Paris. Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits, Latin 8214

Go to viewer chevron_right
Source
Gallica (Bibliothèque nationale de France)
Library
Paris. Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits
Shelfmark
  • Latin 8214
Biblissima authority file
Date
  • XIe siècle (seconde moitié)
Language
  • Latin
Title
  • Quintus Horatius Flaccus, Carmina ; Epodon ; Carmen saeculare ; Ars poetica ; Epistolae ; Sermones
Agent
  • Preferred form
    • Horace (0065-0008 av. J.-C.)
    Role
    • Author
    Original form
    • Horace (0065-0008 av. J.-C.)
    • Quintus Horatius Flaccus
    Other form
    • Horatius Flaccus, Quintus (0065-0008 av. J.-C.)
    • Horatius
    • HORACE
    • Oratii Venusini
    • Q. Horatii Flacci
    • Horatii
    • Q. Horatius Flaccus
    • Horatio
    • Horace
    • Horace 0065-0008 av. J.-C.
    • Horaci
    • Horacio Flaco, Quinto
    • Horatius Flaccus, Quintus v65-v8
    • Author: Horatius Flaccus, Quintus
    • Flaccus, Quintus Horatius
    • Horatius Flaccus, Quintus
    • Horatius Flaccus, Quintus, 65 BC-8 BC, also known as Horace
    • Horace.
    • Horace (65 av. n.-è. - 8 av. n.-è.)
    • Oracius.
    • Horacio Flaco, Quinto, 65-8 a. C
    • Horácio, 65-8 a.C.
    • see more
    Biblissima portal
    Biblissima authority file
  • Preferred form
    • Jean-Baptiste Colbert (1619-1683)
    Role
    • Former owner
    Original form
    • Colbert, Jean-Baptiste (1619-1683)
    • Jean-Baptiste Colbert
    Other form
    • Colbert, Jean Baptiste (1619-1683)
    • Colbert (J.-B.)
    • Colbert
    • J.-B. Colbert
    • J.B. Colbert
    • Colbert, Jean-Baptiste
    • Abbaye Saint-Martin-des-Champs
    • Colbert (Jean-Baptiste)
    • Jean Bapstiste Colbert
    • COLBERT, Jean-Baptiste
    • Colbert , Jean Baptiste (1619-1683)
    • Colbert, Jean Baptiste (1619-1683)
    • Colbert, Jean-Baptiste (1619-1683)
    • Colbert, J.-B.
    • Jean-Baptiste Colbert,
    • Jean-Baptiste Colbert (1619-1683)
    •  Jean-Baptiste Colbert
    • Jean Bapstiste Colbert (1619-1683)
    • Colbert, Jean Baptiste (1619-1683). Ancien possesseur
    • see more
    Biblissima portal
    Biblissima authority file
  • Preferred form
    • Helenius Acro (auteur prétendu)
    Role
    • Author
    Original form
    • Acro, Helenius (auteur prétendu)
    • Acro Helenius
    Other form
    • Ps. Acro
    • Author: Acro, Helenius
    Biblissima portal
    Biblissima authority file
  • Preferred form
    • Suétone (0069?-0126?)
    Role
    • Author
    Original form
    • Suetonius Tranquillus
    Other form
    • SUÉTONE
    • C. Suetonii Tranquilli
    • Suétone (0069?-0126?)
    • Suetonius Tranquillus (0069?-0126?)
    • Suetonius
    • Suétone
    • Author: Suetonius Tranquillus, Gaius
    • Suetonius, c. 69-c. 122
    • Suetonius Tranquillus, Caius, c 69-after 122
    • Suetonius, approximately 69-approximately 122
    • Suetonius, (approximately 69-approximately 122)
    • Suetonio Tranquilo, Cayo ca. 69-140
    • Suetonius Tranquillus, Gaius
    • Suetónio, fl. 69-141
    • see more
    Biblissima portal
    Biblissima authority file
  • Preferred form
    • Cicéron (0106-0043 av. J.-C.)
    Role
    • Author
    Original form
    • Marcus Tullio Cicero
    Other form
    • CICERO (M.-T.)
    • Cicero, Marcus Tullius (0106-0043 av. J.-C.)
    • Marcus Tullius Cicero
    • CICERO (Marcus Tullius)
    • Cicéron
    • CICERO
    • Cicéron (0106-0043 av. J.-C.)
    • Cicero
    • CICÉRON
    • Ciceron, M. T.
    • M. T. Cicero
    • Cicerone
    • M. Tullii Ciceronis
    • M. T. Ciceronis
    • Tullius Cicero
    • TULLE
    • CICERO (Marcus Tullius Cicero)
    • M. T. CICERO
    • Cicéron 0106-0043 av. J.-C.
    • Ciceró, Marc Tul·li‏
    • Cicero, Marcus Tullius
    • Cicero, Marcus Tullius v106-v43
    • Cicerón, Marco Tulio
    • Author: Cicero, Marcus Tullius
    • Marcus Tullius
    • Tullius Cicero, Marcus, 106 BC-43 BC
    • Cicero (M. Tullius Cicero)
    • Cicero, Marcus Tullius, 106 B.C.-43 B.C.
    • Marcus Tullius Cicero (v65)
    • Marcus Tullius Cicero (v106-v43)
    • Cicero, Marcus Tullius.
    • Marcus Tullius Cicero (-0106 - 0043)
    • Cicero, M. Tullius (106-43 v. Chr)
    • Cicerón, Marco Tulio, 106-43 a.C
    • Cicero, Marcus Tullius, v106-v43
    • Cícero, 106 a.C.-43 a.C.
    • Marcus Tullius Cicero - auteur
    • Marcus Tullius Cicero - oorspronkelijke auteur
    • Cicero - auteur
    • see more
    Biblissima portal
    Biblissima authority file
Description
  • Contents:

    F. 1r-43v : Quintus Horatius Flaccus, Carmina ; inc. « Mecenas atavis edite regibus… », expl. « … progeniem Veneris canemus » (éd. F. Klingner, Leipziz, 1959).
    F. 44r-51v : Quintus Horatius Flaccus, Epodon ; inc. « Ibis Liburnis inter alta navium… », expl. « … nichil in te agentis exitu[s] » (ibid.).
    F. 51v-52r : Quintus Horatius Flaccus, Carmen saeculare ; inc. « Phebe silvarumque potens Diana… », expl. « … dicere laudes » (ibid.).
    F. 52v-59r : Quintus Horatius Flaccus, Ars poetica, inc. « Humano capiti cervicem… », expl. « … plena cruoris harundo » (ibid.).
    F. 59v : blanc.
    F. 60r-82r : Quintus Horatius Flaccus, Epistolae, inc. « Prima dicte michi summa dicende Camena… », expl. « … pulset lasciva decentius aetas » (ibid.).
    F. 82v-83r : blanc (texte gratté).
    F. 83v-116r : Quintus Horatius Flaccus, Sermones, inc. « Qui fit, Maecenas, ut nemo… », expl. « … peior serpentibus Afris » (ibid.).
    F. 116r-120r : Acro Helenius, Vita Horatii II ; inc. « Quintus Horatius Flaccus libertino patre natus... », expl. « ... » (éd. O. Keller, p. 2-3 ; suivie des Expositiones metricae , éd. O. Keller, I, Leipzig, 1902, p. 4-12).
    F. 120r-121r : Suetonius Tranquillus, Vita Horatii ; inc. « Quintus Horatius Flaccus Venusinus patre ut ipse tradidit... », expl. « ...iuxta Mecenatis tumulum » (éd. F. Klingner, Leipzig, 1959, p. 1*-4*).
    F. 121r-125v : Marcus Tullio Cicero, Rhetorica ad Herennium, excerpta ex lib. I ; inc. « Tria sunt tempora quibus... », expl. « ...idem quod continet accusationem ».
    F. 126r-v : blanc.

    Physical Description:

    France (Midi)

    Écriture minuscule caroline d’au moins deux mains principales : A (f. 1-59) et B (f. 60-125).
    Notation à points liés (aquitaine selon J. Chailley) sur le verset « Iam satis terris nivis » (f. 1v).
    Plusieurs initiales historiées, anthropomorphes et zoomorphes au début des ouvrages et en correspondance des divisions internes ; les dessins sont tracés à la plume et partiellement colorés en rouge et jaune : f. 1r Mecenas (14 lignes) : architecture à deux arcades sous lesquelles sont représentés Horace et Mécène ; f. 13r Motum (9 lignes) : deux animaux s'appuyant sur le chapeau d’un personnage agenouillé ; f. 18r Eu (6 lignes), à entrelacs et feuillage ; f. 21v Odi (9 lignes) : quatre personnages entrelacés ; f. 22r Angustam (3 lignes), zoomorphe ; f. 25v Delicta (4 lignes), zoomorphe ; f. 29v Inclusam (15 lignes) : Danaé dans la tour de bronze ; f. 30r Aeli (8 lignes), zoomorphe ; f. 30r Faune (4 lignes), zoomorphe ; f. 31v Montium (4 lignes), zoomorphe ; f. 31v Celo (4 lignes), à feuillage ; f. 35v Intermissa (12 lignes) : architecture à deux colonnes abritant Vénus ; f. 44r Ibis (12 lignes) : anthropomorphe, représentant Mécène en armes ; f. 49r Nox (8 lignes) : anthropomorphe, avec deux personnages entrelacés ; f. 51v Phebe (14 lignes) : zoomorphe, un oiseau sur un socle, lié par une corde ; f. 52v Humano (16 lignes) : anthropomorphe, en forme d’oiseau à tête humaine.
    Premiers mots après une initiale décorée en capitales à l’encre brune, rehaussées de jaune et de rouge. Initiales de couleur à l’encre rouge rehaussées de jaune. Petites capitales à l’encre rouge ; lettres d’attente dans la marge. Rubriques à l’encre rouge.
    Plusieurs gloses interlinéaires et marginales, à l’encre brune ou rouge, parfois encadrées.

    Parchemin.
    125 ff. (numérotés de 1 à 126 mais sans le numéro 96), précédés et suivis de trois gardes en parchemin.
    230 x 150 mm (justif. 170 x 95 mm).

    18 cahiers s’ouvrant sur le côté poil, tous quaternions sauf les cahiers 8 (f. 57-59, un binion manquant du troisième feuillet), 11 (f. 76-81, un ternion), 12 (f. 82-88, un quaternion manquant du deuxième feuillet), 15 (f. 106-109, quatre feuillets isolés), 16 (f. 110-115, un ternion dont les feuillets ne sont pas solidaires, mais reliés en deux groupes de trois feuillets isolés, f. 110-112 et 113-115), et 18 (f. 124-126, un binion manquant du dernier feuillet). Signature des cahiers en chiffres romains à l’encre brune au centre de la mange inférieure de la dernière page du cahier 1 (I) et de la première page des cahiers 2-8, 11-18 (II-VIII, XI-XVIII). Foliotation moderne en chiffres arabes à l’encre noire dans la marge supérieure externe du recto.
    Réglure à la pointe sèche sur le côté poil, Rand « new style » (Muzerelle 2-2/0/4-202/J) ; 34 longues lignes. Parfois, des lignes de réglure supplémentaire laissent penser que certains feuillets ont été réutilisés (cf. cahier 8).

    Reliure du XIXe siècle sur ais de carton couverts de cuir fauve ; plats décorés par des filets dorés en encadrement et une fleur centrale à quatre pétales ; dos à trois doubles nerfs décoré par des poinçons ; titre au dos en lettres dorées, « Horatius ». Contregardes et gardes en parchemin.
    Aux f. 1r et 125v estampille de la « Bibliotheca Regia » identique au modèle Josserand-Bruno n° 4 (avant 1735).

    Custodial History:

    Le manuscrit a été produit dans le Midi de la France ; il a appartenu à Jean-Baptiste Colbert (cf. la cote ancienne au f. 1r, « Codex Colb. 4104 ») et il entra dans la Bibliothèque royale en 1732, avec le reste de la collection colbertine (cf. la cote ancienne au f. 1r, « Regius 6143 5.5 »).


Place
  • Preferred form
    • France, Southern
    Original form
    • France (Midi)
    Other form
    • France méridionale (?)
    • France (Sud)
    • France (sud).
    • France (Sud) (?)
    • France (Sud).
    • France (Midi ? d'après le fichier Avril : voir infra).
    • France (Midi ?)
    • Midi de la France (?)
    • France (Sud ?)
    • Südfrankreich
    • Southern France
    • França (sud)
    • Francia (sur)
    • Frankrijk (zuiden)
    • France (sud : Albi ?)
    • França (sud: Albi?)
    • Southern France (Albi?)
    • Francia (sur: Albi?)
    • Südfrankreich: Albi?
    • France (sud : Languedoc ?)
    • França (sud: Llenguadoc?)
    • Südfrankreich: Languedoc?
    • Southern France (Languedoc?)
    • Francia (sur: Languedoc?)
    • Southern France
    • France, South
    • France (South)
    • [Südfrankreich]
    • Zuid-Frankrijk (?)
    • Zuid-Frankrijk
    • I. Südfrankreich
    • II. Südfrankreich
    • [Zuid-Frankrijk]
    • see more
    Biblissima portal
    Biblissima authority file
Rights
  • Bibliothèque nationale de France. Département des Manuscrits
  • Mécénat : Ce manuscrit a été numérisé dans le cadre de « France-Angleterre, 700-1200 : manuscrits médiévaux de la Bibliothèque nationale de France et de la British Library, un programme de la Fondation Polonsky ».
License
Digitisation
Manifest URL
Related
Biblissima portal
Library logo