Paris. Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits, Latin 3337
- Source
- Gallica (Bibliothèque nationale de France)
- Library
- Paris. Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits
- Shelfmark
-
- Latin 3337
- Biblissima authority file
- Date
-
- Fin du XIVe-début du XVe siècle
- Language
-
- Latin
- Title
-
- Jacobus de Vitriaco, Sermones vulgares.
- Agent
-
-
- Preferred form
-
- Jacques de Vitry (116.?-1240)
- Role
-
- Author
- Original form
-
- Jacobus de Vitriaco
- Other form
-
- JACOBUS DE VITRIACO, card.
- Jacques de Vitry (116.?-1240)
- Iacobus de Vitriaco
- Jacques de Vitry
- Author: Jakob, von Vitry
- Jacobus de Vitriaco, 1165?-1240
- Iacobus Acconensis
- Iacobus de Vitreio
- Jacques de Vitry (approximately 1170-1240)
- Jacques (ca1165-1240)
- Jacobus de Vitriaco - ca. 1165 - 1240 - auteur
- see more
- Biblissima portal
- Biblissima authority file
-
- Description
-
Physical Description:
F. 1. « In hoc volumine continentur quedam instructiones utiles, alloquciones, admoniciones, documenta seu exhortaciones caritative ad bonos mores hominum et vicia propellenda et evitanda, et per verba grata auctoritatibus sacre Scripture et exemplis fulcite secundum status eorum varietatem, scripto ut in fine libri continetur » ;
F. 1-2. Prologue : « Incipit prologus in opere sequenti. Operamini cibum... Cibus iste est doctrina... » ; cf. ms. cit., 1-3v ;
F. 2-39v. « Incipit instructio prima ad prelatos et sacerdotes... » ; cf. ms. cit., 3v-56v ;
F. 39v-41v. « ... ad monachos nigros... Templi limen quadrangulum... In duobus contristatur... Hiis verbis tangit Ecclesiasticus... » ; cf. ms. cit., 56v-59v ;
F. 41v-47 ; cf. ms. cit., 59v-67v ;
F. 47-48v. « Ad moniales nigras... Numquid obliviscetur virgo... Probavimus hodie quod... Verba sunt Moysi... » ; cf. ms. cit., 67v-69 ;
F. 48v-87v ; cf. ms. cit., 69-125 ;
F. 87v-88v. « Ad crucesignatos [II] », jusqu'à « ... et pre magnitudine amoris videbantur... » ; cf. ms. cit., 125-127v ; la fin du sermon, le sermon I Ad peregrinos et le début du sermon II manquent en raison de la perte des ff. 89-92 ; cf. ms. cit., 127v-133v ;
F. 93. [Ad peregrinos II] fin : « ... malum est, malum est, dicit omnis emptor... » ; cf. ms. cit., 133v-134 ;
F. 93-124v ; cf. ms. cit., 134-184 ;
F. 124v. « Alloqucio ad viduas [I] », jusqu'à : « ... conjugati vidue et virgines... » ; cf. ms. cit., 184-185 ; la fin du sermon, le sermon II Ad viduas, les sermons I et II Ad virgines, les sermons I et II Ad pueros et adulescentes manquent en raison d'une lacune matérielle ; cf. ms. cit., 184-199.
F. 125v. Table des thèmes de sermons : « Tabula brevis de proposicionibus principalibus in opere hujus libri », avec renvoi aux ff., mutilée.
F. 126-126v. Table des exempla numérotés de 1 à 203 ; le f. suivant, comprenant la fin de cette table, manque. La numérotation des exempla dans ce ms. est différente de celle de l'édition Th. Fr. Crane, The Exempla ... of Jacques de Vitry, Londres, 1890.
Écriture de la région flamande ou des Pays-Bas. Initiales rouges et bleues, à filigranes et à antennes. Rubriques. Pieds-demouche. Manchettes contemporaines, comportant les titres des exempla, numérotés. — Traces de signatures. Réclames, ornées de dessins à la plume à chaque cahier. — Foliotation contemporaine en chiffres romains. Il manque 4 ff. entre les ff. 88 et 93 et plusieurs ff. à la fin. — Une main du XVIe s. a noté, au f. 1 : « Nihil e m. scr°. deest in Precedentibus » ; au f. 124v : « Nihil deest e m.scr°. » ; et au f. 126v : « Deest pagina m.scri ex indice ». — Au f. 125 a été transcrit un fragment d'acte passé au Mans devant Ezechias de la Becquane (?), notaire royal, en 1575. — Au f. 45v, signature du XVIe s. : « Jehain Mercier Duchemain ».Parchemin.122 ff. à 2 colonnes.310 × 245 mm.Reliure veau fauve à six nerfs. Titre au dos : « Instruct. ad bonos mores ».
Incipit du lemme bibliqueAdtendite vobis et universo gregi... (Act. XX, 28).
IncipitVidi et ecce volumen... (Zach. V, 1-3). His verbis ostendit Zacharias propheta quantus proveniat fructus...
f. 2
Incipit du lemme bibliqueAedificate domos et habitate in eis... (Jer. XXIX, 5 et 28)
IncipitDixit ad virum qui indutus erat... (Ez. X, 2)
f. 37
Incipit du lemme bibliqueAnimadverto quod vir Dei... (IV Reg. IV, 9).
IncipitDemolita sunt horrea... (Joel I, 17). Verba sunt Joelis deplorantis mala et varia...
f. 52v
Incipit du lemme bibliqueBeata terra cujus rex nobilis est... (Eccl. X, 17)
IncipitPropterea captivus ductus est... (Is. V, 13)
f. 96v
Incipit du lemme bibliqueBeatus qui intellegit super egenum... (Ps. XL, 2).
IncipitLongos fac funiculos tuos... (Is. LIV, 2). Verba sunt Isaiae ad doctores de virtute verbi Dei...
f. 72
Incipit du lemme bibliqueBenedicite Anania, Azaria, Myzael... (Dan. III, 88)
IncipitVerba sunt Isaiae ostendentis virtutem...
f. 25v
Incipit du lemme bibliqueCircumdabo domum meam... (Zach. IX, 8).
IncipitFer prandium quod habes... (Dan. XIV, 33). Verba sunt angeli ad Habacuc qui contriverat...
f. 68
Incipit du lemme bibliqueComae ejus sicut elatae palmarum... (Cant. V, 11)
IncipitVocabo frumentum... (Ez. XXXVI, 29)
f. 41v
Incipit du lemme bibliqueComede volumen istud... (Ez. III, 1)
IncipitFili mi, ne effluant haec... (Prov. III, 21)
f. 34
Incipit du lemme bibliqueCum egrediemini, non exibitis... (Ex. III, 2)
IncipitMolliti sunt sermones ejus super oleum... (Ps. LIV, 22)
f. 29
Incipit du lemme bibliqueDifficile exuitur negotians... (Eccli. XXVI, 28)
IncipitNon veni mittere pacem... (Mt. X, 34)
f. 103v
Incipit du lemme bibliqueDomine, vim patior... (Is. XXXVIII, 14).
IncipitSimile est regnum caelorum grano sinapis... (Mt. XIII, 31). His verbis quae Matthaeus in Evangelio ait...
f. 81
Incipit du lemme bibliqueEgo pascam oves meas... (Ez. XXXIV, 15).
IncipitComedi volumen et factum est... (Ez. III, 3). His verbis ostenditur qualiter verba Dei...
f. 12v
Incipit du lemme bibliqueEgo sedebam in domo mea... (Ez. VIII, 1)
IncipitGemmula carbunculi... (Eccli. XXXII, 7)
f. 62
Incipit du lemme bibliqueEgo sum resurrectio et vita... (Joh. XI, 25)
IncipitLibri aperti sunt... (Apoc. XX, 12)
f. 84v
Incipit du lemme bibliqueEquitatui meo in curribus Pharaonis... (Cant. I, 8).
IncipitPascetur in possessione tua... (Is. XXX, 23). His verbis ostendi??? Isaias quod pascua sacrae Scripturae...
f. 70
Incipit du lemme bibliqueEt nunc reges intellegite... (Ps. II, 10).
IncipitOrtus est sol... (Ps. CIII, 22). Sol illuminans contra tenebras ignorantiae...
f. 93
Incipit du lemme bibliqueEx usuris et iniquitate redimet animas... (Ps. LXXI, 14)
IncipitAcetum in nitro... (Prov. XXV, 20)
f. 107
Incipit du lemme bibliqueExcubate in custodiis sanctuarii... (Num. XVIII, 5)
IncipitLegimus in libro Judicum quod Samson tollens mandibulam asini...
f. 17
Incipit du lemme bibliqueExite de Babylone, popule meus... (Apoc. XVIII, 4)
IncipitSapientia foris praedicat... (Prov. I, 20)
f. 100
Incipit du lemme bibliqueFili, in tua infirmitate ne despicias teipsum... (Eccli. XXXVIII, 9)
IncipitDate siceram maerentibus... (Prov. XXXI, 6)
f. 78
Incipit du lemme bibliqueFilii hominum, usquequo gravi corde... (Ps. IV, 3)
IncipitEleva virgam tuam et extende... (Ex. XIV, 16)
f. 98
Incipit du lemme bibliqueHomo agricola ego sum... (Zach. XIII, 5)
IncipitMane semina semen tuum... (Eccl. XI, 6)
f. 109
Incipit du lemme bibliqueHomo cum in honore esset... (Ps. XLVIII, 13).
IncipitVox Domini super aquas... (Ps. XXVIII, 3). Vox Domini super aquas id est fluxos...
f. 121v
Incipit du lemme bibliqueIn paucis vexati, in multis... (Sap. III, 5).
IncipitHabet argentum venarum... (Job. XXVIII, 1). Argentum quod clarum reddit sonum...
f. 79
Incipit du lemme bibliqueIn terra eorum nihil possidebitis... (Num. XVIII, 20)
IncipitSubvertentur condensa saltus... (Is. X, 34)
f. 16
Incipit du lemme bibliqueInterrogabant milites Johannem... (Lc. III, 14)
IncipitQuis mihi hoc tribuat... (Job XIX, 23)
f. 94v
Incipit du lemme bibliqueJonadab, filius Rechab, pater noster, praecepit nobis... (Jer. XXXV, 6)
IncipitSi volueritis et audieritis... (Is. I, 19)
f. 65v
Incipit du lemme bibliqueJudicium determinat causas... (Prov. XXVI, 10)
IncipitEcce sex viri veniebant de via... (Ez. IX, 2)
f. 31
Incipit du lemme bibliqueJunctura femorum tuorum... (Cant. VII, 1)
IncipitOmnis qui manducaverit uvam acerbam... (cf. Jer. XXXI, 29)
f. 123
Incipit du lemme bibliqueLabores manuum tuarum... (Ps. CXXVII, 2)
IncipitChristi bonus odor sumus... (II Cor. II, 15)
f. 112v
Incipit du lemme bibliqueLevate signum in Sion... (Jer. IV, 6)
IncipitEduc foras populum caecum... (Is. XLIII, 8)
f. 87v
Incipit du lemme bibliqueMagnificavi opera mea... (Eccl. II, 4)
IncipitMelior est pauper et sufficiens... (Prov. XII, 9)
f. 59
Incipit du lemme bibliqueMisericordia et veritate redimitur iniquitas... (Prov. XVI, 6)
IncipitIn ore duorum vel trium testium... (Deut. XVII, 6 passim)
f. 74
Incipit du lemme bibliqueMulieres doctae dederunt... (Ex. XXXV, 25)
IncipitSapientia quae desursum est... (Jac. III, 17)
f. 48v
Incipit du lemme bibliqueMutuabitur peccator et non solvet... (Ps. XXXVI, 21)
IncipitQuid tibi vis in via Aegypti... (Jer. II, 18)
f. 105
Incipit du lemme bibliqueNegotiamini dum venio... (Lc. XIX, 13).
IncipitSapientior sibi videtur piger... (Prov. XXVI, 16). His verbis ostendit Salomon...
f. 102
Incipit du lemme bibliqueNolumus vos ignorare de dormientibus... (I Thess. IV, 12).
IncipitPungens oculum producit lacrimam... (Eccli. XXII, 24). Dominus immisit vobis aculeum...
f. 82v
Incipit du lemme bibliqueNon est bonum hominem esse solum... (Gen. II, 18)
IncipitAudite verbum Domini... (Is. LXVI, 5)
f. 119v
Incipit du lemme bibliqueNumquid obliviscetur virgo... (Jer. II, 32).
IncipitProbavimus... Verba sunt Moysi...
f. 47
Incipit du lemme bibliqueOmnia poma : nova et vetera... (Cant. VII, 13).
IncipitOmnis anima vivens... (Ez. XLVII, 9). His verbis ostenditur virtus...
f. 35v
Incipit du lemme bibliqueOperamini cibum qui non perit... (Joh. VI, 27)
IncipitCibus iste est doctrina sacrae Scripturae...
f. 1
Incipit du lemme bibliquePer tria movetur terra... (Prov. XXX, 21)
IncipitOmnem escam abominata est anima... (Ps. CVI, 18)
f. 117v
Incipit du lemme bibliquePercutiet Dominus fluvium Aegypti in septem rivis... (Is. XI, 15)
IncipitConcidite aratra vestra... (Joel III, 10)
f. 54v
Incipit du lemme bibliquePraepara foris opus tuum... (Prov. XXIV, 27).
IncipitDescendere faciet Dominus ad vos... (Joel II, 23). Hanc promissionem et benedictionem...
f. 111
Incipit du lemme bibliquePropter montem Sion quia disperiit... (Thren. V, 18)
IncipitAdhaesit pavimento anima... (Ps. CXVIII, 25)
f. 19
Incipit du lemme bibliqueProvideat Dominus Deus spiritum omnis carnis... (Num. XXVII, 16)
IncipitConstitui te super gentes... (Jer. I, 10)
f. 21v
Incipit du lemme bibliqueQuae vere vidua est... (I Tim. V, 5).
IncipitMulieres opulentae, surgite... (Is. XXXII, 9). His verbis Isaiae invitat Dominus...
f. 124v
Incipit du lemme bibliqueQuaerantur regi puellae virgines... (Esth. II, 2)
IncipitSimilam et mel... (Ez. XVI, 13)
f. 50v
Incipit du lemme bibliqueQuam pulchra tabernacula sua... (Num. XXIV, 5)
IncipitJuravit Dominus in dextera sua... (Is. LXII, 8)
f. 43v
Incipit du lemme bibliqueQuattuor sunt minima terrae... (Prov. XXX, 24).
IncipitAudiam vocem laudis... (Ps. XXV, 7). Qui aliis vult praedicare et Dei mirabilia enarrare...
f. 63v
Incipit du lemme bibliqueQui descendunt mare in navibus... (Ps. CVI, 23).
IncipitLucerna pedibus meis verbum tuum... (Ps. CXVIII, 105). Via hujus saeculi est tenebrae et lubricum...
f. 114
Incipit du lemme bibliqueQuid hoc audio de te... (Lc. XVI, 2).
IncipitEcce in ripa torrentis... (Ez. XLVII, 7). His verbis ostendit Ezechiel fructum...
f. 9
Incipit du lemme bibliqueQuis dimisit onagrum liberum... (Job XXXIX, 5)
IncipitDivitiae salutis sapientia... (Is. XXXIII, 6)
f. 60v
Incipit du lemme bibliqueSaecularia judicia si habueritis... (I Cor. VI, 4)
IncipitFacta est fames magna in Samaria... (IV Reg. VI, 25)
f. 32v
Incipit du lemme bibliqueSeraphim stabant super illud... (Is. VI, 2)
IncipitTaceant ad me insulae... (Is. XLI, 1)
f. 3v
Incipit du lemme bibliqueSi averteris a sabbato pedem tuum... (Is. LVIII, 13)
IncipitVenerunt mihi omnia bona pariter cum illa et innumerabilis honestas...
f. 45v
Incipit du lemme bibliqueSi spoponderis pro amico tuo... (Prov. VI, 1)
IncipitFacti sunt quasi arcus... (Os. VII, 16)
f. 7
Incipit du lemme bibliqueSi videris sensatum, evigila... (Eccli. VI, 36).
IncipitHaec sunt gazophylacia... (Ez. XLII, 13). His verbis ostendit Ezechiel quod in gazophylaciis...
f. 39
Incipit du lemme bibliqueSicut oculi servorum in manibus... (Ps. CXXII, 2)
IncipitNumquid rugiet onager... (Job VI, 5)
f. 116
Incipit du lemme bibliqueSufferentiam Job audistis... (Jac. V, 11)
IncipitVox Domini intercidentis flammam... (Ps. XXXVIII, 7)
f. 76
Incipit du lemme bibliqueSumite de optimis terrae fructibus... (Gen. XLIII, 11).
IncipitOstende mihi faciem tuam... (Cant. II, 14). Sicut enim prius tabulae complanantur...
f. 6
Incipit du lemme bibliqueTempli limen quadrangulum... (Ez. XLI, 21).
IncipitIn duobus... His verbis Ecclesiasticus tria genera hominum...
f. 39v
Incipit du lemme bibliqueTransite, transite per portas... (Is. LXII, 10).
IncipitOmnes sermones meos quos ego loquor... (Ez. III, 10). His verbis ostenditur in Ezechiele rectus...
f. 14v
Incipit du lemme bibliqueVidens regina Saba sapientiam Salomonis... (II Reg. X, 4).
IncipitGuttur illius suavissimum et guttur sponsi, id est Christi...
f. 23
Incipit du lemme bibliqueVidi alterum angelum ascendentem... (Apoc. VII, 2).
IncipitPropter Sion non tacebo... (Is. LXII, 1). His verbis ostendit Isaias...
f. 86v
Incipit du lemme bibliqueVir sive mulier cum fecerit votum... (Num. VI, 2)
IncipitVepres et spinae erunt... (Is. VII, 24)
f. 56v
Incipit du lemme bibliqueVos sacerdotes Domini vocabimini... (Is. LXI, 6).
IncipitDic sapientiae : Soror mea es... (Prov. VII, 4). His verbis ostendit Salomon qualiter debeamus...
f. 10v
Actes ou fragments d'actes en français • (XVe s.)DÉCORATION • Initiales filigranées (fin XIVe et XVe s.)JACOBUS DE VITRIACO, card. • Sermones ad status sive vulgares (collectio)LA BECQUANE (Ezechias de), notaire royal au Mans • Mention (XVIe s.)LE MANS (Sarthe). Acte (XVIe s.) • Copie fragmentaireLE TELLIER (Charles-Maurice), archev. de Reims • PossesseurMERCIER DUCHEMAIN (Jehain) • Signature (XVIe s.)Réclames ornées d'un encadrement à la plumeRELIURE • Reliures XVIIe s.RELIURE • Reliure Veau brun ou fauve
- Rights
-
- Bibliothèque nationale de France. Département des Manuscrits
- Digitisation
- Biblissima portal
