Bruges. Bibliothèque publique, Ms. 327

Go to viewer chevron_right
Source
Mmmonk
Library
Bruges Public Library
Shelfmark
  • Ms. 327
Biblissima authority file
Date
  • 16de eeuw; ca. 1503-1515 (Parmentier 1952, p. 294); ca. 1510-1520 (Byvanck Genootschap) (1488)
Language
  • Dutch
  • Latin
Title
  • [Getijden- en gebedenboek]
  • Horologium sapientiae
Agent
Description
  • Title:
    [Getijden- en gebedenboek]
    Note:
    F. 1r-2v bevatten gebeden door latere hand, inc. (f. 1r): 'O Here Ihesu Christe v bitter passie cruys nagelen ende doot / spere geesselen tranen ende wonden root'; expl. (f. 2v): 'Laet v dijn bitter lijden an my arme sondare nyet verloeren en bliue. O almogende God Ihesu Dauids sone ontfermt v my arme sondare. Amen'
    F. 9r-14v: kalender bisdom Utrecht
    F. 15r blanco
    F. 15v-62v: Mariagetijden, volgens Geert Grote; inc. (f. 16r-v): 'Hier beghinnen onser lieuer vrouwen ghetyden. Te metten tijt. Heer du selte [...] / Inuitatorium. Inder eerlicheit der alre salichster ioncfrouwe Maria'; expl. (f. 62v): 'Wes mi bi in alle droefenis ende in allen minen noeden. Amen'; Paternoster, Ave en Symbolum (Priem) in het Latijn
    F. 63r blanco
    F. 63v-72v: Kruisgetijden, gedeeltelijk volgens Geert Grote; inc. (f. 64r-v): 'Hier beghinnen die cruys ghetyden. Te metten tijt. Heer du selste [...] Cristus is voir ons / gheworden onderdanich totter doot'; expl. (f. 72v): 'Alle ghelouighe sielen ouermits der bermherticheit Gods moeten rusten in vrede. Amen'
    F. 73r-99v: Getijden van de eeuwige wijsheid, volgens Geert Grote, vertaling en bewerking van Seuse; inc. prol. (f. 73r): 'Hier beghint dat prologus op die deuote ghetyden van der ewighe wijsheyt. Mijn siel heeft di begeert inder nacht'; folio 74r blanco; inc. (f. 75r-v): 'Dit is te metten [...] Salicheit der sielen ende des lichaems [...] Inuitatorium / Anbidden wi die fonteyn der ewigher wijsheit'; (f. 99v): 'Alle ghelouighe sielen moeten ouermits der ontfermherticheit Goods rusten in die ewighe vreede. Amen'
    F. 100r-v: 'Een schoen ghebet vander ewigher wijsheyt. Ghebet'; inc. (f. 100r): 'Weest ghegruet o edel soen Gods ewighe wijsheyt'; expl. (f. 100v): 'ende in die waerheit dijns ewighe lichts. Amen'
    F. 101r-116v: Getijden van de Heilige Geest, gedeeltelijk volgens Geert Grote; inc. (f. 101r): 'Hier beghinnen die ghetiden vanden Heilighen Gheest. Heer du selste [...] Ymnen. Coemt scepper Gheest vande dinen dienres inwendelic'; expl. (f. 116v): 'Alle ghelouighe sielen moeten ouermits die bermhertichheit Gods rusten in die ewige vrede. Amen'
    F. 116v-130v: Boetepsalmen; inc. (f. 116v): 'Hier beghint die seue psalm properlic ende deuotelic mitter glose'; f. 117r blanco; inc. (f. 118r): 'Die eerste psalm. Domine ne in fu. Heer en begripe mi niet in dijnre verbolghentheit'; expl. (f. 130v): 'Alst was in beghinen'
    F. 130v-137r: Litanieën; inc. (f. 130v): 'Die letanien. Heer ontferme di onser'; expl. (f. 137r): 'op dat wi vercrighen moghen dat ewige leuen bi Christum onsen Heer. Amen'
    F. 137v-162r: Dodenofficie, gedeeltelijk volgens Geert Grote; inc. (f. 138r): 'Die vighelie voerde sielen. In. Mi hebben ombeuanghen die suchten des doots'; expl. (f. 162r): 'Alle ghelouighe sielen moeten rusten in vreede. Amen'
    F. 162v-164v: 'Soe wie dit ghebet deuotelic leest die verdient tot elcke reys hondert dusent iaer oflaets ende XC kareren. Ende daer toe so leert ons sint Ian Guldemont, so wie dattet daghelic leest en sal niet steruen ongebiecht noch sonder dat heilige sacrament. Ghebet. In die teghenwoerdicheit dijns heilighen lichaems ende dijns heilighen duerbaren bloets'; expl. (f. 164v): 'vast gheloef, seker hoep, ende na dit leuen dat ewiche leuen. Amen'
    F. 164v-166r: 'Van die heilighe Drieuondicheit. O gloriose ende oneyndelike godheit ic bughe minen hals tot uwer moghentheit'; expl. (f. 166r): 'dat ghy mi wilt verenighen mit hoer om mit v te leuen inder ewicheit. Amen'
    F. 166v-170r: acht Gregoriusgebeden; inc. (f. 167r): 'So wie dese nauolghende ghebeden deuotelic leest op sijn knijen voer dat wapen ons Heren staende inder staet van gracien, dat is sonder dootsonde als men anders niet en weet, of te staen in een goet opset om die te beteren mit biechte ende berou als dat tijt gheeft, die verdient vander ghenaden Goots bouen XC dusent iaer oflaets van weel paeusen ghegheuen. Pater noster. O heer Ihesu Christe ick anbidde di hanghende anden cruce ende een doornen croen dragende op v hoefde'
    F. 170r-171r: drie Paternosters; inc. (f. 170r-v): 'Kalixtus die heilighe Paus verdreuen wesende uit sijnre stoelen ende conuersaci hebbende mit die sceapherderen [...] / [...] die verdient dese selfde oflaten. Pater noster. Dat eerste Pater noster salmen lesen inder eer ende gehoeghenisse der steruinghe'; expl. (f. 171r): 'Ende der eren ende vroechden die onsen Heer hadde in sijnre heiligher verrisenisse'
    F. 171v-174r: Paternosters voor de Passie; inc. (f. 171v): 'Die heilighe Paus Siluester heeft ghegeuen [...] als daer dropelen waters op enen dach vallen moghen. Pater noster. O lieue Heer Ihesu Christe dit Pater noster lese ic di ter eeren dijns bitteren heilighen lijdens'; expl. (f. 174r): 'dat mijnre sielen veulecken ende leelic maken mach. Amen'
    F. 174r-175r, inc.: 'Smorghens alsmen opstaet so selmen dit deuotelic lesen. Ic dancke di hemelsche Vader inder ewicheit wanttu mi goedertierliken in deser nacht bewaert hebste'; expl. (f. 175r): 'so comt mi te hulp inder lester noot. Amen'
    F. 175v-177r, inc.: 'Tsauens alsmen te bedde gaet so selmen dit deuotelick lesen mit dese drie Pater noster die hier na volghende sijn. Ic beueel mi in Christus cruce in Gods aensichte in die godlike crachte'; expl. (f. 177r): 'te beteren na minen vermoghen. Amen'
    F. 177v-179v: drie gebeden 'Onder die misse ghebeden', inc. 1 (f. 177v): 'O lieue barmhertighe Heer, ic beghere dese misse tee hoeren in die eer'; expl. (f. 178r): 'ende voir alle die ghene die hier teghenwoerdich sijn ende voer die ghemene kerstenheit. Amen'; inc. 2 (f. 178r): inc.: 'Ghebet. O waerde hemelsche vader ontfanghet die begheerlike ont- / -fanghenisse, die gloriose gheboerte'; expl. (f. 179r): 'ende in ghehele versoeninde mit v. Amen'; inc. 3 (f. 179r): 'Ghebet. O Heer Ihesu Christe, ic anbidde dijn heilige lichame dat huden gheconsecreert wort'; expl. (f. 179v): 'ende een loen ende een croen der ewigher vroechden. Amen'
    F. 179v-181v: 'Alsmen gaet totten heiligen sacrament'; inc. (f. 180r): 'O Heer ic en bins niet waerdich dattu ingaetste'; expl. (f. 180r): 'ende mijn siel sal ghesont worden'; ff. 180r-181v: Horologium Sapientiae, L. II c. 4, inc. (f. 180r): 'God gruet v alre heilichste lichaem ons Heren onthouden in desen heilighen sacrament'; expl. (f. 181v): 'ende mi te lesten enen salighen uitganc moet ghegheuen worden. Amen'
    F. 181v-182v: 'Alsmen totten heilighen sacrament gheweest heeft. Ghebet. Ic dancke die lieue Heer allmachtige God Vader ewige God, alre goedertierenste Vader'; expl. (f. 182v): 'volmaecte salicheit ende der heiliger ewicheit. Amen'
    F. 182v-183v, inc. (f. 182v): 'Ghebet. O mijn alre soetste ende mintlicste Ihesu, eengheboren soen der moeder'; expl. (f. 183v): 'op dat ic besitte dat ghi gheloeft hebt hier ende inder ewicheit. Amen'
    F. 184r blanco
    F. 184v-186v: gebeden tot Maria, inc. 1 (f. 185r): 'Iulius paus die anderde heeft ghegeuen alle den ghenen die dit ghebet lesen inder manieren als hier staet voer Maria beelt inder sonne XXIIm oflaets dubbellerende die oflaten die Sixtus paus eerst ghegheuen hadde. Gebet. Weest ghegruet alre heilichste maget Maria moeder ons Heren Ihesu Christi'; expl. (f. 185v): 'van allen quaden ende bid voer onse sonden. Amen'; inc. 2 (f. 185v): 'Dit ghebet maecte sinte Bernardus mitten engel ende hi placht seluer te lesen. Ghebet. O vrou der glorien conincynne der blijscappen, o keyserinne des hemels'; expl. (f. 186v): 'vander ewiger doot ende ewighe verdomenisse. Amen'
    F. 186v-187r, 'Van dinen heilighen engel', inc. (f. 186v): 'Ic bidde di heilighe enghel Gods die ic onwaerdighe sondersche beuolen bin'; expl. (f. 187r): 'ende onscheydelijke liefte inder ewicheit ghebruken mach. Amen'
    F. 187r-188r, 'Van dinen heiligen apostel', inc. (f. 187v): 'O heilighe apostel. R. in dijne ontfermherticheit beuele ic mijn siel'; expl. (f. 188r): 'die hemelsche solaes ende die ewighe blijscap. Amen'
    F. 188r-189r, inc. (f. 188r): 'Een deuoet ghebet tot een ygelick heilich diemen dienen wil. O heilich ende uituercoren vrient Gods sinte R. welcs hoechtijt wi sijn begaende'; expl. (f. 189r): 'in vereninge alre heilighen mach regnieren inder ewicheit. Amen'
    F. 189v-190r: 'Die paus Alexander die seste heeft ghegheuen alle kersten menschen die dit ghebet drie werf lesen op hoer knyen voir sint Anna beelde Xm iaer offlaets van dootlike sonden ende XXm iair van daghelixe sonden. Ghegheuen voer die scadelike doot der pestilencie ende voer die haestighe siecte. Ghebet', inc. (f. 189v): 'Weest ghegruet Maria vol gracien die Heer is mitti'; expl. (f. 190r): 'gheboren des leuende Gods soen Ihesus Christus. Amen'
    F. 190r, inc. (f. 190r): 'Die dit nauolghende ghebedeken leest voer en beelde van sint Anna die verdient XIm iair oflaets ghegheuen vanden paus Iulius die anderde. Ghebet. Weest ghegruet moeder der moeder Goods eerwaerdighe moeder Anna'; expl. (f. 190r): 'ende die maechdelike vrucht die soen Gods Ihesus Christus. Amen'
    F. 190v: 'Die heilighe paus Innocentius heeft tot elcke punt van dit nauolghende ghebet ghegheuen een legioen oflaets. Ende elcke legioen is VIm VIc ende LXVI iair. Van Maria Magdalena gebet', inc. (f. 190v): 'Weest ghegruet Maria Magdalena vol van gracien'; expl. (f. 190v): 'Bid v soete lief Ihesum Christum altijt voer ons. Amen'
    F. 190v-192v: 'Van allen heilighen gebet', inc. (f. 191r): 'O alle ghi lieue heiligen Gods ic bidde v coemt mi te hulp'; expl. (f. 192v): 'ouermits Christum onsen Heer. Amen'
    F. 193r: 'Sinte Bernardus seit', inc.: 'Also dicke als een mensche voer een vanden minsten sijns euen menschs'; expl.: 'ghehoersaemheit hem daer toe dwinghet, dat is God seluer'
    F. 193r: 'Sinte Gregorius seit', inc.: 'Wi worden also veel te myn verhoert van God'; expl.: 'die niemant profijt en doen'
    F. 193v: 'Sinte Gregorius seit', inc.: 'Die menschs is waerachtelic volmaect', expl.: 'doech den knecht'
    F. 193v: 'Sint Augustijn seit', inc.: 'Soe wie hier ghenomen wort'; expl.: 'tot allen tijden'
    F. 193v-194r: 'Sint Iheronimus seit', inc.: 'Het is veel anxteliker', expl.: 'des menschen doot'
    F. 194r: 'Sinte Ambrosius seit', inc.: 'Een aelmis ghegheuen', expl.: 'niet toe eyghens mer een ander'
    F. 194r: 'Sint Augustijn seit', inc.: 'God is al sulken goet', expl.: 'en is gheen goet'
    F. 194v-196r: andere hand, inc.: 'Goede Ihesu wanneer sal ic u perfectelick lief hebben'; expl.: 'inder ewicheit dancken ende louen mach. Amen'
    F. 196v is blanco
    Folio's 15v, 63v, 74v, 117v, 137v, 166v, 184v bevatten volbladminiatuur
    Voor een zeer gedetailleerde bespreking van de inhoud, zie Parmentier 1952
    Herkomst: Zuid-Holland
    Topic general subdivision:
    Godsdienst
    Material:
    Ampliatie
    Extent:
    i + 196 ff. + i
    16 x 13 cm
    Script:
    romein
    Genre/form:
    Gebedenboek
    Getijdenboek
Place
Rights
  • Provided by Bruges Public Library
License
Digitisation
Manifest URL
Related
Biblissima portal
Library logo