Paris. Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits, Latin 3851

Go to viewer chevron_right
Source
Gallica (Bibliothèque nationale de France)
Library
Paris. Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits
Shelfmark
  • Latin 3851
Biblissima authority file
Language
  • Latin
Title
  • Cresconius, Concordia canonum.
  • Capitula excerpta e capitularibus regum Francorum.
Agent
  • Preferred form
    • Cresconius Afer
    Role
    • Author
    Original form
    • Cresconius
    Other form
    • CRESCONIUS.
    Biblissima portal
    Biblissima authority file
  • Preferred form
    • Hildebert de Lavardin (1056-1133)
    Role
    • Author
    Original form
    • HILDEBERTUS CENOMANENSIS (de Lavardin)
    Other form
    • Hildebertus Lavardinensis (1056-1133)
    • Hildebertus Cenomanensis
    • HILDEBERTUS CENOMANENSIS ep.
    • HILDEBERTUS CENOMANENSIS ep. Carmina
    • Hildebert de Lavardin
    • Hildebert de Lavardin (1056-1133)
    • Hildebert du Mans
    • Hildeberti
    • HILDEBERTUS CENOMANENSIS
    • Author: Hildebertus, Lavardinensis
    • Hildebert of Lavardin, c 1056-1133/4, Bishop of Le Mans, Archbishop of Tours
    • Hildebert of Lavardin
    • Hildebert, Archbishop of Tours, 1056?-1133
    • Hildebertus Cenomanensis, Archbishop of Tours, 1056?-1133
    • Hildebert Archbishop of Tours (1056?-1133)
    • Hildebert de Lavardin ou Hildebert de Tours (1056–1133), évêque du Mans entre 1097 et 1125, archevêque de Tours de 1125 à sa mort
    • Hildebertus, Lavardinus, fl. 11-- > , co-autor
    • Hildebertus Lavardinensis - ca. 1056 - 1133 - auteur
    • Hildebertus Lavardinensis - ca. 1056 - 1133 - oorspronkelijke auteur
    • see more
    Biblissima portal
    Biblissima authority file
Description
  • Contents:

    Deux fragments de manuscrits réunis probablement par Jacques-Auguste de Thou.


    Ce manuscrit a fait l’objet d’une notice dans le cadre du projet MANNO (Manuscrits notés en neumes en Occident).


    F. 1v-23v CRESCONIUS, Concordia canonum; cf. C.P.L, n° 1769. Titre : « Hic habetur Concordia canonum conciliorum infrascriptorum ...-... Gelasii. Explicit adnotatio canonum sanctorum Patrum » (1v); — « Concilium sacrum venerandi culmina juris // ...-... fluit » [Concile de Nicée, praefatio] (EOMIA, I/1, pars altera, 254) (2); — « Epistola Crisconii ad Liberium ... Vestri sacerdotii incomparabile decus quo fidei puritate ...-... Finit praefatio » (P.L., LXXXVIII, 829-832) (2-4); — « Deinceps succedunt capitula. I. De ordinatione episcopi ...-... CCC. Ut episcopi non ordinentur nisi omnes suos fecerint christianos ... Expliciunt ...» (Fulgentii Ferrandi ... Breviatio canonum Crisconii, Repetitionis Breviarii canonici index, Paris, 1588, 30-64, éd. P. Pithou d'après un ms. de Troyes) (4-21v); — « Incipit Liber canonum. De ordinatione episcopi. In Canonibus apostolorum titulo primo : Episcopus a duobus aut tribus episcopis ordinetur ...-... immoderata ambitione per[-veniunt quantum ...] », incomplet de la fin par lacune matérielle (P.L., LXXXVIII, 832-834B, c. 1-2, début) (22-23v).


    F. 24-44v [ANSEGISUS et BENEDICTUS LEVITA, Capitularia regum Francorum, excerpta] (E. Baluze, Capitularia regum Francorum, I, Paris, 1780, 709-1129 passim; les canons de Benoît Lévite sont édités à la suite de ceux d'Anségise, comme l. V-VII)

    Les livres I-IV d'Anségise sont édités dans M.G.H., Leges, Sectio II, Capitularia regum Francorum, I, 394-450; les livres I-III de Benoît Lévite, correspondant aux l. V-VII de l'éd. Baluze, sont édités dans P.L., XCVII, 701-912).

    . Table, incomplète du début : « XL. De falsatore monetę ...-... CXXVI. De celebratione Pentecosten atque jejunio » (24-25v); — [ANSEGISUS] « I. De principali cathedra episcoporum. Ut non liceat episcopo principalem cathedram suę parrochię negligere ...-... XLIV. De his qui vinum et annonam vendunt ...» (26-33)

    ANSEGISUS, I, 40, 45, 57, 98 (26), canon non identifié : « Item de eadem puella. Qui sponsam alienam ipsa non consentiente rapuerit ... » (26-26v); ANSEGISUS, I, 119, 123-124 (26v); canon non identifié : « De emptione tempore messis causa cupiditatis. Quicumque enim tempore messis ... » (26v-27); ANSEGISUS, I, 134, plus long; 138,139, 141, 144, 145, 150, 151; II, 29, 36, 40; III, 24, 25, 29, 38, 43, 44, 49, 54, 55, 65, 67, 90; IV, 9, 13-15, 17-18, 22, 33, 35; App. I, 34; II, 3, 26 (27-33).

    . — [BENEDICTUS LEVITA] « XLV. De eo qui est baptizatus a presbytero non baptizato ...-... CXXV. Ut episcopi per singulos annos circumean[t] parrochias ... » (33-44v)

    BENEDICTUS LEVITA V, 6, 7, 9, 18, 20, 21, 62, 112, 114, 145, 155, 156, 164, 166, 172, 179, 180, 192, 205, 206, 230, 300, 336, 340, 351, 354, 356, 364, 366, 372, 379, 381, 382; VI, 14-18, 55, 61, 70, 74, 75, 77, 92-95, 119, 122, 136, 155, 179, 184, 207, 407, 429, 431; VII, 36, 96, 146, 206, 222, 225, 263, 279, 299, 303, 305, 313, 314, 341, 345, 350, 360, 362, 381, 382, 400, 442, 465.

    . — [Capitulaire de Louis le Pieux, a. 817, c. 51] « De Pentecoste ut per ebdomadam non flectantur janua [sic] ... » (Baluze, éd.cit., I, 586) (44v).

    F. 45-45v Additions de diverses mains du XIIe s. : Epitaphe d'Hélie, comte du Mans : « Vivus eras, Helias, tuis pax, gloria, virtus// ...-... Deluditque suos instabilis famulos » (Hauréau, dans Not. et Extr., XXVIII/2, 316-317); attribué à Hildebert de Lavardin par Baluze; cf. ms. Baluze 120, f. 347; Walther, Initia carminum, n° 20760; — pièce de vers : « Vana placet vanis et eos spes fallit inanis // ...-... Efficiet validos ac penitus solidos ». — Fragments de chants pour Noël : « Fulget in tenebris, dies percelebris // ... Oritur hodie summa lętitię // ...-... levat in scapulas » (45). — Note sur les lettres 54 et 55 de s. Augustin (Inquisitiones Januarii) : « Liber duo quorum est titulus ad Inquisitiones Januarii multa de sacramentis continent ...-... quod vellent » (45v).

    Physical Description:

    46 ff., à longues lignes, précédés et suivis d'une contregarde et de 2 ff. de garde papier.245 × 155 mm.Reliure XVIIe s. parchemin sur carton. Dos restauré, avec titre manuscrit: « CRESCONII CONCORD. CANONUM MS. »; l'ancien dos portait la cote Colbert: « 3604 ».

    Custodial History:

    Provient de Jacques-Auguste de Thou, dont on peut lire le nom à la lumière UV au haut du f. 2, à côté de la signature de Pithou; formait le n° 456 de la bibliothèque De Thou; cf. Dupuy, ms. 653, f. 25; correspondait au n° 837 du catalogue des mss. de Pithou ou Le Fevre passés chez de Thou, conservé dans la famille Rosambo; cf. ms. NAF 13051, f. 462. Acheté par Baluze pour la bibliothèque de Colbert; cf. J. Rambaud-Buhot, dans Etudes d'histoire du droit canonique dédiées à Gabriel Le Bras, Paris, 1965, I, 329, n. 19. Cédé par les héritiers de Colbert à la Bibliothèque du Roi en 1732.


    Fulget in tenebris, dies percelebris // ...

    f. 45

    In Canonibus apostolorum titulo primo : Episcopus a duobus aut tribus episcopis ordinetur ...

    f. 22

    Liber duo quorum est titulus ad inquisitiones Januarii multa de sacramentis continent ...

    f. 45v

    Vana placet vanis et eos spes fallit inanis // ...

    f. 45

    Vestri sacerdotii incomparabile decus quo fidei puritate ...

    f. 1

    Vivus eras Helias tuis pax gloria virtus// ...

    f. 45

    Oritur hodie summa laetitiae // ...

    f. 45

    ANSEGISUS (S.), abbas • Capitularia regum Francorum collecta ab Ansegiso et Benedicto Levita. Abbreviatio collectionis
    AUGUSTINUS HIPPONENSIS ep. (s.) • Commentarii Epistolas
    BALUZE (Etienne) • Manuscrits achetés par lui pour Colbert
    BENEDICTUS LEVITA • Capitularia regum Francorum collecta ab Ansegiso et Benedicto Levita. Abbreviatio collectionis
    COLBERT (Jean-Baptiste) • Possesseur
    COLLECTIONS CANONIQUES • Abbreviatio Ansegisi et Benedicti Levitae
    CRESCONIUS. • Concordia canonum
    HELIE, comte du Mans • Epitaphe
    HILDEBERTUS CENOMANENSIS (de Lavardin) • Epitaphium Heliae
    LOUIS LE PIEUX, empereur • Capitularium
    Noël • Chants
    PITHOU (Pierre) • Note de sa main
    PITHOU (Pierre) • Signature
    Reliures • parchemin (XVIIe s.)
    THOU (Jacques-Auguste de) • Possesseur
    Vers latins
Rights
  • Bibliothèque nationale de France. Département des Manuscrits
License
Digitisation
Manifest URL
Related
Biblissima portal
Library logo