Paris. Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits, Latin 3632
- Source
- Gallica (Bibliothèque nationale de France)
- Library
- Paris. Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits
- Shelfmark
-
- Latin 3632
- Biblissima authority file
- Date
-
- Milieu du XVe siècle
- Language
-
- Latin
- Title
-
- S. Mechtildis de Hackeborn
- Pseudo-Turpinus
- Varia hagiographica
- Agent
-
-
- Preferred form
-
- Mechtilde de Hackeborn (sainte, 1241-1299)
- Role
-
- Author
- Original form
-
- S. Mechtildis de Hackeborn
- Other form
-
- Author: Mechthild, von Hackeborn
- Mechtildis de Hackeborn, 1241?-1298/99
- Mechthild von Hackeborn
- Mechthild <von Hackeborn> (1241-1291)
- MECHTILDIS de HACKEBORN
- see more
- Biblissima portal
- Biblissima authority file
-
- Preferred form
-
- Vincent de Beauvais (1190?-1264)
- Role
-
- Author
- Original form
-
- VINCENTIUS BELLOVACENSIS
- Other form
-
- Vincentius Bellovacensis (1190?-1264)
- Vincent de Beauvais
- Vincent de Beauvais (1190?-1264)
- Vincentius Bellovacensis
- Vincentii Bellovacensis
- Vincent de Beauvais 1190?-1264
- Vincent, de Beauvais, ca. 1190-1264
- Vincent, of Beauvais, d. 1264
- Vincentius Bellovacensis 1190-1264
- Vincent van Beauvais
- Author: Vincentius, Bellovacensis
- Vincent of Beauvais
- Vincent de Beauvais (1190?-1264?)
- Vincent of Beauvais OP
- Vincent, of Beauvais, -1264
- Vincentius Bellovacensis, -1264
- F. Vincentius Belvacensis
- Vincent de Beauvais (vers 1184 / 1194 - 1264)
- Vincentius, Bellovacensis (ca. 1190-1264)
- Vincent de Beauvais, 1190?-1264?
- Vinzenz
- Beauvais, Vincent de, 1190?-1264, O.P.
- Beauvais, Vincent de, O.P., 1190?-1264 > , ant. bibliog.
- Vicente de Beauvais, 1190?-1264
- Vicente de Beauvais, 1190?-1264, O.P.
- Vincentius Bellovacensis - ca. 1190 - 1264 - auteur
- VINCENT DE BEAUVAIS
- Vincentius Belvacensis
- VINCENTIUS BELVACENSIS
- see more
- Biblissima portal
- Biblissima authority file
-
- Description
-
Contents:
F. de garde 1 Addition : début d'une charte de Charles IV le Bel.
F. 2-117 S. MECHTILDIS DE HACKEBORN, Liber specialis gratiae, en 5 livres. Prol. (2-2v) ; alius prol. (2v-3) ; — L. I (3-51v) ; — L. II (51v-66v) ; — L. III (67-89v) ; — L. IV (89v-104) ; — L. V (104-117). Cf. pour la bibliographie, les incipit et les principales var., le ms. Latin 3631, f. 1-76 qui présente la même version, sauf à la fin du l. IV, où sont ajoutés dans le ms. 3632, 2 chapitres : « Qualiter homo tribus modis ad Deum se habeat... Dulcis consolatio ad quandam... — ... michi assumam » ; cf. éd. cit., l. IV, 2e partie du c. 32 et fin du c. 35, 291-292 et 294 (103v-104).
F. 118-156v Ps???. TURPINUS [Gesta Karoli Magni et Rotholandi]. Ep. dédic. : « Incipit epistola b. Turpini archiepiscopi Remensis ad Leoprandum decanum Aquisgrani. Turpinus... archiepiscopus Remensis... Leoprando decano Aquisgranensi... Quoniam nuper mandasti michi apud Viennam... — ... placeas » (éd. W.M. Whitehill, Santiago de Compostela, 1944, à la suite du l. III, 301 ; ms. D9 de C. Meredith-Jones, Paris, 1936, 86-87) (118) ; — Table en vingt-cinq chapitres (118-118v) ; — « Incipit hystoria famosissimi Karoli quomodo tellurem hyspanicam et galecianam a potestate Sarracenorum liberavit. Gloriosissimus namque Christi apostolus Jacobus... — ... remunerabuntur », avec lacune de texte due à la perte d'1 f. entre les ff. 118 et 119 (éd. W.M. Whitehill, c. I-XXV, 302-347 ; éd. Meredith-Jones, 88-249) ; cf. Cod. hag., I, 237 (118v-156v).
F. 156v-168v « Incipit vita sanctorum Amici et Amelii. Temporibus Pipini regis Francorum, quidam puer in Bericano ortus est castro... — ... Passi sunt autem milites Christi Amelius et Amicus sub Desiderio rege Longobardorum, quarto idus octobris regnante Domino nostro Jhesu Christo, qui cum Patre...» (E. Kölbing, Amis and Amiloun, Heilbronn, 1884, XCVII-CX) ; cf. Bibl. hag. lat., n° 386 ; Cod. hag., I, 237.
F. 169-170v Sermon : « Ascendente Jhesu in naviculam... (Mt. VIII, 23-24). Cum Dominus et redemptor noster multa magna et admiranda opera ostendisset... — ... de illius beneficis perhenniter gratulemur. Amen. Explicit anno Domini MCCCCLIII° mense marcii XIIII ejusdem ».
F. 173-175v Miracles de la Vierge : « De beata virgine Maria. Dives quidam habebat uxorem sanctam... » ; cf. Analecta Bollandiana, XXI (1902), 268, n° 358 (173) ; — « Miles quidam noluit credere quod Deus se tantum voluit exinanire... » (173-173v) ; — « Miles quidam habitavit juxta quandam abbaciam ...» (173v-174) ; — « Abbas quidam habitavit juxta castrum... » (174-174v) ; — « Imperator quidam propter injuriam in quadam civitate sibi illatam... » (174v-175) ; — « Monachus quidam paciebatur vehementem carnis temptacionem... » (175-175v). Cf. Cod. hag. I, 237.
F. 175v-194 Vies des saints tirées du Speculum historiale de Vincent de Beauvais. Les unes reproduisent intégralement le texte de Vincent de Beauvais ; dans les autres, le copiste a pratiqué de nombreuses coupures : « ...vita sancti Evurcii Aurelianensis episcopi abreviata » (éd. Douai, 1624, XIII, 83-88) (175v-178v) ; — « ...vita sancte Eufrosine virginis abreviata » (ibid., XV, 76-78) (178v-180v) ; — « ...vita sanctissime virginis Genovefe abreviata » (ibid., XX, 46-48 avec développements différents) (180v-181v) ; — « De sancto Paulo Simplici » (ibid., XIV, 15) (182-183) ; — « De Amone Egypcio » (ibid., XIV, 16) (183-183v) ; — « De duobus Machariis » (ibid., XIV, 17-18) (183v-185) ; — « De abbate Moyse Sarracenorum episcopo » (ibid., XIV, 59) (185-185v) ; — « De abbate Pastore » (ibid., XIV, 60) (185v-186) ; — « De abbate Pyor » (ibid., XIV, 61) (186-186v) ; — « De abbate Ysidoro » (ibid., XIV, 62) (186v-187) ; — « De abbate Pambo » (ibid., XIV, 62) (187-187v) ; — « De Appelle et Johanne » (ibid., XIV, 63) (187v) ; — « De Serapione, Theone et Eulogio » (ibid., XIV, 64) (187v-188) ; — « De abbate Dorotheo » (ibid., XIV, 64) (188-188v) ; — De Piamone et Benjamyn » (ibid., XIV, 65) (188v-189) ; — « De abbate Silvano » (ibid., XIV, 66) (189) ; — « De sancto Appollonio » (ibid., XIV, 67, 68) (189-190v) ; — « De abbate Or » (ibid., XIV, 70) (190v-191) ; — « De sancto Mucio » (ibid., XIV, 71, 72) (191-192v) ; — « De sanctis Anub, Paulo et Esaya » (ibid., XIV, 74) (192v) ; — « De sancto Heleno » (ibid., XIV, 75) (192v-193) ; — « De sancto abbate Pafnucio » (ibid., XIV, 76) (193-194).
F. 194v-195 « Insigne miraculum de corde sancti et egregii doctoris Augustini episcopi. Legitur in hystoria sancti Sigisberti, Londoniensis archiepiscopi, quod ipse... » (Analecta Bollandiana, V (1886), 352-353) ; cf. Bibl. hag. lat., n° 801 ; Cod. hag., I, 237 (194v-195) ; — « Nota quatuor metra de quatuor ecclesie doctoribus hic posita. Gregorius, vir facundus, verbo dulcis, vita mundus... » ; cf. Walther, Initia carminum, n° 7376 (195).
F. 183-183v. « De Amone Egyptio historia tripertita » ; cf. Historia monachorum, P.L. XXI, c. XXX, 455-456, c. III, 407-408, c. VIII, 420-422.
Physical Description:
Les ff. 2-117 et 173-195 ont été copiés par le même scribe qui a souscrit au f. 66v : « Finito ab Egidio Morsels, clerico Leodiensis diocesis. Orate pro eo. Anno Domini millesimo quadringentesimo quadragesimo quinto, sabbato infra Assumptionem » ; cette souscription a été couverte d'encre rouge ; le texte des ff. 169-170v a été ajouté en 1453 ; cf. Ch. Samaran et R. Marichal, Catal. des mss. en écriture latine, II, 187, pl. CIII. — Initiales rouges ; grandes initiales filigranées mi-partie rouges et bleues aux ff. 2, 51v, 67, 89v, 104. Pieds-demouche. — 18 cahiers de 12 ff., sauf les cahiers 6 de 5 ff. (62-66), 11 de 3 ff. (115-117), 12 de 11 ff. (118-128), 16 de 8 ff. (165-172) et 18 de 11 ff. (185-195) ; signatures formées d'une lettre, a, b, c, d, e, f suivie d'un chiffre sur les premiers ff. de plusieurs cahiers. Réclame à la fin de la plupart des cahiers. Un f. a disparu entre les ff. 66v et 67 (sans lacune de texte) et entre les ff. 118 et 119 (avec lacune) ; les ff. de garde I-Iv, les ff. 117v, 171-172v, 195v sont blancs. Signets de parchemin. — Le ms. a appartenu au prieuré de Sainte-Croix de La Bretonnerie à Paris comme l'indique au f. 195 l'ex-libris du XVe s. : « Iste liber est fratrum Sancte Crucis Parisius in vico dicto La Bretonnerie Domino famulancium Jhesus, Maria, s. [armes de France] Ludovicus, s. [coeur traversé par une crosse] Augustinus, s. [croix de Malte à traverse horizontale blanche et verticale rouge] Helena. Amen » ; à la suite, la date : « 1671 » ; f. 2 : « Ex bibliotheca S. Crucis Parisiensis. 1635 » ; cf. Delisle, Cab. des mss., II, 243.Papier ; nombreux filigranes parmi lesquels : licorne, cf. Briquet, Les filigranes, n° 10009 ; ancre, cf. ibid., nos 397-398 ; lettre P surmontée d'une croix, cf. ibid., nos 8485 ; arbalète aux ff. 174 et 183, cf. ibid., nos 719-723. Réglure à la mine de plomb et à la pointe sèche.I-195 ff. précédés et suivis de 2 ff. de garde papier moderne.210 × 145 mm. (justification 160/145 × 110/90 mm.).Demi-reliure chagrin rouge au chiffre de Louis-Philippe. Filets et titre dorés au dos : « MATHILDIS LIBER SPIRITUALIS GRATIAE ETC ».
Abbas quidam habitavit juxta castrum...
f. 174
Incipit du lemme bibliqueAscendente Jesu in naviculam, secuti sunt... (Mt. VIII, 23-24).
IncipitCum Dominus et redemptor noster multa magna et admiranda opera...
f. 169
Benignitas et humanitas Salvatoris nostri Dei, qui humano generi...
f. 2
Dives quidam habebat uxorem sanctam...
f. 173
Eximiae pietatis haec virgo super adflictos...
f. 104
Fuit quidam inter discipulos sancti Antonii Paulus nomine cognominatus Simplex...
f. 182
Fuit virgo quaedam ab infantia a Deo in benedictionibus praeventa...
f. 3
Gloriosissimus namque Christi apostolus Jacobus cum aliis apostolis...
f. 118v
Gregorius, vir facundus, verbo dulcis, vita mundus //...
f. 195
Imperator quidam propter injuriam in quadam civitate sibi illatam...
f. 174v
Legitur in historia sancti Sigisberti, Londoniensis archiepiscopi...
f. 194v
Liber iste licet totus de revelationibus et visionibus...
f. 2v
Miles quidam habitavit juxta quamdam abbatiam...
f. 173v
Miles quidam noluit credere quod Deus se tantum voluit exinanire...
f. 173
Monachus quidam patiebatur vehementem carnis temptationem...
f. 175
Pia haec et Deo devota ancilla quadam sexta feria...
f. 89v
Quoniam nuper mandastis mihi...
f. 118
Sabbato quodam dum ageretur memoria Virginis matris Dei, haec ancilla Christi...
f. 51v
Temporibus Pippini regis Francorum quidam puer in Bericano ortus est castro...
f. 156v
Virgo Christi cum praesentiam dilecti sui die quadam non sentiret...
f. 67
Actes ou fragments d'actes • (XIVe s.)AEGIDIUS MORSELS, clericus Leodiensis diocesis • Copiste (XVe s.)AMELIUS ET AMICUS (ss.) • VitaAMMON (s.), abbas in Tabenna Aegypti • Vita excerpta e Speculo historiali Vincentii BellovacensisAMMON (s.), primus monachus Nitriae • Vita excerpta e Speculo historiali Vincentii BellovacensisANUB (s.), eremita • Vita excerpta e Speculo historiali Vincentii BellovacensisAPELLES, Aegyptius • Vita excerpta e Speculo historiali Vincentii BellovacensisAPOLLONIUS (s.), abbas in Thebaide • Vita excerpta e Speculo historiali Vincentii BellovacensisAPPELLES, eremita • Vita excerpta e Speculo historiali Vincentii BellovacensisAUGUSTINUS HIPPONENSIS ep. (s.) • Miraculum de corde s. AugustiniBENJAMIN, eremita • VitaCHARLES IV, roi de FRANCE • Charte (fragment)DÉCORATION • Initiales de couleur (XVe s.)DÉCORATION • Initiales filigranées (fin XIVe et XVe s.)DOROTHEUS (s.), abbas • Vita excerpta e Speculo historiali Vincentii BellovacensisESAIA, eremita • Vita excerpta e Speculo historiali Vincentii BellovacensisEULOGIUS, eremita • Vita excerpta ex Historia monachorum ; excerpta e Vincentii Bellovacensis SpeculoEUPHROSYNA (s.) • Vita ; excerpta e Vincentii Bellovacensis SpeculoEVURTIUS (s.), ep. Aurelianensis • Vita excerpta e Vincentii Bellovacensis SpeculoFILIGRANES • Ancre accompagnée d'une croisetteFILIGRANES • ArbalèteFILIGRANES • Lettres P latin surmonté d'une croixFILIGRANES • Licorne à tête de boucGENOVEFA (s.) • Vita excerpta e Speculo Vincentii BellovacensisHELENUS (s.), monachus in Aegypto • Speculo historiali Vincentii BellovacensisHOR abbas • Vita excerpta e Speculo Vincentii BellovacensisISIDORUS (s.), monachus Alexandriae in Aegypto • Vita e Speculo Vincentii BellovacensisJOHANNES (s.), eremita in Aegypto • Vita excerpta e Speculo historiali Vincentii BellovacensisLEOPRANDUS, decanus AQUISGRANENSIS • Lettre de dédicace à lui adresséeMACARIUS (s.), monachus • De Duobus Macariis vitaMARIA (b. Virgo) • Miracles Miracles diversMECHTILDIS DE HACKEBORN (s.) • Liber specialis gratiaeMOYSES (s.), abbas • VitaMUCIUS eremita • VitaPAMBO (s.), abbas • VitaPAPHNUTIUS (s.), abbas • Vita, ex Vincentii Bellovacensis Speculo historialiPARIS • Prieuré Sainte-Croixde-la-Bretonnerie. Armoiries et emblèmesPARIS • Prieuré Sainte-Croixde-la-Bretonnerie. PossesseurPASTOR (s.), abbas in Sceti • Vita excerpta e Speculo Vincentii BellovacensisPAULUS eremita • Vita excerpta e Speculo historiali Vincentii BellovacensisPAULUS SIMPLEX (s.), eremita in Thebaide • Vita excerpta e Speculo historiali Vincentii BellovacensisPIAMON (s.), eremita in Aegypto • Vita excerpta ex Speculo historiali Vincentii BellovacensisPIOR (s.), eremita • Vita, excerpta e Speculo historiali Vincentii BellovacensisRELIURE • Reliures au chiffre de Louis-PhilippeSERAPION (s.), abbas in Aegypto • Speculo Vincentii BellovacensisSermones inter unius auctoris collectionem • Sermones singuliSignets • de parcheminSILVANUS, abbas • Vita excerpta e Speculo Vincentii BellovacensisThéologiens • VersusTHEONAS, eremita • Vita excerpta e Speculo historiali Vincentii BellovacensisTURPINUS (Pseudo-) • Historia Karoli magni et RotholandiVers anonymes latins • DiversVINCENTIUS BELLOVACENSIS • Speculum historiale. ExcerptaVITAE PATRUM • L.II. Historia monachorum, Rufino Aquileiensi interprete (Clavis Patrum graecorum, III, n° 5620). Excerpta
- Rights
-
- Bibliothèque nationale de France. Département des Manuscrits
- Digitisation
- Biblissima portal
