Title:
Job, psalter, libri salomonis, Isaias, Jeremias et reliqui prophete
glossati [titel Carolus de Visch] Note:
Dit manuscript is eigendom van het Archief van het Grootseminarie
Ten Duinen en wordt bewaard in het Grootseminarie (Potterierei,
Brugge). Met vragen in verband met dit manuscript kan u terecht bij
de curator van de collectie in het Grootseminarie. // This
manuscript is part of the collections at the Archives of the Major
Seminary Ten Duinen in Bruges (Potterierei, Bruges). For questions
regarding this manuscript, please contact the special collections
curator at the Major Seminary
Centraal op iedere bladzijde staat de Bijbeltekst in twee kolommen,
omringd door glossen. Verschillende bladzijden bevatten alleen
glossen, in twee kolommen
Iob: Inc. prol. (f. 1r): 'Cogor per singulos scripture diuine
libros aduersariorum respondere maledictis qui interpretationem
meam reprehensionem LXXa interpretum criminantur'; inc. glos. (f.
1r): 'Osee XI.b. in funiculis adam traham eos in uinculo caritatis
funiculi adam sunt mixerie et flagella'; inc. (f. 1v): 'Uir erat in
terra hus nomine iob et erat ut [verbeterd in: vir] ille simplex et
rectus ac timens deum et recedens a malo'; expl. (f. 27r): 'Uixit
iob post hec flagella centum quadraginta annis et uidit filios suis
et filios filiorum suorum usque ad quartam generationem et mortuus
est senex et plenus dierum'; expl. glos. (f. 26v): 'lector ergo
meus in recompensatione me unicat ut eum per me uerba accipit per
me lacrimas reddat. Explicit iob'
Psalterium: Inc. glos. (f. 26r): 'Incipit psalterium. Dauid
prophetarum exemius digniori modo quam alii quasi tuba spiritus
sancti prophetauit'; inc. (f. 27r): 'Incipit liber hymnorum uel
soliloquiorum prophete de christo. Beatus uir qui non abiit in
consilio impiorum et in uia peccatorum non stetit et in cathedra
pestilentie non sedit'; expl. (f. 87v): 'in embalis iubilationis
omnis spiritus laudet dominum'; expl. glos. (f. 87v): 'nostre
sabbatissimo potiri trinitati coniungemur. Explicit psalterium,
amen'
Parabole: Inc. prol. (f. 87v): 'Iungat epistola quos iungit
sacerdotum immo tanta non diuidat'; inc. glos. (f. 87v): 'Est
hominis status triplex: inchoationis, profectus et profecionis';
inc. (f. 87v): 'Parabole salomonis filii dauid regis israel ad
sciendam sapientiam et disciplinam'; expl. (f. 99v): 'Date ei de
fructu manuum suarum et laudent eam in portis opera sua'; expl.
glos. (f. 99v): 'testes fideles in iudicio apocalypsis XIIII opera
ei il. se. il.'
Ecclesiastes: Inc. prol. (f. 99v): 'Memini me hoc ferme quinquennio
cum adhuc rome essem'; inc. glos. (f. 100r): 'Iste liber in V
partes diuiditur in prima prelibatur tota materia libri isti'; inc.
(f. 100r): 'Uerba ecclesiastes filii dauid regis ierusalem. Uanitas
uanitatum dixit ecclesiastes'; expl. (f. 103v): 'pro omni errato
siue bonum siue malum sit'; expl. glos. (f. 103v): 'et occioso
ignoranter prolato dicit glo.'
Cantica: Inc. glos. (f. 103v): 'Liber iste syrasyrym grece dicitur,
latine canticum amoris uel canticum canticorum'; inc. (f. 103v):
'Osculetur me osculo oris sui quia meliora sunt ubera tua uino';
expl. (f. 110r): 'fuge dicele mi assimulare capree hynuloque
ceruorum super montes aromatum'; expl. glos. (f. 109v): 'sunt uiri
sancti montes uirtutibus fragrantes in quibus salit et transilit
pascitur et discutuit. Expliciunt cantica canticorum, amen'
Sapientia: Inc. prol. (f. 110r): 'Liber sapientie apud hebreos
nusquam est vnde et ipse stilus grecam magis eloquentiam redolet';
inc. glos. (f. 100r): 'Philo iudeus lingua greca disertissimus
tempore apostolorum floruit'; inc. (f. 103v): 'Diligite iusticiam
qui iudicatis terram. Sentite de domino in bonitate et in
simplicitate cordis querite illum'; expl. (f. 118r): 'In omnibus
enim magnificasti populum tuum domini et honorasti et non
despexisti in omni tempore et in omni loco assistens eis'; expl.
glos. (f. 118r): 'protegens et liberans transiens et saluans.
Ysaias XXXI. Explicit liber sapiencie amen'
Ecclesiasticus: Inc. glos. (f. 118r): 'Liber iste apud grecos
dicitur pareanetos [sic] a pan quod est totum et ares quod est
uirtus'; inc. (f. 118r): 'Multorum nobis et magnorum per legem et
prophetas alios qui secuti sunt illos sapientia demonstrata est';
expl. (f. 143r): 'operamini opus uestrum ante tempus et dabit uobis
mercedem uestram in tempore suo'; expl. glos. (f. 143r): 'in futuro
seculo gal. ult. bonum fatientes non deficiamus. Explicit
ecclesiasticus'
Isaias: Inc. prol. (f. 143r): 'Nemo cum prophetas uersibus uiderit
esse descriptos, metro extimet eos apud hebreos ligari'; inc, glos.
(f. 143r): 'Uidi angelum etc. Apocalypsis X per hoc notatur quis
auctor scilicet ysaias qui angelus fuit uel nuntius domini'; inc.
(f. 143v): 'Uisio ysaie filii amos quam uidit super iudam et
ierusalem in diebus ozie ioathan achaz et ezechiel regum iuda';
expl. (f. 185v): 'et ignis eorum non exstinguetur et erunt usque ad
satietatem uisionis omni carni'; expl. glos. (f. 185v): 'quod non
gaudebunt de reproborum dampnatione scilicet de sua liberatione et
sunt uerba has exponentis predictum uerbum tripliciter. Explicit
ysaias propheta et incipit ieremias propheta'
Hieremias: Inc. prol. (f. 185v): 'Ieremias propheta cui his
prologus scribet sermone quidem apud hebreos'; inc, glos. (f.
185v): 'Accipe gladium sanctum munus a deo quo de aduersarios
populi mei israel. In hiis uerbis patet qualis auctor que eius
materia'; inc. (f. 185v): 'Uerba ieremie filii helchie de
sacerdotibus qui fuerunt in anatoth in terra beniamin'; expl. (f.
222r): 'dabantur ei a rege babilonis statuta per singulos dies
usque ad diem mortis sue cunctis diebus vite sue'; expl. glos. (f.
221v): 'et quod ioachim qui ieremias credens se sponte reddiderat
correptum misericordiam respexit quieti et honori eius restituens.
Explicit Jeremias propheta'
Lamentationes: Inc. prol. (f. 222r): 'Et factum est postquam in
captiuitatem ductus est israel et ierusalem destructa est sedit
ieremias propheta flens et planxit lamentationem hanc in ierusalem
et amaro animo suspirans et eiulans dixit'; inc, glos. (f. 224v):
'Ieremie XVII: benedictus uir qui considit in domino et erit
dominus fiducia eius'; inc. (f. 222r): 'Quomodo sedet sola ciuitas
plena populo facta est quasi uidua domina gentium princeps
prouinciarum facta est sub tributo'; expl. (f. 241v): 'Conuerte nos
domine ad te et conuertemur innova dies uestros sicut a principio
sed proiciens expulisti nos iratus es contra nos uehementer'; expl.
glos. (f. 242r): 'quoniam non reuocat peccantem vnde ysaias LXIIII:
Ne irascaris domine satis. Expliciunt lamentationes Ieremie. Et
oratio eius'
Baruch: De tekst begint vanaf hoofdstuk 4 vers 30; voorzien van een
contemporaine aantekening: 'Totum hoc usque ad principium
ezechielis vacat'. Inc. mut. (f. 243r): 'animequior esto ierusalem
exhortatur enim te qui te nominauit'; expl. (f. 244v): 'Melior est
homo iustus qui non habet simulacranam erit longe ab ab [sic]
opprobriis'
Ezechiel: Inc. prol. (f. 244v): 'Ezechiel propheta cum ioachim rege
iuda captiuus ductus est in babilonem'; inc. glos. (f. 244v): 'Uidi
et audiui uocem unius aquile etc. Apocalypsis VIII. Cum dicitur
uocem aquile auctor huius libri designatur scilicet ezechiel'; inc.
(f. 244v): 'Et factum est in XXX anno in quarto mense in quinta
mensis cum essem in medio captiuorum iuxta fluuium chobar aperti
sunt celi et uidi uisiones dei'; expl. (f. 284v): 'per circuitum
XVIII milia et nomen ciuitatis ex illa die dominus ibidem, amen';
expl. glos. (f. 284v): 'enim dominus aperiet sensum ad
intelligendum scripturam qui solus habet clauem domus dauidet cui
noluerit claudit uel aperit. Explicit Ezechiel propheta'
Daniel: Inc. prol. (f. 284v): 'Danielem prophetam iuxta LXX
interpretes domini saluatoris ecclesie non legunt utentes
theodotionis editione'; inc. glos. (f. 284v): 'Incipit prologus in
libro daniel. Homini bono in conspectu suo dedit sapientiam sanctam
et intelligentiam. Ecclesiasticus II. In hoc quod dicitur'; inc.
(f. 285r): 'Anno tercio regni ioachim regis iude uenit
nabuchodonosor rex babilonis ierusalem et obsedit eam et tradidit
dominus in manu eius ioachim regem iude et partem uasorum domus
dei'; expl. (f. 297r): 'quia ipse est liberator et saluator faciens
signa et mirabilia in celo et in terra qui liberauit daniele de
lacu leonum'; expl. glos. (f. 297r): 'habet ab hoc loco usque ad
finem. Expliciunt postille super danielem prophetam, amen'
XII prophetae: Inc. prol. (f. 297r): 'Non idem orde est XII
prophetarum apud hebreos qui et apud nos'; inc. glos. (f. 297r):
'Stabat super XII boues ex quibus tres respiciebant ad orientem';
inc. (f. 297v): 'Uerbum domini quod factum est ad osee filium beeri
in diebus ozie ioacham achaz ezchie [sic] regum iuda'; expl. (f.
336v): 'ad patres eorum ne forte ueniam et percuciam terram
anathemate, amen. Expliciunt XII prophete'; expl. glos. (f. 336v):
'Anathemate id est cor[...] omnis qui non amat dominum ihesum sit
anathema manaratha, amen'
Ff. 144, 166, 167bis, 172, 176, 178, 180, 182, 184, 186 en 245 zijn
kleiner van formaat
Folio 242v is leeg
Ff. 337r-339r bevat een index op onderwerpen
Boekhoudkundige notitie op folio 340v, mogelijk een oorspronkelijk
dekblad. Het bevat een lijst van haverpachten die door
verschillende personen in leen gehouden worden: 'Isti debent auenam
in gosenard feodum a W. Kiebe'; de overige zijn 'Feodum a lamberto
hallingh', 'A domino de maldenghem III1/2 lb. feodum', en 'In tiilt
feodum a domino Gildulpho'. Er is ook nog een lijstje met
'Redditus' Topic general subdivision:
Godsdienst Material:
Perkament Extent:
i + 340 ff. + i Dimensions:
388 x 275 mm Decoration and binding:
lombarden
gedecoreerde initialen
Campmansband (ca. 1625-1650) Script:
gotische textualis Provenance:
Cisterciënzerabdij Ter Doest (S.O.Cist.)
Cisterciënzerabdij Ten Duinen (S.O.Cist.)
Grootseminarie Ten Duinen Brugge Genre/form:
Bijbel
Bijbelcommentaren
Renteboeken, feodale registers en rekeningen
