reliure restaurée, basane brune, au chiffre de Charles X. Au dos, pièce de titre basane rouge : « Alcoranus ».

    A quodam filio cujusdam ad quemdam filium cujusdam Christianum salus super te et misericordia Dei...

    f. 153v

    Cum jubendi religio parendique votum pariter utrumque concurrunt, illi numquam...

    f. 4

    Cum vero pervenissent istae duae epistolae ad emir Helmomini...

    f. 195v

    Erat nuntius Dei super eum et salus...

    f. 19

    In creationis suae primordio Deus manu propria quattuor condidit, prout multorum Arabum...

    f. 4v

    In nomine Dei misericordis et miseratoris. Adjutorium tuum, o Domine. Tempore Abdalla Helmemini...

    f. 153v

    Liber generationis Mahomet, nuntii Dei, oratio Dei super eum et salus ab Adam et Eva per ordinem...

    f. 11v

    Misericordi pioque Deo, universitatis creatori, judicium cujus postrema dies exspectat...

    f. 27v

    Mitto vobis, carissime, novam translationem nostram contra pessimam, nequam Mahumet haeresim...

    f. 195v

    Scriptor hujus libri dicit : Testificatur mihi Deus vivus, aeternus et Filius...

    f. 194

    [...] Scriptum meum tibi cum pace et misericordia...

    f. 153v

    Summa totius haeresis ac diabolicae sectae Sarracenorum sive Ismaelitarum, haec est...

    f. 1

    [...] Tempore Abdalla Helmemini Emir Helmomini fuit quidam vir...

    f. 153v

    Ubi saepius atque serio percepi qualiter quantumve tuus animus solius et totius boni...

    f. 26v

    Vidi litteras tuas et gratias egi dum super hoc quod mihi impendit...

    f. 160v

    BERNARDUS CLARAEVALLENSIS (s.) • Lettres à lui adressées
    CHRONICA MENDOSA ET RIDICULOSA SARRACENORUM, Roberto Ketenensi interprete
    COLBERT (Jean-Baptiste) • Possesseur
    CORAN • Roberto Ketenensi interprete
    DÉCORATION • Encadrement de couleur bleu et rouge (XIII e et XIV e s.)
    DÉCORATION • Initiales de couleur (XIV e s.)
    DÉCORATION • Initiales filigranées (fin XIV e et XV e s.)
    DOCTRINA MAHOMETIS
    FILIGRANES • Tête de bœuf surmontée d'une croix
    DE GENERATIONE MAHOMET ET NUTRITURA EJUS, Hermanno Sclavo interprete
    HERMANNUS SCLAVUS Legionensis • Interpres : Doctrina Mahometis
    HERMANNUS SCLAVUS Legionensis • De Generatione Mahomet et nutritura ejus
    KINDI (al-) • Apologia sive Epistolae Sarraceni ad Christianum et Christiani ad Sarracenum
    MAHOMET • Doctrina Mahometis Hermanno Sclavo interprete
    MAHOMET • De Generatione Mahumet et nutritura ejus
    PETRUS monachus. Aide-traducteur du Pseudo-al-Kindi • Interpres : KINDI (Pseudo-al-), Apologia sive Epistolae Sarraceni ad christianum et christiani ad Sarracenum
    PETRUS TOLETANUS magister • Interpres : KINDI (Pseudo-al-), Apologia sive Epistolae Sarraceni ad Christianum et Christiani ad Sarracenum
    PETRUS VENERABILIS, abbas Cluniacencis • Collectio apologetica sive documenta ad legem et historiam Sarracenorum spectantia, Petri Venerabilis jussu collecta
    PETRUS VENERABILIS, abbas Cluniacencis • De Impia secta Mahumet sive de translatione sua
    PETRUS VENERABILIS, abbas Cluniacencis • Prologus in collectionem apologeticam sive documenta ad legem et historiam Sarracenorum spectantia
    RELIURE • Reliures au chiffre de Charles X
    ROBERTUS KETENENSIS • Praefatio in libro legis Sarracenorum quem Alchoran vocant
    ROBERTUS KETENENSIS • Prologus in translationem collectionis apologeticae sive documentorum ad legem et historiam Sarracenorum spectantium
    ROBERTUS KETENENSIS • Interpres Alcoran
    ROBERTUS KETENENSIS • Interpres Chronica mendosa et ridiculosa Sarracenorum
    Sarrasins • Collectio apologetica sive documenta ad legem et historiam Sarracenorum spectantia, Petri Venerabilis jussu collecta
Rights
  • Bibliothèque nationale de France. Département des manuscrits
License
Digitisation
Manifest URL
Related
Biblissima portal
Library logo