Tomus primus Valerii maximi latine et gallice cum expositionibus gallicis Simonis de hesdin et Nicolai de jeunesse alias de gonesse [titel Carolus de Visch]
Facta et dicta memorabilia
Agent
Preferred form
Valère Maxime (00..-00..)
Role
Author
Original form
Valerius Maximus, Gaius - 1ste eeuw - auteur
Other form
Valère Maxime (00..-00..)
Valère Maxime
Valerius Maximus
Valère-Maxime
Valeri Màxim
Valerio Máximo
Valerius Maximus fl.1. Jh. v. Chr./1. Jh. n. Chr.
Author: Valerius Maximus
Valerius Maximus, Gaius
Valerius <Maximus>
Valerius, Maximus, ca. Ende 1. Jh. v. Chr.-1. H. 1. Jh.
Title:
Tomus primus Valerii maximi latine et gallice cum expositionibus
gallicis Simonis de hesdin et Nicolai de jeunesse alias de gonesse
[titel Carolus de Visch] Note:
Dit manuscript is eigendom van het Archief van het Grootseminarie
Ten Duinen en wordt bewaard in het Grootseminarie (Potterierei,
Brugge). Met vragen in verband met dit manuscript kan u terecht bij
de curator van de collectie in het Grootseminarie. // This
manuscript is part of the collections at the Archives of the Major
Seminary Ten Duinen in Bruges (Potterierei, Bruges). For questions
regarding this manuscript, please contact the special collections
curator at the Major Seminary
Dit deel bevat boek I-III
Inhoudstabel. Inc. (f. I-r): 'Cy commencent les rubrices du premier
liure de valerius maximus translate de latin en francois ouquel il
traicte des rommains et des carthaginiens et de pluiseurs autres
nacions de leurs guerres: folio I. Cy commence la premiere partie
du proheme de valerius maximus: III'; expl. (f. IV-v): 'Comment en
ce XIe chappitre et le davram est determine des nez en bas lieu qui
par mensongne se sont efforchies deulx comiomdre aux femmelles tres
nobles. Addicions du translateur. Explicit la table'
Proloog van vertaler. Inc. (f. 1r): 'La briefte et fragilite de
ceste dolereuse vie lui constance et variablete de fortune la
mutacion aussi de sa voulente et de la pensee humaine sont les
causes pourquoy je nay point fait a ce commencement le prologue de
ce liure'; expl. (f. 2v): 'Charles par la grace de dieu roy de
france et le quint de son nom a lhonneur et reuerence dugues apres
dieu iay entreprins ceste oeuure a faire'
Proloog. Inc. Lat. (f. 2v): 'Sensient la premiere partie du proheme
de valerius maximus. Urbis rome extrarum gentium facta simus ac
dicta memoratu digna que apud alios latius diffusa sunt'; inc.
comm. (f. 2v): 'Cest le commencement du proheme de ce liure pour
lentendement duquem auoir est assauoir que vincent en son miroer
historias'; inc. vert. (f. 2v): 'Jay ordonne en ma voulante de
eslire les dis et les fais ensemble dignes de memoire de la cite de
romme'; expl. Lat. (f. 3r): 'et quoniam inicium a cultu deorum
petere in animo est, de condicione eius summatim disseram'; expl.
comm. (f. 5r): 'ainsi appert il clerement que la seconde partie de
son proheme continue a son traictie et dist ainsi'; expl. vert. (f.
5r): 'et plainement de la condicion ou maniere de icelliu
cultiuement ou seruire'
Hoofdtekst. Inc. Lat. (f. 5v): 'Maiores statas sollempnesque
cerimonias pontificum sciencia bene gerendarum rerum auctoritates
augurum'; inc. comm. (f. 5v): 'Si commence valerius son liuure qui
est diuise communement en IX liures particuliers comment que on
troeuvre en aucuns voulumes'; inc. vert. (f. 5v): 'Nos grans et
anciens seigneurs de iadis mirent arriere les liures des portans
meuz de lauctorite des augures de la monicion de appollo'; expl.
Lat. (f. 307v): 'mercedem recepit qui incolumitatis eius presidium
falso inter pellari iudicio noluerunt'; expl. vert. (f. 308r): 'les
dieux inmortelz lui rendirent tres digne loyer qui ne vouldrent pas
sa sante estre empeschee par faulx iugement'; expl. comm. (f.
308r): 'et la coutenance ne lui uiuoit pas alexandre fut tout
asseure et fut guery ou tiers iour. Et icy fine le tiers liure de
valerius maximus translate de latin en francois par maistre symon
de hesdin, explicit'
Dit handschrift vormt het eerste deel van drie; de andere twee
delen zijn Brugge, Grootseminarie ms. 158/189 en 157/188
Verluchting: aan het begin van ieder boek bevindt zich een
halfbladsminiatuur. Die van het eerste boek (fol. 1r) toont een
geknielde Simon de Hesdin die het boek aanbiedt aan koning Karel V,
gezeten op een troon onder een baldakijn en omringd door
hovelingen. Links, op de achtergrond, is een stad uitgebeeld. Het
blad met het miniatuur van het tweede boek (oorspronkelijk f. 117r)
is verdwenen; die van het derde boek (f. 227r) toont spelende
kinderen in het bijzijn van twee volwassenen, terwijl op de
achtergrond een gevecht tussen twee groepen uitgebeeld is. De
miniaturen, inclusief de tekst eronder, zijn omvat door een kader
met sierranken, bloemen en vogels, in de ondermarge met het
heraldische wapen van Jan Crabbe en in de buitenmarge met zijn
initialen 'IC'. De inhoudstafel, de proloog, en ieder boek beginnen
met een verluchte initiaal uitgevoerd in de kleuren rood, blauw en
goud. Doorheen het handschrift zijn kleine verluchte initialen in
dezelfde kleurencombinatie te vinden
De miniatuur van het tweede boek wordt momenteel bewaard in Los
Angeles, Getty Center, Ms. 43 (91.MS.81) Topic general subdivision:
Geschiedenis Material:
Perkament Extent:
i + iv + 308 ff. + i Dimensions:
445 x 330 mm Decoration and binding:
gedecoreerde initialen
miniaturen
halflederen band Script:
gotische cursiva recentior Provenance:
Cisterciënzerabdij Ten Duinen (S.O.Cist.)
Grootseminarie Ten Duinen Brugge
