16de eeuw; vermoedelijk ca. 1510 (begindatum tabel 1510; overeenkomstige manuscripten gekend uit periode ca. 1510 - ca. 1550, zie Rudy 2017, p. 43) (1495)
Language
Dutch
Latin
Title
[Getijden- en gebedenboek]
Miroir de l'âme
Agent
Preferred form
Jean Gerson (1363-1429)
Role
Author
Original form
Jean Gerson - 1363 - 1429 - oorspronkelijke auteur
Other form
Gerson, Jean
Gerson, Jean (1363-1429)
Jean Gerson
Johannes Gerson
JOHANNES GERSON
Gerson, Johannes (1363-1429)
Johannes de Gersonio
Johannes Gersonius
Johannes de Gersonno
Gerson
Joanne de Gersono
Jean de Gerson
Author: Johannes, Gerson
Scribe: Johannes, Gerson
Gerson, Johannes
Gerson, Jean (1363-1429). Traducteur
Gerson, Joannes, 1363-1429
Jean Gerson (1363-1429)
Iohannes Gersonius
Gerson, Jean (1363-1459) > Chancelier de l'Université de Paris
Title:
[Getijden- en gebedenboek] Note:
Ff. 1r-12v: kalender (Luik)
F. 14r: astrologische lettertabel
F. 14v: medisch-astrologische tekst, inc.: 'Als die maen is in
aries soe regneert hi inden hoefde ende inden aengesicht'; expl.:
'Als die maen is in piscis soe regneert hi inden voeten'
Ff. 15r-16r: tabel 'Die iaeren ons Heren dusent Vc ende', gaand van
1510 t.e.m. 1560, met aanduiding 'Paesdach', 'die ouerdage',
'achter winter', 'gulden getal', 'scalc iaer', 'zondachs letter',
'die iaeren ons Heren'
Ff. 17r-21r: gedrukte tekst; 'Tabula Paschalis antiqua reformata'
en 'nova reformata'
Ff. 22r-23v: Pater noster; Ave Maria; Symbolum apostolorum; gebed
voor de hostie, inc. (f. 23r): 'Aue salus mundi verbum patris
hostia sacra vera viua caro', expl. (f. 23v): 'nobis miserere
nobis. Amen'
Ff. 29r-105r, inc.: 'Incipiunt hore beate Marie virginis ad
matutinis. Domine labia mea aperies et os meum annunciabit laudem
tuam'; expl. (f. 105r): 'peccatorum percipere mereamur. Per eundem
Christum dominum nostrum. Amen'. Tekst in Latijn maar vanaf f. 90r
sporadisch incipittitels in Nederlands
Ff. 109r-118r, inc.: 'Incipiunt septem psalmi penetenciales. Domine
ne in furore'; expl. (f. 118r): 'inclina aurem tuam ad precem
meam'
Ff. 118r-125r, inc.: 'Letanien. Kirieleyson kirieleyson
Cristeleyson Cristeleyson Criste audi nos'; expl. (f. 125r):
'fidelium anime per piam misericordiam Dei requiescant in pace.
Amen'
F. 126v: toevoegingen antiphon en responsorium in 17de-18de-eeuwse
hand, incipits: 'Vox leticie in tabernaculis...'; 'Sancte tui
domine florebunt...'
Ff. 127r-162r, inc.: 'Incipit vigilie defunctorum animarum. Dilexi
quoniam exaudiet'; expl. (f. 162r): 'requiescant in pace. Amen'
Ff. 163r-164r, inc.: 'Hier beghint een schoen suuerlijck ghebet van
onsen lieuen heer te lesen alsmen bedruct is van herte ter eeren
der groeter banghicheit die ons lief heer Ihesus Christus leet
opten berch van olyueten om onse salicheit wille. O [t]roester alre
bedructer herten alre suetste heer'; expl. (f. 164r): 'daer du
regneeres sonder eynde. Amen'
Ff. 164r-165v, inc.: 'Hier beghijnt een schoen suuerlijck ghebet
van onsen lieuen heer Ihesum Christum hoe voel hi om onsen wille
gheleden heeft in der galghen des crucen. O hemelsche vader siet
aen dijnen lieuen soen onsen lieuen heer Ihesum Christum opghericht
in die galghe des crucen in handen ende voeten'; expl. (f. 165v):
'biechte ende voldoen van allen mijnen sunden. Amen'
Ff. 166r-v, inc.: 'Een schoen suuerlijcke offerande. O lieue heer
inder formen dat ghi nv verschiert sijt'; expl. (f. 166v):
'ghebruycken moeghen. Amen'
Ff. 166v-169r, inc.: 'Dit naeuolghende ghebet heeft achter
ghelaeten die alder edelsten keyser van Romen Maximiliaen ende
plaecht daghelijcs in Dietsche te lesen. Ende onse heilighe vader
die paus Alexander die seste die heeft dit ghebet gheconfirmeert
ende heeft daer toe ghegeuen elcken kersten mensche diet
deuoetelijck leest met berouwe sijnder sonden alsoe menich M iaer
aflaets alsser menich letter int ghebet staet. O almoeghende God
ghedanct ende gheloeft soe moet ghi sijn vander gracien die ghi mi
verleent hebt'; expl. (f. 169r): 'datic met v regneeren mach inden
hemel met allen lieuen heilighen ewelijck sonder eynde. Amen'
Ff. 169r-170r, inc.: 'Hier beghijnt een schoen deuoet ghebet totten
lijden ende bloede ons heren Ihesu Christi. Ende men macht oeck wel
lesen alsmen totten ouerweerdighen heilighen sacrament wil gaen
ende heuet een doctoer ghemaect. O bermhertighe Ihesus inder
godheit voer mi ghecruyst, ic dancke di ende vermane'; expl. (f.
170r): 'salicheit nv ende inder vren van mijnre doot ende inder
ewicheit. Amen'
Ff. 170r-171r, inc.: 'Soe wie dit ghebet alle daghe leest met
goeder aendacht die verdient XXVIc iaer aflaets ende XXVIc [f.
170v] carinen. Dit ghebet leerde ons lief heer Ihesus Christus
sijne iongheren. O ghebenedijde heer Ihesus Christus O heilighe O
hoeghe gheboren gods sone du bist dat weerdighe diere vat'; expl.
(f. 171r): 'des helpe ons die vader die soen ende die heilighe
gheest. Amen'
Ff. 171r-172r, inc.: 'Dese beuelinghe sal men daghelijcx lesen ter
eeren der passien ons liefs heren. Ic beuele mijn ziele ende mijnen
doot inden alren bittersten doot ons lief heren'; expl. (f. 171v):
'die vre van mijnre [f. 172r] doot. Amen'
F. 172r, inc.: 'Noch een schoen ghebedeken van onsen lieuen heer
daer wi ons hem daghelijcs mede beuelen sellen dat hi ons bewaeren
wille. O mijnlijcke heere Ihesu Christi in die suete opghedaen
groete wonde'; expl. (f. 172r): 'van mijnen lichaem ghescheyden is.
Amen'
Ff. 172r-v, inc.: 'Een schoen [f. 172v] ghebedeken van onsen lieuen
heer. O lieue heere Ihesu Christi u werpe die groetheit'; expl. (f.
172v): 'alle mijn sunden nv ende inder ewicheit. Amen'
Ff. 172v-173v, inc.: 'Dit is sinte Joris ghebet dat hi plach te
lesen daghelijcs doen hi noch leefde. Soe wie dat ouer hem heuet
oft daghelijcs leest die en sal gheen onuersiende doot steruen
(...). [f. 173r] O heilich cruys heilich teeken'; expl. (f. 173v):
'des moet mi gonnen die vader die soen ende die heilighe gheest.
Amen'
Ff. 173v-175r, inc.: 'Soe wie dit ghebet met goeder herten
daghelijcs spreket oft ouer hem draecht dat welck ghemaect heeft
sinte Augustinus inder vren als hi steruen sal, soe en sal hi niet
steruen inden water (...). God weest ghenadich mijns sundaers ende
mijn bewaerder alle die daghe'; expl. (f. 175r): 'Inden naem des
vaders ende des soens ende des heilighen gheest. Amen'
Ff. 175r-176r, inc.: 'Dese beuelinghe is zeer goet ouer den
menschen ghedraghen want gheen duuel en mach hem bedrieghen (...)
[f. 175v] (...). Dit heeft die paus Innocentius gheconfirmeert ende
sendet den coninck Karle. Ic beuele mi heden in desen daghe gode
die almechtich is. Ende bijder seluer beuelinghen doen hi sijnen
gheest'; expl. (f. 176r): 'Ende ic bidde gode onsen heer dat hi mi
bewaere voer allet dat mi deeren mach. Amen'
Ff. 176r-177r, inc.: 'Dese epistele sende die paus Leo den coninck
Karle den keyser ende si was hem ghesent van gode. Ende soe wie
datse ouer hem draecht oft alle daghe leest of hoert (...) [f.
176v] (...) Dat cruce gods si met mi, dat cruce gods mijn
toeuerlaet'; expl. (f. 177r): 'voer ons verueert mach bliuen.
Amen'
Ff. 177r-v, inc.: 'Also dicke alsmen dit naeuolghende ghebedeken
leest soe heeft men twee dusent iaer aflaets (...). Ghebenedijt
ende glorificeert gheheilicht ende gheeert soe si die suete namen
ons heren Ihesu Christi onse alder hoechste God'; expl. (f. 177v):
'alder heilichster stat van Romen rusten. Amen'
Ff. 177v-178r, inc.: 'Onse lieue heer leerde eenre gheestelijcker
ioncfrouwen ende seyde hoer als ghi mijnnen wilt ende niet en cunt
soe seghet aldus. O goede Ihesu ic myndi ende wes di te wenich is';
expl. (f. 178r): 'godlijcker gracien ende ghenaden. Amen'
F. 178r, inc.: 'Een schoen cort ghe[f. 178v]bedeken tot onsen lieue
[here] om een salighe voers[ienighe] doot. O suete heer Ihesu
Christi ic bidde v om der ontsprekelijcker pijnen wille'; expl. (f.
178v): 'ende blijscappen. Amen'
Ff. 179r-181r, inc.: 'Hier beghijnt een schoen ghebet van onsen
lieuen heere ende is van belyinghe der sonden. Ende men salt lesen
eermen dat weerdighe heilighe sacrament ontfanghen sal met berouwe
van sijnen sonden. O alre ouerste ende alre suetste mynnaer der
menschen scepper alre creatueren'; expl. (f. 181r): 'om uwer
ontfermherticheit wille. Amen'
Ff. 181r-182v, inc.: 'Dit is een schoen ghebet datmen lesen sal
alsmen totten ouer weerdighen heilighen sacrament gaen sal. O god
vader der ewicheit dien allen herten ende ghedachten openbaer
sijn'; expl. (f. 182v): 'Ende dijn hulpe verdienen moet. Amen'
Ff. 182v-184r, inc.: 'Hier beghint een schoen ghebet van onsen
lieuen heer dat men le[f. 183r]sen sal eermen totten heilighen
sacrament gaet om god ghenade te bidden van allen uwen sunden. O
alre suetste lieue heer ic arme sundighe sundersse gheue mi
schuldich'; expl. (f. 184r): 'die bitter passie ons liefs heren
Ihesu Christi. Amen'
Ff. 184r-185r, inc.: Dit ghebet salmen lesen eer ghi gaet totten
ouer weerdeghen heilighen sacramente. O almechtighe ende
ontfermhertighe God siet ic gaen totten hoeghen weerdighen
sacramente des vlees'; expl. (f. 185r): 'een ghewaerich God leeft
ende regneert in ewicheit der ewicheit. Amen'
Ff. 185r-187v, inc.: 'Een schoen ghebet te lesen eermen gaet totten
ouer weerdighen heilighen sacramente. O heer Ihesu Christe ic
gruete dijn vleesch'; expl. (f. 187v): 'ontfinck Maria dijn
ghebenedijde moeder. Amen'
Ff. 187v-r, inc.: 'Dese oracie leest met aendacht eer dat ghi gaet
totten ouer weerdighen heilighen sacrament. O heer ic en bens niet
weerdich dattu comes onder mijn dack'; expl. (f. 187r): 'want ic
ben dat broet des leuens. Amen'
Ff. 189r-190v, inc.: 'Dit sijn vijf Aue Maria van onser lieuer
sueter vrouwen diemen lesen sal alsmen totten ouer weerdighen
heilighen sacrament gaen sal. O suete coninghinne der hemelen ic
vermaen v des ontfanghens waer mede du in meechdelijc[f. 189v]ker
puerheit'; expl. (f. 190v): 'dat heilighe sacrament. Amen'
Ff. 190v-191v, inc.: 'Dit naeuolghende ghebet salmen lesen eermen
ten heilighen sacrament gaet tot lieuer sueter vrouwen. O alre
ontfermhertichste leuende fonteyne'; expl. (f. 191v): 'dat heilich
kersten gheloue. Amen'
Ff. 191v-193r, inc.: 'Dit ghebet sal men lesen alsmen gaet ten
heilighen sacrament oft misse h[oe]rt. Ic gruete v o alre
heilichste lichaem ons heren Ihesu Christi onthouden'; expl. (f.
193r): 'mach comen tot enen goeden salighen eynde. Amen'
Ff. 193r-194r, inc.: 'Noch een schoen deuoet ghebet datmen lesen
sal alsmen gaet totten ouer weerdighen heilighen sacrament. O heer
Ihesu Christi heden begheer ic te ontfanghen uwen ghebenedijden
heilighen lichaem'; expl. (f. 194r): 'in een sekerheit des ewighen
leuens. Amen'
Ff. 194r-v, inc.: 'Dit ghebedeken seldi lesen alst bijder tijt is
te ontfanghen dat werde heilighe sacrament soe segghet aldus: O
lieue heer suete Ihesu die daer biste een afgrondighe zee'; expl.
(f. 194v): 'mijn sonden staen in deser vren. Amen'
Ff. 194v-195r, inc.: 'Dit seldi dincken ende in uwer memorien
hebben als ghi commet totter steden daer ghi dat weerdighe heilighe
sacrament ontfanghen sult. Dese ontfenckenisse moet wesen ter eeren
der glorioser heiligher dryuuldicheit'; expl. (f. 195r): 'soen
ontferme di mijnre'
Ff. 195r, inc.: 'Dit seldi segghen alstu dijnen scepper in dijnen
mont ontfanghen hebste soe segghet in dinen ghedachten aldus: Weset
willecome mijn heer mijn god mijn scepper'; expl. (f. 195r): 'leden
ws lichaems. Amen'
Ff. 195v-196r, inc.: 'Noch [op dat] selue te dincken als ghi uwen
scepper in uwer zielen ontfanghen hebt om v te vervrouwen en te
verblijden. [Nu] verurout v ziel ende lijf du ontfanghen'; expl.
(f. 196r): 'en versumet di seluen niet'
Ff. 196r-v, inc.: 'Alstu dat weerdighe heilighe sacrament in wilste
laeten gaen soe dencket aldus ende segt: Gaet in ghebenedijde heer
ewelijck ende ummermeer moet dijn ruste'; expl. (f. 196v): 'voer
ghebeden wilt wesen. Amen'
Ff. 196v-197r, inc.: 'Dit ghebet salmen lesen als men ontfanghen
heuet dat weerdighe heilighe sacrament. Danck segghe ic di lieue
heer Ihesu Christi want du mi arme onweerdighe sondersse'; expl.
(f. 197r): 'ewighe blijscap. Amen'
Ff. 197v-199r, inc.: 'Een [schoen ghebet] alsmen dat heilighe
sacramente ontfanghen heuet. Ghegruet sijstu alre heilichste
lichaem ons heren onthouden in desen heilighen sacramente'; expl.
(f. 199r): 'salich wtganck moet ghegeuen werden. Amen'
Ff. 199r-v, inc.: 'Alsmen heuet ontfanghen dat weerdighe heilighe
sacramente. [...] goedertieren heer Ihesu Christi lof si dijnre
ontsprekelijcker'; expl. (f. 199v): 'ende onuerscheyden. Amen'
Ff. 199v-200v, inc.: 'Noch een ander ghebet te lesen alsmen
gheweest heuet ten heilighen sacrament daer [f. 200r] die [...]
[paus Benedictus] voel aflaets toe heeft ghegeuen. O alder
heilichste ziele Christi heilighe mi'; expl. (f. 200v): 'louen ende
dancken di. Amen'
Ff. 200v-201r, inc.: 'Een ander deuoet ghebet datmen lesen sal
alsmen gheweest heuet ten heilighen sacrament. O heer Ihesu Christi
dijn heilighe lichaem ende dijn dierbaer bloet'; expl. (f. 201r):
'in die ewighe blijscap. Amen'
F. 201r, inc.: 'Totter [f. 201v] a[bsol...]ien. O suete heer maect
mi droncken'; expl.: 'aenhanghen moet. Amen'
Ff. 201v-202r, inc.: 'Noch seldi dit ghebet lesen als ghi dat
heilighe sacramente ontfanghen hebt. Ic dancke ic loue v scepper
alre creatueren. O heer Ihesu Christi die mi erme onweerdighe
sundighe mensche'; expl. (f. 202r): 'met allen mynen vrienden in
dat ewich leuen. Amen. Nu lees magnificat ende nunc dimitis, pater
noster ende aue Maria'
Ff. 202r-203r, inc.: 'Dit ghebet seldi lesen nae die ontfenckenisse
des heilighen sacraments voer allen ons lieue vriendekens sijn si
leuende of doot die ons goet ghedaen hebben. Ic bid v lieue heer
Ihesu Christi voer allen mijn vrienden dat ghijse ouermids dijns
heilighen lichaems'; expl. (f. 203r): 'die soen ende die heilighe
gheest. Amen'
Ff. 203r-204v, inc. (f. 203r): 'Dit ghebet sal men lesen alsmen ten
heilighen sacrament gaet ende sunder-[f. 203v]-linghe [...]
[w]itten donresdach. O onnoesel lam gods suete heer Ihesu Christus
die van aenbeghijnne der werelt'; expl. (f. 204v): 'soen ende die
heilighe gheest. Amen'
Ff. 204v-206v, inc.: 'Wat een mensche lesen ende bidden sal die
gheestelijcken dat heilighe sacrament begheert te ontfanghen (...)
ende lesen dese vijf ghebedekens deuoetelijck op v knyen ofte in v
camer ende segghen aldus met deuocien. O heer Ihesu Christi ic
knyele hier voer dijnen ghebenedijden oghen als een misdadich
mensche voer enen strenghen richter'; inc. (f. 205r): 'O heer Ihesu
Christe ic staen hier voer dijn oghen als een dienstknecht voer
sijnen heer ende meester'; inc. (f. 205v): 'O heer Ihesu Christi ic
staen hier voer dijnen oghen ende ic knyele voer dijnen
ghebenedijden aenschijn als een erme broet bidder voer enen rijcken
coninck'; inc. (f. 205v): 'O heer Ihesu Christi ic staen hier voer
dijn eerweerdighe teghenwoerdicheit [f. 206r] als een mensche voer
sijnen altren liefsten vrient'; inc. (f. 206r): 'O heer Ihesu
Christe ic knyele hier oetmoedelijck voer dijnen oghen als een kint
voer sijnen vader'; expl. (f. 206v): 'mach verblijden inder
ewicheit. Amen'
Ff. 206v-208r, inc.: 'Wat een mensche lesen sal alsmen eerst coemt
voer dat weerdighe heilighe sacrament. O ghebenedijde
ontfermhertighe ende goedertieren heer Ihesu Christe in
teghenwoerdicheit dijns heilighen lichaems beuele ic heden'; expl.
(f. 208r): 'godtelijcken [wille]. Amen'
Ff. 208r-208v, inc.: 'Dit is wat een mensche des smerghens lesen
sal als hi opstaet vanden bedde om misse te hoeren een ghebet. O
here Ihesu Christe ic ghebenedie ende ic dancke v dattu mi
ghespaert hebste in deser nacht'; expl. (f. 208v): 'allen heilighen
inder ewigher glorien. Amen'
Ff. 208v-215r, inc.: 'Hier beghijnt een schoen suuerlijcke
offerande totten hemel-[f. 209r]-schen vader. O afgront alre
goetheit heilich heere almechtich vader'; expl. (f. 215r): 'ende
uutuercorenen inder ewicheit. Amen'
Ff. 215r-216v, inc.: 'Onse lieue heer leerde eenre gheestelijcker
ioncfrouwen ende seyde hoer als ghi mi mijnnen wilt ende niet en
cont soe segghet aldus. O goede Ihesu ic myn di ende wes di te
wenich is soe bid ic di dattu die mijnne dijns herten'; expl. (f.
216v): 'ende ewighe blijscap sonder eynde. Amen. O Ihesu ewich
woert wesende ende een beghijn die vleesche aenghenomen hebt inden
schoet der meechdelijcker puerheit Maria. Amen'
FF. 216v-217r, inc.: 'Alsoe dicke alsmen dit naeghescreuen
ghebedeken leest soe heeft men twee dusent iaer aflaets ende alsoe
veele abstinencien van veertich daghen ende verghiffenisse der
sunden. Ghebenedijt ende glorificeert gheheilicht ende gheeert soe
si die suete name ons heren'; expl. (f. 217r): 'stadt van Romen
rusten. Amen'
Ff. 217r-217v, inc.:' Een schoen ghebedeken tot onsen lieuen heer
om een salighe ende voersienighe doot. O suete heer Ihesu Christe
ic bid v [o]m der onvvtsprekelijcker pijnen wille die ghi leet
aenden heilighen cruce'; expl. (f. 217v): 'hemelschen paleyse der
ewigher glorien. Amen'
Ff. 217v-218r, inc.: 'Dit is een schoen ghebet van onsen lieuen
heer te lesen voer ons vriendekens ende voer alle die ghene daer wi
schuldich sijn voer te bidden. O vriendelijcke ghenadighe heer
gheweldighe scepper alre creatueren heer'; expl. (f. 218r):
'ewelijck regneeren inder ouerster glorien. Amen'
Ff. 218r-v, inc.: 'Dit is een cort schoen suuerlijck ghebedeken tot
onsen lieuen heer. O mijn ontfermhertighe goede Ihesu in v is alle
mijn betrouwen v goetheit moet v beweghen'; expl. (f. 218v): 'ende
lijf scheyden sal. Amen'
F. 218v, inc.: 'Een schoen offerande. O suete Ihesu ic offre di op
herte ende wille'; expl.: 'des bitteren doots breken sal. Amen'
F. 219r-220r, inc.: 'Hier beghint een schoen ynnich deuoet ghebet
totten hemelschen vader. O hemelsche vader ewighe god hemelrijck en
eertrijcs'; expl. (f. 220r): 'wille mijn leuen te beteren'
Ff. 220r-221v, inc.: 'Een deuoete bedinghe hoe een mensche hem
beuelen sal den hemelschen vader. Ic beuele mi heden den
almechtighen god inder seluer beuelinghe'; expl. (f. 221v): 'ende
inder ewicheit. Amen'
Ff. 221v-224v, inc.: 'Een deuoete oracie tot onser lieuer sueter
vrouwen der reynder maghet Maria der hemelscher coninghinnen. O
suete maghet Maria moe-[f. 222r]-der gods vol alder
goedertierenheit'; expl. (f. 224v): 'gheweerdicht v mijn bede te
verhoren. Amen'
Ff. 224v-227r, inc.: 'Een schoen ghebet van onser lieuer sueter
vrouwen ende van sinte Iohannes ewangelista in dietschen o
intemerata. O onbeulecte in sunderlinghe ghebenedijde ewelijcke
maghet Maria'; expl. (f. 227r): 'by ongheeynde werelt der werelden.
Amen'
Ff. 227r-230v, inc.: 'Een schoen ghebet vander glorioser moeder
gods Maria. God gruete v hoeghe edele puere fonteyne Maria'; expl.
(f. 230v): 'ewighe glorie sonder eynde. Amen'
Ff. 230v-231r, inc.: 'Dit sijn suuerlijcke grueten van onser lieuer
sueter vrouwen Maria. Maria God gruete di dienst maghet der
heiligher dryuuldicheit'; expl. (f. 231r): 'O mater Dei memento
mei'
Ff. 231r-232r, inc.: 'Een schoen ghebet van onsen lieuen heer
Ihesum Christum. O milde slotel dragher der verborghender scatten';
expl. (f. 232r): 'Ende hoe ghetrouwelijck du my ghemynt hebt
ewelijcken. Amen'
Ff. 232r-233r, inc.: 'Een schoen ghebet van onsen lieuen heer
Ihesum Christum dat sinte Dyonisius maecte. [f. 232v] O ghecruyste
heer Ihesu Christe quetse mijn herte met dijnre passien'; expl. (f.
233r): 'dijns vaderlijcken troestes. Amen'
Ff. 233r-v, inc.: 'Een schoen ghebedeken van onsen lieuen heer hoe
wi ons hem beuelen sellen. O lieue heer ic beuele mi v met goeder
trouwen al gheheelijck in ziele'; expl. (f. 233v): 'ende benedien
moet inder ewicheit. Amen'
Ff. 233v-234r, inc.: 'Vanden seluen. West ghegruet ghebenedijde
wonden mijns liefs here'; expl. (f. 234r): 'werde ghescheyden van
v. Amen'
Ff. 234r-v, inc.: 'Een schoen ghebet totter herten ons heren. O
lieue heere ende mijnlijcke Ihesu al dat ic bin ende vermach van
dijnre gracien'; expl. (f. 234v): 'werden inder tijt noch inder
ewicheit. Amen'
Ff. 234v-235v, inc.: 'Dit is een schoen ghebet dat sinte Ancelmus
ghemaect heeft. O lieue heere Ihesus Christus ghelouet ende
ghedanct moetti sijn dat ic bin int kersten gheloeue'; expl. (f.
235v): 'ghi hebt mi verloest heer god der waerheit'
Ff. 235v-238v, inc.: 'Des morghens als ghi op staet soe leest dit
ghebet. In den name des vaders ende des soens ende des heilighen
gheest staen ic op. Die mi verloest heeft met sijnen dierbaren
bloede'; inc. (f. 236r): 'Als ghi vvt den huyse gaet soe leest dit
ghebedeken (...) Als ghi op die straete gaet (...) Als die clocke
slaet soe leest (...) Altijt als ghi in die kercke coemt oft vv
gaet (...) [f. 236v] (...) Des auonts als ghi slapen gaet (...) Van
onser lieuer sueter vrouwen des morghens ende des auonts (...) [f.
237r] (...) Des morghens noch vanden seluen (...) Des morghens als
ghi ontsprinct (...) Als die prister den confite (...) [f. 237v]
(...) Als men dat weerdighe heilighe sacrament opheft (...) Als dat
heilighe [f. 238r] weerdighe sacrament gheheuen [is] (...) [f.
238v] (...) Als men den kelck op heft (...) Op alle die ghetijden';
expl. (f. 238v): 'hemelschen vader voer mi. Amen'
Ff. 238v-239r, inc.: 'Van onser lieuer vrouwen. O gloeyende roese o
suuerlijcke'; expl. (f. 239r): 'voer ons den heere. Amen'
Ff. 239r-241r, inc.: 'Een deuoet ghebet van onsen lieuen heer
Ihesum Christum. O alder suetste heere Ihesu Christi ic arme
sondighe mensche ligghe gheuallen voer die voeten'; expl. (f.
241r): 'ewelijck ende ummermeer sonder eynde. Amen'
Ff. 241v-242v, inc.: 'Men leest dat een [man] behouden wert om dat
hi dese dri pater noster daghelijcx las voer een crucifix ende om
ander goede wercken. O lieue heer Ihesu Christe doer die brekinghe
dijnre ghebenedijder'; expl. (f. 242v): 'tusschen di ende mijnre
zielen. Amen'
F. 242v, inc.: 'Een schoen puntken. Die sueten leeraer sinte
Bernaerdus seet O goede Ihesu ic bekenne ende weet wel dat mijn
verdienten niet ghenoech en sijn'; expl.: 'dat mi ghebrect.
Amen'
F. 243r-v, inc.: 'Soe wie dese dri puynten inder waerheit met
goeder herten spreect die mensche is inden staet der salicheit ende
die al soe storue sonder biecht of onuersienlijck hi en soude niet
verdoemt sijn dit scrijft meester Iohan Gerson doctoer van Parijs.
O almechtighe ewighe vader, ic bekenne dat ic menichweruen ende
swaerlijck ghesundicht hebbe teghen dijnen godtelijcken wille';
expl. (f. 243v): 'ende der heiligher kersten kercken. Amen'. Dit is
de Tres Veritates, een onderdeel van Miroir de l'âme / De decem
praeceptis van Jean Gerson (zie Schepers 2011, p. 227-228)
F. 243v, inc.: 'Tot desen ghebedeken heeft die paus Bonifacius
seuen dusent iaer aflaets ghegeuen ende me[n] salt voer een
crucefix lesen. O naecte menscheit o lijdens bitterheit'; expl. (f.
243v): 'hoegher ewigher salicheit. Amen'
Ff. 243v-244r, inc.: 'Dit sijn vijf oracien totten vijf wonden ons
[f. 244r] liefs heren Ihesu Christi die men hem daghelicx vermanen
sal. O lieue heer doer die naghel ende wonde'; expl. (f. 244r):
'heiligher sijden ontfermt di mijns'
Ff. 244r-v, inc.: 'Dese puynte sellen wi onsen lieuen heer dicwijls
verma-[f. 244v]-nen ende hem bidden daghelijcs. O lieue heer ic bin
die ghene daer ghi mensche om gheworden sijt'; expl. (f. 244v): 'in
die vre van mynre doot. Amen'
Ff. 245r-249v, inc.: 'Hier beghint een schoen ghebet van onser
lieuer sueter vrouwen ende men salt lesen ter eeren dat die enghel
Gabriel die hoeghe boetscap brachte tot Maria die weerdighe maghet
ende moeder Christi. Ghebenedijt moetstu sijn inder ewicheit daer
du ewelijcken in biste voersien'; expl. (f. 249v): 'maect groet den
here. Amen'
Ff. 249v-250v, inc.: 'Nu leest dit naeuolghende ghebet hier nae
daer op tot Maria. O Maria hier om bidt uwen lieuen kinde voer mi
dat hi'; expl. (f. 250v): 'die oneyndelijcke werelt der werelt.
Amen'
Ff. 250v-251r, inc.: 'Een schoen ghebet te lesen ter eeren onser
lieuer sueter vrouwen bloetscap. O gloriose werde moeder gods ende
alre suuerste maghet Maria'; expl. (f. 251r): 'verghenckelijcke
leuen dat ewighe leuen. Amen'
Ff. 251r-252r, inc.: 'Dit is wat gracien dat een mensche
vercrijghet die onser lieuer sueter vrouwen boetscap deuoetelijck
eeren ende behoert van recht te houden opten vrijdach. [f. 251v]
Onse lieue vrouwe openbaerde haer eens'; expl. (f. 252r): 'sijn
ziele presenteeren sal mijnen lieuen soen. Amen'
Ff. 252r-252v, inc.: 'Dit is sinte Bernaerdus ghebet dat hi
daghelijcx plach te lesen in die eer onser lieuer sueter vrouwen. O
gloriose vrouwe o coninghine der blijscappen'; expl. (f. 252v):
'ewelijck sonder eynde. Amen'
Ff. 252v-254r, inc.: 'Dit is een schoen ghebet die dat alle daghe
leest onser lieuer sueter vrouwen ter eeren die sal se sien eer hi
van eertrijck [f. 253r] verscheyden sal. O gloriose maghet Maria
een moeder der opperster goeder tierenheit'; expl. (f. 254r):
'ghebenedijt moet si sijn van ewen tot ewen. Amen'
Ff. 254r-256v, inc.: 'Dit sijn die pr[e]uelegien die onse lieue
heer, den ghenen gheest die dese vijf wee onser lieuer sueter
vrouwen alle daghe lesen met vijf pater noster ende aue Maria als
hi selue sinte Iohannes ewangelisten gheopanbaert heeft (...) sal
scheyden van den lichaem. Ic vermane di lieue Maria der groeter
verueerenisse dat dijn edel herte verueert waert doen v Symeon';
expl. (f. 256v): 'in dat leste eynde. Amen'
F. 256 bevat toevoeging 17de-eeuwse hand, inc.: 'Een schoon ghebet.
O naeckte menscheydt my[ns] salichmakers'
Perkamenten dekblad achteraan bevat schriftfragment 18de-eeuwse
hand, vermoedelijk in het Frans
Binnenin perkamenten binding voorplat is een wapenschild
geschilderd
18de-eeuws schriftfragment papieren dekblad achteraan
Ff. 13r-v, 16v, 24r-28v, 105v-108v, 125v-126r, 162v blanco
Herkomst: Limburg (Maaseik?)
Kalender en litanieën wijzen mogelijk op franciscaans doelpubliek,
mogelijk vrouwelijk (zie bv. 'sundersse' op f. 183r, 'sondersse' op
f. 196v) Topic general subdivision:
Godsdienst Material:
Brief Extent:
256 ff.
14 x 10 cm Script:
romein Genre/form:
Getijdenboek
Gebedenboek
Spiegels
