Paris. Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits, Latin 3548B

Go to viewer chevron_right
Source
Gallica (Bibliothèque nationale de France)
Library
Paris. Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits
Shelfmark
  • Latin 3548B
Biblissima authority file
Date
  • XIIe-XIIIe siècle
Language
  • Latin
Title
  • Fragmenta codicum Sancti Martialis Lemovicensis.
Agent
  • Preferred form
    • Hildebert de Lavardin (1056-1133)
    Role
    • Author
    Original form
    • HILDEBERTUS CENOMANENSIS ep.
    Other form
    • Hildebertus Lavardinensis (1056-1133)
    • Hildebertus Cenomanensis
    • HILDEBERTUS CENOMANENSIS ep. Carmina
    • Hildebert de Lavardin
    • Hildebert de Lavardin (1056-1133)
    • Hildebert du Mans
    • Hildeberti
    • HILDEBERTUS CENOMANENSIS (de Lavardin)
    • HILDEBERTUS CENOMANENSIS
    • Author: Hildebertus, Lavardinensis
    • Hildebert of Lavardin, c 1056-1133/4, Bishop of Le Mans, Archbishop of Tours
    • Hildebert of Lavardin
    • Hildebert, Archbishop of Tours, 1056?-1133
    • Hildebertus Cenomanensis, Archbishop of Tours, 1056?-1133
    • Hildebert Archbishop of Tours (1056?-1133)
    • Hildebert de Lavardin ou Hildebert de Tours (1056–1133), évêque du Mans entre 1097 et 1125, archevêque de Tours de 1125 à sa mort
    • Hildebertus, Lavardinus, fl. 11-- > , co-autor
    • Hildebertus Lavardinensis - ca. 1056 - 1133 - auteur
    • Hildebertus Lavardinensis - ca. 1056 - 1133 - oorspronkelijke auteur
    • see more
    Biblissima portal
    Biblissima authority file
  • Preferred form
    • Jean Algrin (1180?-1237)
    Role
    • Author
    Original form
    • JOHANNES HALGRINUS DE ABBATISVILLA, card.
    Other form
    • Johannes Halgrinus de Abbatisvilla
    • Johannes Algrinus (1180?-1237)
    • Johannes Halgrinus
    • Johannes de Abbatisvilla
    • JOHANNES HALGRINUS DE ABBATISVILLA
    • JOHANNES DE ABBATISVILLA
    • Author: Johannes, Algrinus
    • John Halgren of Abbeville, c 1180-1237, Dean of the chapter at Amiens, Archbishop of Besançon, Cardinal Bishop of Sabina
    • John Halgrin of Abbeville
    • Jean Halgrin d'Abbeville (1180-1237)
    • Jean Halgrin (v. 1180-1237), cardinal, professeur de théologie à l'université de Paris, prieur de Saint-Pierre d'Abbeville, chanoine de Saint-Vulfran à Abbeville et chanoine et doyen du chapitre d'Amiens, archevêque de Besançon
    • Johannes Algrinus - gest. 1237 - auteur
    • see more
    Biblissima portal
    Biblissima authority file
  • Preferred form
    • Pierre Riga (11..-1209)
    Role
    • Author
    Original form
    • PETRUS RIGA
    Other form
    • Pierre Riga (11..-1209)
    • Petri de Riga
    • Petrus Riga
    • Pierre Riga
    • Author: Petrus, Riga
    • Peter Riga, c 1140-1209, Canon of Reims Cathedral
    • Petrus de Riga
    • Petrus Riga (v. 1140 – 1209)
    • Petrus <Riga>
    • Petrus Riga - gest. 1209 - auteur
    • see more
    Biblissima portal
    Biblissima authority file
Description
  • Contents:

    F. 1v Note sur la liturgie de la Semaine sainte. « Agnus cantatur in Cena... — ... in vigilia Pasche ». — Addition XVes.


    F. 2-15 Commentaires, notes scripturaires, tableaux didactiques, thèmes de sermons, vers mnémoniques. Extr. de sermon : « Loquente Jhesu ad turbas... Domine, filia mea modo defuncta est... (Mt. IX, 18). Filia in domo patris sui... — ... superatur » [JOHANNES HALGRINUS DE ABBATISVILLA] ; cf. ms. Latin 2910, f. 227-228 (2-2v) ; — notes et citations : « Triplex est preceptum... » ... ; « .O. mutatur in .a. vendenti jura sepulcri... », 2 vers ; « Magis valet nobilitas asquisita [sic] quam igcnata [sic]||... — ... decidit », 2 vers (2v)... ; — comm. sur Gen. : « Vidit Jacob scalam accedentem usque ad celum... (cf. Gen. XXVIII, 12). Per scalam... » (3) ; « Ivit Jacob ad Laban et servivit ei... (cf. Gen. XXIX). Laban interpretatur... » (3-3v) ; — tableaux didactiques : « Christus natus est in diversorio... » ; « Levans autem oculos Jacob... (Gen. XXXIII, 1). Per Esau... » (3v) ; « Egressus Dei duplex... — ... demonis triplex... » (3v-4) ; « Cur homo torquetur ? ut penis culpa pietur||... », 5 vers (A. Hilka et O. Schumann, Carmina burana, Heidelberg, 1930, I, 53, ordre différent) ; cf. Walther, Initia carminum, n° 3927 (4) ; — notes scripturaires : « [S]edit Tamar in bivio ... (Gen. XXXVIII, 14). Tamar interpretatur amaritudo... » (4) ; « Misit Jacob de valle Ebron... (Gen. XXXVII, 14). Sic Deus misit filium... » (4-4v) ; « Cum descendisset Jhesus de monte... (Mt. VIII, 1). Quadruplex est mons... » (4v-5) ; sur Gen. XLI : « Moraliter spice iste que in ortu percusiuntur [sic]... » (5) ; « Dixit Jacob filiis suis : Sumite de obtimis [sic]... (Gen. XLIII, 11). Hec munera determinat et explanat Josephus... — ... peccatoribus » [JOHANNES HALGRINUS DE ABBATISVILLA, extr. de sermon] ; cf. ms. Latin 2910, f. 231v-232 (5v)... ; « Deditque Josep [sic] Benjamin trecentos argenteos... (Gen. XLV, 22). Benjamin prius vocatus... » (5v-6) ; « Ysaias [sic pro : Jer. XXXI, 21]. Statue coram te... Triplex est spectaculum... » (6-6v)... ; «Egredietur virga de radice... (Is. XI, 1). Beata virgo comparatur virge... » ; cf. infra, f. 40 (6v) ; — « Predicatio de oratione. Multiplex est oratio... » (6v-7), avec 3 vers en marge du f. 6v : «Primus homo credens socie mala plurima fecit||... » ; cf. Walther, Initia carminum, n° 14667... ; — tableaux et notes : « Istis de causis retinuit Dominus cicatrices in corpore... » ; « Quatuor abet [sic] crux... » ...(7) ; « Duas ostendit nobis Deus in illa die lavandi causas... » (7-7v)... ; — « Villa, boves, uxor, cenam clausere vocatis|| ... » [PETRUS RIGA], 2 vers ; cf. Wilmart, dans Rev. bénéd., XLVIII (1936), 156, n. 3, Nt. 15 ; Walther, Initia carminum, n° 20336 et Proverbia, n° 33365 ; — comm. : « Ibimus viam trium dierum... (Ex. III, 18). In deserto... » (7v) ; « Dixit Jacob ad filium suum : Judas te laudabunt... donec veniat qui mittendus est (Gen. XLIX, 8-10) a Patre, id est Christus... » (7v-8) ; « Nuntiatum est Josep quod egrotaret pater... (Gen. XLVIII, 1). Nota quod isti tres defectus... » (8) ; — citations extr. de la Bible ou des Pères (8-9v), au milieu desquelles : « Jejunat justus, medicus, simulator, avarus||... », 2 vers (Walther, Proverbia, n° 13076) (9v) ; « Hanc in onore pie candelam porto Marie||... », 5 vers ; cf. Walther, Initia carminum, n° 7646... ; « Semper utrique tuo parere memento parenti||... », 2 vers (Walther, Proverbia, n° 28001) ; « Quando sacerdoti Christi famularis et are||... », 2 vers (Walther, Proverbia, n° 23538) ; « Cum Domino servis utrumque genu sibi flecte||... », 2 vers ; « Actibus et verbis homo tu quicumque superbis||... », 2 vers (Walther, Proverbia, n° 303) ; « Ut sine cultura non implent orrea rura||... », 2 vers, ... ; « Ungor in extremis ut fiat gratia major||... », 2 vers (Walther, Proverbia, n° 32183), etc. (9v) ; — notes et thèmes de sermons, parmi lesquels : « Ave Maria gratia plena... (Lc. I, 28). Sancta Maria habet septem privilegia... » ; « Tria sunt bona, jejunium... » (10)... ; « Est liber nature... » ... ; « Eice ancillam... (Gen. XXI, 10). Hec dixit angelus ad Abraam... » (10v) ; « Est puer unus hic... (Joh. VI, 9). Prov. (XXIX, 13) : Pauper et creditor... Per creditorem predicator... » (11) ; — notes, tableaux et vers, parmi lesquels : « Ofertoria sunt aves... — ... [ofertoria sunt] edos... » (11v) ; « Pecas si facias ea que non sunt facienda||... », 2 vers (11v) ; « Sacerdos ardet... — ... [Sacerdos] precellit... » (11v-12)... ; « Sermo in dominica pascione [sic]. Quoniam te ipsum facis, ego facio... » (12-12v) ; « Nota quod Maria Magdalena unccit [sic] capud Christi et pedes... » ; cf. infra, f. 38v (12v) ; « Dilectus meus candidus... (Cant. V, 10). Vox Ecclesie... » (12v)... ; « Beata Maria comparatur velleri... » (13)... ; « Nota quod Dominus nudus fuit in cruce... » (13v) ; — thèmes de sermons : « Si exurgat adversum me castra... (Ps. XXVI, 3). Est castra multiplex... » (13v) ; « Si complantati fuerimus... (Rom. VI, 5). Fratres, vexilla regis celestis... » (14) ; « Tempus est ut judicium incipiat... (I Petr. IV, 17). In his verbis fit mencio... » (14-14v) ; — notes, parmi lesquelles : « Notandum est quod quatuor sunt species nupciarum... » (14v) ; « Nota quod contritio in tribus consistit... » ; « Triplex est vita nostra... » (15), etc.

    F. 15v Additions de mains diverses. Exemplum. « De doctrina b. Basilii ad scolares... — ... Domino nostro » [ODO DE CERITONIA] (L. Hervieux, Les fabulistes latins. IV. Eudes de Cheriton, Paris, 1896, 250) ; « Formula vivendi presto est tibi : pauca loquaris||... », 7 vers [HILDEBERTUS CENOMANENSIS, Ad nepotem] (Hildeberti... Carmina minora, éd. A. Brian Scott, Leipzig, 1969, 5, n° 16) ; cf. Walther, Initia carminum, n° 6781 ; « Consule, castigua, solare, remitte, fer, ora ! » (J.M. Casas Homs, dans Hispania sacra, I (1948), 121) ; cf. Walther, Proverbia, n° 3235 ; « Vestio, poto, cibo, tego, condo, visito, solvo » ; cf. Walther, Initia carminum, n° 20271 ; L. Hervieux, op. cit., 349 et 352 ; J.M. Casas Homs, art. cit., 121, ...; « Beatus qui intelligit... (Ps. XL, 2). In hoc carmine demostrat Dominus tripliciter necessitatem mortuorum... — ... futura ».


    F. 16-26v 18 sermons limousins avec thèmes latins. « Si quis diligit me, sermonem... (Joh. XIV, 23). Zo nos retra sanz Joan... — ... ab lo seus angels. Quod ipse » (éd. d'après ce ms. par C. Chabaneau, dans Revue des langues romanes, XVIII (1880), 116-132) ; cf. Id., op. cit., XXII (1882), 157-179 ; XXIII (1883), 66-70 ; Cl. Brunel, Bibliographie des mss. littéraires en ancien provençal, Paris, 1935, 62-63, n° 205. Les 11e et 12e sermons sont incomplets, par suite de la lacune d'un f. entre les ff. 21 et 22.


    F. 27-34v 12 sermons limousins avec thèmes latins. « Christus assistens pontifex... (Hebr. IX, 11). Fratres karissimi, b. Paulus apostolus mostra e la pistola... — ... captenement. De mal... », incomplet de la fin (éd. par C. Chabaneau, op. cit., XVIII (1880), 132-141) ; cf. Id., op. cit., XXIII (1883), 53-66 ; Brunel, loc. cit.


    F. 35-50 Notes scripturaires et théologiques, parmi lesquelles : « Reliquie homini pacifico... (Ps. XXXVI, 27). Nota hoc quod hoc nomen... » ; — « Amici mei... Est amicus fictus... » ; — « Hec sunt attendenda circa agnum paschalem... » (35-36) ; — « Nota quod Ecclesia insule comparatur... » ; — « Ignis ante ipsum precedet... (Ps. XCVI, 3). Quadruplex est ignis... » (36) ... ; — « Vineam de Egipto, etc. (Ps. LXXIX, 9). Nota quod Ecclesia... » (36v-37)... ; — « Multiplex assignatur canticum... » (37v)... ; — « Justus ut palma florebit... (Ps. XCI, 13). Supra illum locum... » (38)... ; — « Maria Magdalena uncxit caput Christi... » ; cf. supra, f. 12v (38v) ; — « Nota quod sicut tria sunt necessaria ad domum... » (38v) ; — « Nota quod est multiplex fletus... » (39) ; — « Multiplex est oblivio... » (39-39v) ; — « Non confundar quoniam invocavi... (Ps. XXX, 18). Ad invitandum aliquem... » (39v-40) ; — « Beata virgo dicitur virga... » ; cf. supra, f. 6v (40) ; — « Dampna que excomunicatione proveniunt hic continentur. Si pro delictis anathema quis efficiatur||... », 2 vers (Walther, Proverbia, n° 28862) ; cf. Id., Initia, n° 17864 ; « Gratia substrhaitur [sic] magis ac magis obice rupto||... », 4 vers (Walther, Proverbia, n° 10433) ; « Hec participationem habitam cum excomunicato solvunt » ; « Utile lex, humile res ignorata necesse||... — ... obesse », 2 vers répétés (ibid., n° 32696) (40-40v) ; — « Multiplex est dextera : dextera Dei... » (40v)... ; — « Tribulatio multos habet effectus... » (41-41v) ; — « Nota quod est triplex sacrificium ...» (41v)... ; « Christus assistens pontifex... (Hebr. IX, 11). Propter quatuor dicitur Christus pontifex... » (41v-42)... ; — « Est misericordia que est Deus... » (43-43v)... ; — « Nota quod nubes dicuntur predicatores... » (43v-44)... ; — « Quatuor sunt venti materiales... » (44-44v)... ; — « Triplex est similitudo... » (45) ; — « Deus dicitur ignorare peccatum... » (45)... ; — « Multiplex est ebrietas... » (45v-46)... ; — « Timor Dei multos habet effectus... » (46v-47) ; — « Dies nostri dicuntur mali... » (47)... ; — « Multiplex est spina... » (47v)... ; — « Nota quod opera creationis in quatuor ...» (48-48v)... ; — « Est terra quam terimus... » (49-49v) ; — « Urit in affectu Venus ancxia vexat in actu||... », 4 vers (J. Werner, dans Neues Archiv, XXI (1906), 579) ; cf. Walther, Initia carminum, n° 19747 et Id., Proverbia, n° 32268 (49v) ; — « Puer natus est nobis... (Is. IX, 6). Puer fatuus est... » (49v-50) ; — « Quatuor dimensiones : latitudo... » (50) ; — « A judice se liberant... — ... naturalis » (50).

    F. 50v-54 Commentaire sur Ps. XXXVIII-XLII. « In increpationibus propter iniquitatem... (Ps. XXXVIII, 12), id est erudisti. Dolor alius... » (50v-51) ; « Expectans expectavi... (Ps. XXXIX, 1). Titulus in finem Psalmi David... » (51-52v), jusqu'à « Judica me Deus... (Ps. XLII, 1). Merito, si non loco, non timeo judicium... — ... pervenire nequit » (54).

    F. 54v Thème de sermon. « Super epistola : Nescitis quod... (I Cor. IX, 24). Notandum quid sit stadium... — ... corpus Christi ».

    F. 35-54 XIIIe s. Plusieurs mains. — Quelques initiales rubriquées. Rubriques. Lemmes soulignés (50v-54). — 2 cahiers de 10 ff. — Au bas du f. 50, vers : « Quid credas, fugias, facias, timeas, ymiteris|| », etc. ; cf. avec var. Walther, Proverbia, n° 24991. — Réglure à l'encre. 20 ff., 165 × 115 mm (just. 130 × 85 mm).


    F. 55-58v Exempla, sentences extraites de l'Écriture ou des Pères, fragment incomplet du début. « ... Quidam diaconus justus qui vocabatur Stephanus... » (55)... ; « Quidam burgensis dives monoculus multum cupiebat quandam vineam... »(55-55v) ; « Exemplum. Quidam miles fuit qui in hoc mundo stetit diu delisiose [sic]... » (55v)... ; « Exemplum. Quisdam fratrum interrogavit Ammonem... » ; cf. De vitis Patrum, V, III, 12, P.L., LXXIII, 860 ; « In quadam civitate quolibet anno eligebatur rex... » ; cf. Th. Fr. Crane, The Exempla... from... Jacques de Vitry, London, 1890, 3, n° IX et 137-138 (56)... ; « Unde quidam qui vocabatur magister Petrus Comestor fecit scribi hoc epitafium... : Petrus eram... », 4 vers (P.L., CXCVIII, 1048) ; cf. Walther, Initia, n° 14050 ; « Quidam miles fuit qui habebat quemdam armigerium... » (C. Chabaneau, dans op. cit., XXIII (1883), 158) (56v)... ; « Triplex est transitus honorum... — ... bene agere » (ibid., 159) (58v).

    F. 58v-60v Notes théologiques et préceptes moraux. En limousin : « De septem sacramentis. Tot hom deu saber... — ... li comanda » (C. Chabaneau, dans op. cit., XX (1880), 141-142) (58v). — En latin : « Exemplum : Invenitur in quodam libro greco quod quidam unicornis... — ... possimus » (Id., dans op. cit., XXIII (1883), 161-162) (59). — En limousin. « Decem preceptis. A bona vita... — ... De septem peccata mortalia [sic]... vertaders » (Id., dans op. cit., XX (1880), 142-146) (59v-60v). Cf. Brunel, loc. cit.


    F. 61-71 DEFENSOR LOCOGIACENSIS, Liber scintillarum, c. I-V et VII, incomplet de la fin. « Dominus dicit in Evangelio : Majorem karitatem ...— ... non cito exaudimur » (P.L., LXXXVIII, 599-612, 613-616 ; H.M. Rochais, dans Corpus christianorum, Ser. lat., CXVII, Turnholti, 1957, 1-25 et 28-33).

    F. 71-73 Commentaire biblique, fragment. « Ferculum fecit sibi rex... (Cant. III, 9-10). Neque enim credendum est Salomonem... — ... non sunt » ; cf. ms. Latin 437, f. 1v-2 ; Stegmüller, Repertorium biblicum, VII, n° 10247 (71-72) ; — « Et septem graduum erat asensus... (Ez. XL, 22). Septem gradibus ascenditur... — ... non ascendit » (72-72v) ; — « [E]t altare ante faciem templi... (Ez. XL, 47). Quid est templum nisi fidelis populus... — ... remotum non est. Explicit » ; cf. ms. cit., f. 2-2v avec var. ; Stegmüller, loc. cit. (72v-73).

    F. 73-74 « Mors igitur Domini nostri Jhesu Christi non fuit in anima sed in carne... — ... reddidi racionem. Explicit ».

    En marge des ff. 61 à 73v, d'une main du XIIIe s, notes théologiques et morales, citations attribuées à s. Bernard, s. Jérôme ou s. Grégoire. A noter : « Vivit inobsque [sic] miser, jejunus honorum||... », 2 vers (Walther, Proverbia, n° 34024) (62) ; — « Beata Virgo dicitur terra, nos pascit... » (62v-63, 66v-67, 67v-68) ; — « Duo debitores nostri : Deus, debitum nostrum est Christus... » (70v-72), etc.

    F. 61-74 XIIe s. — Initiales rubriquées. — 2 cahiers de 6 et 8 ff. Le f. 74 est réduit de moitié. — Notes du XIIIe s. dans les marges qui semblent de la même main qu'aux ff. 15v, et 58v-60v. — Réglure à la pointe sèche. 14 ff., 160 × 100 mm (just. 110 × 80 et 120 × 70 mm).

    Physical Description:

    Parchemin. 6 mss. ou fragments de mss. reliés ensemble. III-74 ff. suivis de 2 ff. garde parchemin. Reliure maroquin bleu XVIIIe s. aux armes et chiffre royaux. Titre doré sur pièce rouge au dos : « TRACTAT. MORALIS ET ALIA ».

    Custodial History:

    Provient de Saint-Martial de Limoges. Au f. de garde I, cote : « Cod. 156 » et notice de la main de l'abbé Lebeuf ; cf. notice signée du ms. Latin 1248, f. Iv. Sur le f. 1, ancienne cote barrée : « CXXX » et notice du catalogue de 1730, sur pièce de papier collée ; cf. ms. Latin 9373, p. 34 et Delisle, Les mss. de St. Martial de Limoges..., 59. —


    A BONA VITA SA PER TE GARDAR...

    f. 59

    A judice se liberant et a contractu debiti...

    f. 50

    Actibus et verbis homo [sic pro : o] tu quicumque superbis...

    f. 9v

    Agnus cantatur in Cena paxque negatur et dicitur Gloria...

    f. Iv???

    Agnus erat immaculatus. Mal. (I, 14) : Maledictus dolosus...

    f. 11v

    Incipit du lemme biblique

    Altera die locutus est Moyses ad populum : Peccastis... (Ex. XXXII, 30)

    Incipit

    Gregorius : Disciplina...

    f. 10

    Amici mei... Est amicus fictus...

    f. 35

    Incipit du lemme biblique

    Anima de populo terrae peccans per ignorantiam offerebat capram immaculatam... (cf. Lev. IV, 28)

    Incipit

    Origenes : Anima non est de populo terrae...

    f. 12

    Apostoli firmati fuerunt verbo Domini...

    f. 46v

    Asino tria sunt necessaria : cibaria...

    f. 48

    Incipit du lemme biblique

    Ave Maria, gratia plena... (cf. Lc. I, 28).

    Incipit

    Sancta Maria habet septem privilegia...

    f. 10

    Beata Maria comparatur velleri quia de carne ejus...

    f. 13

    Beata Virgo dicitur fabrica Christi, quia ex puris sanguinibus...

    f. 41v

    Beata Virgo dicitur terra : nos pascit glorioso fructu ventris...

    f. 62v

    Beata Virgo dicitur virga propter multa : virga est plana...

    f. 40

    Incipit du lemme biblique

    Beatus qui intellegit super egenum... (Ps. XL, 2).

    Incipit

    Filii Crucis. Triplici de causa sumus filii Crucis...

    f. 52v

    Incipit

    In hoc carmine demonstrat Dominus tripliciter necessitatem mortuorum...

    f. 15v

    Bonum est homini semper ante oculos propria adhibere delicta...

    f. 37v

    Incipit du lemme biblique

    Christus adsistens pontifex... (Hebr. IX, 11).

    Incipit

    Fratres carissimi, beatus Paulus apostolus MOSTRA E LA PISTOLA...

    f. 27

    Incipit

    Propter quattuor dicitur Christus pontifex...

    f. 41v

    Christus natus est in diversorio, id est in via...

    f. 3v

    Citharae debemus addere psalterium...

    f. 37v

    Consule, castiga, solare, remitte, fer, ora //...

    f. 137v

    Contra superbiam debemus habere refugium...

    f. 44v

    Crux est sartago, clibanus pro virginis alvo...

    f. 11v

    Incipit du lemme biblique

    Cum autem descendisset Jesus de monte... (Mt. VIII, 1).

    Incipit

    Quadruplex est mons de quo descendit Jesus...

    f. 4v

    Cum Domino servis utrumque genu sibi flecte //...

    f. 9v

    Cur homo torquetur ? Ut poenis culpa pietur //...

    f. 4

    De doctrina beati Basilii ad scholares Libani, de quo dicitur quod festinanter coaggerans juvenes...

    f. 15v

    De oblatione : Primo in templo sancto, Simeon a parentibus...

    f. 12v

    Debemus timere iram Dei, propter pudorem...

    f. 64v (en marge)

    Incipit du lemme biblique

    Deditque Joseph Benjamin trecentos argenteos... (Gen. XLV, 22)

    Incipit

    Benjamin prius vocatus fuit...

    f. 5v

    Incipit du lemme biblique

    Det tibi Deus de rore caeli... (Gen. XXVII, 28)

    Incipit

    Moraliter per rorem intellegitur gratia caelestis...

    f. 37

    Deus dicitur ignorare peccatum tribus modis, propter ignorantiam mali...

    f. 45

    Deus dicitur proximus tribus modis, loco...

    f. 45

    Deus Filius dicitur verbum Patris propter unionem...

    f. 46v

    Deus punit homines pro peccatis praeteritis...

    f. 36

    Deus verax est in essentia...

    f. 42

    Diabolus dicitur leo propter sex proprietates...

    f. 42

    Dies nostri dicuntur mali propter tria, quia asperi...

    f. 47

    Incipit du lemme biblique

    Dilectus meus candidus et rubicundus... (Cant. V, 10).

    Incipit

    Vox Ecclesiae : Dilectus meus...

    f. 12v

    Dixit Jacob ad filium suum : Judas te laudabunt fratres tui... donec veniat qui mittendus est (Gen. XLIX, 8-10) a Patre id est Christus...

    f. 7v

    Incipit du lemme biblique

    Dixit Jacob filiis suis : Sumite de optimis terrae frugibus... (Gen. XLIII, 11)

    Incipit

    Haec munera determinat et explanat Josephus...

    f. 5v

    Dominus adjuvat a peccatis extrahendo...

    f. 36v

    Dominus dicit in Evangelio : Majorem caritatem...

    f. 61

    Duas ostendit nobis Deus in illa die lavandi causas...

    f. 7

    Duo debitores nostri : Deus, debitum nostrum est Christus...

    f. 70v (en marge)

    Duplex est gravitas, aurea scilicet et plumbea...

    f. 45v

    Ecclesia dicitur magna tribus modis, scilicet numero...

    f. 45

    Incipit du lemme biblique

    Egredietur virga de radice Jesse... (Is. XI, 1).

    Incipit

    Beata Virgo comparatur virgae...

    f. 6v

    Egressus Dei duplex est, primus per miracula...

    f. 3v

    Incipit du lemme biblique

    Ejice ancillam et filium ejus... (Gal. IV, 30).

    Incipit

    Haec dixit angelus ad Abraham...

    f. 10v

    Est judicium multiplex, scilicet discretionis...

    f. 42v

    Est liber naturae, doctrinae, conscientiae...

    f. 10v

    Est misericordia quae est Deus et non a Deo...

    f. 43

    Incipit du lemme biblique

    Est puer unus hic qui habet quinque panes... (Joh. VI, 9).

    Incipit

    Pauper et creditor... (Prov. XXIX, 13). Per creditorem praedicator...

    f. 11

    Est terra quam terimus, unde in principio creavit Deus...

    f. 49

    Est triplex lingua, Dei, Ecclesiae, Diaboli...

    f. 45v

    Incipit du lemme biblique

    Et altare ante faciem templi... (Ez. XL, 47)

    Incipit

    Quid est templum nisi fidelis populus...

    f. 72v

    Incipit du lemme biblique

    Et septem graduum erat ascensus ejus... (Ez. XL, 22)

    Incipit

    Septem gradibus ascenditur quia per sancti Spiritus septiformem gratiam...

    f. 72

    Incipit du lemme biblique

    Exspectans exspectavi... (Ps. XXXIX, 2)

    Incipit

    Titulus in finem psalmi David...

    f. 51

    Incipit du lemme biblique

    Ferculum fecit sibi rex Salomon... (Cant. III, 9).

    Incipit

    Neque enim credendum est Salomonem tantae magnitudinis regem...

    f. 71

    Filius Dei dicitur gladius propter tres proprietates...

    f. 41

    Formula vivendi praesto est tibi : pauca loquaris //...

    f. 15v

    Germinationi et flori succedunt fructus...

    f. 69v (en marge)

    Gratia subtrahitur magis ac magis obice rupto...

    f. 40

    Hae sunt septem filiae Dei, timor Dei contra superbiam...

    f. 62 (en marge)

    Haec participationem habitam cum excommunicato salvunt. Utile, lex...

    f. 40

    Haec sunt adtendenda circa agnum paschalem...

    f. 35

    Hanc in honore piae candelam porto Mariae//...

    f. 9v

    Incipit du lemme biblique

    Ibimus viam trium dierum... (Ex. III, 18).

    Incipit

    In deserto, in delectatione consensus est...

    f. 7v

    Incipit du lemme biblique

    Ignis ante ipsum praecedet... (Ps. XCVI, 3).

    Incipit

    Quadruplex est ignis...

    f. 36

    Incipit du lemme biblique

    Ignis in altari semper ardebit... (Lev. VI, 12).

    Incipit

    Gregorius : Altare Dei cor nostrum est...

    f. 12

    Impii ideo florent in hoc saeculo...

    f. 38

    In increpationibus propter iniquitatem... (Ps. XXXVIII, 12) id est erudisti. Dolor alius informis...

    f. 50v

    In paenitentia tria exiguntur necessaria...

    f. 46

    In quadam civitate quolibet anno eligebatur rex...

    f. 56

    Invenitur in quodam libro graeco quod quidam unicornis...

    f. 59

    Istis de causis retinuit Dominus cicatrices in corpore glorificato...

    f. 7

    Incipit du lemme biblique

    Ivit Jacob ad Laban et servivit ei septem annis pro filiabus suis... (cf. Gen. XXIX, 20)

    Incipit

    Laban interpretatur candidus...

    f. 3

    Jejunat justus, medicus, simulator, avarus //...

    f. 9v

    Incipit du lemme biblique

    Judica me, Deus... (Ps. XLII, 1).

    Incipit

    Merito, si non loco, non timeo judicium...

    f. 54

    Incipit du lemme biblique

    Justus ut palma florebit... (Ps. XCI, 13).

    Incipit

    Supra illum locum, ut dicit Job (XXIX, 18) : In nidulo meo moriar...

    f. 38

    Incipit du lemme biblique

    Levans autem oculos Jacob vidit Esau... (cf. Gen. XXXIII, 1)

    Incipit

    Per Esau qui fuit venator intellegitur diabolus...

    f. 3v

    Incipit du lemme biblique

    Loquente Jesu ad turbas : [Ecce princeps unus]... (Mt. IX, 18).

    Incipit

    Filia in domo patris sui mortua...

    f. 2

    Magis valet nobilitas acquisita quam innata...

    f. 2v

    Maria Magdalene unxit caput Christi et pedes. Per pedes intellegitur humanitas...

    f. 38v

    Melius est cavere peccatum quam emendare...

    f. 37

    Incipit du lemme biblique

    Misit Jacob de valle Hebron Joseph... (cf. Gen. XXXVII, 14)

    Incipit

    Sic Deus misit filium suum quia Joseph interpretatur...

    f. 4

    Moraliter spicae istae quae in ortu percutiuntur...

    f. 5

    Mors igitur Domini nostri Jesu Christi non fuit in anima sed in carne...

    f. 73

    Multiplex adsignatur canticum : canticum amoris...

    f. 37v

    Multiplex est dextera : dextera Dei, Christi, hominis, mundi, diaboli...

    f. 40v

    Multiplex est ebrietas, corporalis...

    f. 45v

    Multiplex est oblivio : Dei scilicet et hominis...

    f. 39

    Multiplex est oratio, scilicet debet esse munda...

    f. 6v

    Multiplex est spina. Sunt spinae quae pungunt...

    f. 47v

    Multiplex est vestimentum : baptizati possunt dici vestimentum...

    f. 38

    Multiplices sunt tenebrae, unde in Psalmo : Posuit tenebras... (Ps. XVII, 12)...

    f. 44v

    Navis est stricta in principio et in fine...

    f. 44

    Incipit du lemme biblique

    Nescitis quod hi qui in stadio currunt... (I Cor. IX, 24).

    Incipit

    Notandum quid sit stadium...

    f. 54v

    Incipit du lemme biblique

    Non confundar quoniam invocavi... (Ps. XXX, 18)

    Incipit

    Ad invitandum aliquem potentissimum, septem sunt necessaria...

    f. 39v

    Nota quod contritio in tribus consistit...

    f. 15

    Nota quod Deus dicitur districtus judex...

    f. 49

    Nota quod Dominus nudus fuit in cruce...

    f. 13v

    Nota quod Ecclesia insulae comparatur quia sicut insula mari circumdatur...

    f. 36

    Nota quod Ecclesia multis modis monti comparatur...

    f. 49

    Nota quod est domus exterior, scilicet corpus hominis...

    f. 43

    Nota quod est multiplex fletus. Flet enim malus, flet justus...

    f. 39

    Nota quod est triplex sacrificium : exterius, interius, superius...

    f. 41v

    Nota quod fides debet esse fidelis...

    f. 15

    [...] Nota quod isti tres defectus quos habebat Jacob...

    f. 8

    Nota quod Maria Magdalene unxit caput Christi et pedes. Per pedes...

    f. 12v

    Nota quod nubes dicuntur praedicatores quia compluunt...

    f. 43v

    Nota quod opera creationis in quattuor dividuntur...

    f. 48

    Nota quod per jubilum qui fit in principio notatur insufficientia vitae nostrae...

    f. 48

    Nota quod sicut tria sunt necessaria ad domum materialiter...

    f. 38v

    Notandum est quod quattuor sunt species nuptiarum...

    f. 14v

    Incipit du lemme biblique

    Nuntiatum est Joseph quod aegrotaret pater ejus... (Gen. XLVIII, 1)

    Incipit

    Nota quod isti tres defectus quos habebat Jacob...

    f. 8

    O mutatur in a vendenti jura sepulcri // Ut sine peccato...

    f. 2v

    Offertoria sunt aves... boves...

    f. 11v

    Peccas si facias ea quae non sunt facienda //...

    f. 11v

    Peccatum sacerdotis trahit quemlibet in exemplum...

    f. 12

    Petrus eram quod petra [tegit] dictusque Comestor //...

    f. 56v

    [...] Primo in templo sancto, Simeon a parentibus...

    f. 12v

    Primus homo credens sociae mala plurima fecit //...

    f. 6v

    Proximo debemus : superiori oboedientiam, reverentiam...

    f. 70v

    Incipit du lemme biblique

    Puer natus est nobis...[Introitus in Nativitate et in Circumcisione ; cf. Is. IX, 6].

    Incipit

    Puer fatuus est, unde Apostolus : Praedicamus Christum... (I Cor. I, 23)...

    f. 49v

    Quaeritur quare Ecclesia habuit principium in Abel et non in Adam...

    f. 48v

    Quando sacerdoti Christi famularis et are //...

    f. 9v

    Quattuor de causis destruitur confessio : desperatione, praesumptione...

    f. 40v

    Quattuor dimensiones : latitudo, longitudino, sublimitas et profundum. Latitudo misericordiae...

    f. 50

    Quattuor habet crux : altitudinem : Spes quae sursum petit..., longitudinem...

    f. 7

    Quattuor modis peccamus cum lingua : quia loquitur mendacium...

    f. 47

    Quattuor sunt quae impediunt confiteri peccata, scilicet verecundia...

    f. 48v

    Quattuor sunt venti materiales : Eurus qui perflat ab Oriente...

    f. 44

    Incipit du lemme biblique

    Qui offert sacrificium ex substantia pauperum... (Eccli. XXXIV, 24)

    Incipit

    Quando est [sic] extrinseca munera quae Deo non placent...

    f. 12v

    Quid credas, fugias, facias, timeas, imiteris // ...

    f. 50

    Quidam burgensis dives monoculus multum cupiebat quamdam vineam...

    f. 55

    Quidam diaconus justus qui vocabatur Stephanus quadam nocte irate dixit famulo...

    f. 55

    Quidam fratrem interrogavit Ammonem abbatem senem dicens : Dic mihi, pater...

    f. 56

    Quidam miles fuit qui habebat quemdam armigerium qui habebat rem cum uxore ejus...

    f. 56v

    Quidam miles fuit qui in hoc mundo stetit diu deliciose...

    f. 55v

    Quidam sunt qui diligunt peccatum et faciunt...

    f. 37

    Quoniam te ipsum facis, ego facio me secundum hominem, scilicet oppositum...

    f. 12

    Incipit du lemme biblique

    Reliquiae homini pacifico... (Ps. XXXVI, 37)

    Incipit

    Nota hoc quod hoc nomen reliquiae...

    f. 35

    Sacerdos ardet per vitae sanctitatem...

    f. 11v

    Sancti habent modicum in re in hoc saeculo...

    f. 46v

    Incipit du lemme biblique

    Sedit Thamar in bivio... (Gen. XXXVIII, 14)

    Incipit

    Thamar interpretatur amaritudo...

    f. 4

    Semper utrique tuo parere memento parenti //...

    f. 9v

    Incipit du lemme biblique

    Si complantati facti sumus... (Rom. VI, 5).

    Incipit

    Fratres, vexilla regis caelestis prodeunt...

    f. 14

    Incipit du lemme biblique

    Si exsurgat adversum me castra... (cf. Ps. XXVI, 3)

    Incipit

    Est castra [sic] multiplex, scilicet exterius et interius...

    f. 13v

    Si pro delictis anathema quis efficiatur // Os orare...

    f. 40

    Incipit du lemme biblique

    Si quis diligit me, sermonem meum... (Joh. XIV, 23).

    Incipit

    ZO NOS RETRA SANZ JOAN...

    f. 16

    Sobrius a mensis, a lecto surge pudicus //...

    f. 15v

    Solet se excusare aliquis quando aliquid petitur ab eo per quattuor...

    f. 10

    Stans casum timeas, speres prostratus et illum //...

    f. 15v

    Incipit du lemme biblique

    Statue tibi speculam... (Jer. XXXI, 21).

    Incipit

    Triplex est spectaculum, Scripturae...

    f. 6

    Sunt quidam humiles verbis, unde Is. (XXIX, 13) : Populus hic labiis...

    f. 47v

    Sunt quidam qui praeveniunt temptationes...

    f. 44

    Superbi dicuntur equi propter sitam erectitudinem...

    f. 48

    Surgimus a somno vel a morte, unde Apostolus (Eph. V, 14) : Surge qui dormis...

    f. 42v

    Incipit du lemme biblique

    Tempus est ut judicium incipiat... (I Petr. IV, 17)

    Incipit

    In his verbis fit mentio de judicio Dei...

    f. 14

    Tempus gratiae dicitur opportunum propter tria, propter facilitatem...

    f. 47v

    Timor Dei multos habet effectus : abundantiam dat...

    f. 46v

    [...] Titulus in finem psalmi David et est sensus...

    f. 51

    TOT HOM DEU SABER...

    f. 58v

    Tres solvunt peccatorem : Deus, homo, ipse...

    f. 10

    Tres sunt principales in theologia : fides, spes, caritas...

    f. 42v

    Tria sunt bona, jejunium, eleemosyna, oratio...

    f. 10

    Tria sunt quae faciunt hominem adtentum, scilicet difficultas operis...

    f. 48v

    Tribulatio multos habet effectus, quae notatur in his versibus : Erudit atque probat...

    f. 41

    Tribus modis amittimus patientiam : propter tribulationem...

    f. 45

    Tribus modis pulsandum est cor, studendo...

    f. 46v

    Triplex est praeceptum, primum probationis ut hoc voluit Deus ut Abraham...

    f. 2v

    Triplex est similitudo. Est similitudo identitatis, unde in Evangelio : Philippe, qui videt me... (Joh. XIV, 9)...

    f. 45

    Triplex est transitus honorum, primus est de culpa in gratiam...

    f. 58v

    Triplex est vita nostra quae Domino est adnuntianda : vita naturae, vita culpae...

    f. 15

    Unde quidam qui vocabatur magister Petrus Comestor fecit scribi hoc epitaphium...

    f. 56v

    Ungor in extremis ut fiat gratia major //...

    f. 9v

    Urit in adfectu Venus anxia, vexat in actu //...

    f. 49v

    Ut decet et prodest, et amaberis et oderis idem...

    f. 15v

    Ut sine cultura non implent horrea rura //...

    f. 9v

    Utile, lex, humile, res ignorata, necesse //...

    f. 40

    Vestio, poto, cibo, tego, condo, visito, solvo //...

    f. 15v

    Incipit du lemme biblique

    Vidit Jacob in somnis scalam stantem super terram... (Gen. XXVIII, 12).

    Incipit

    Per scalam intellegitur beata Virgo...

    f. 3

    Villa, boves, uxor, cenam clausere vocatis //...

    f. 7v

    Incipit du lemme biblique

    Vineam de Aegypto... (Ps. LXXIX, 9)

    Incipit

    Nota quod Ecclesia dicitur vinea sive anima fidelis...

    f. 36v

    Virtus enim est in praecepto quia nemo potest habere per se...

    f. 42v

    Vivit ino[p]s, [moritur] miser, jejunus honorum //...

    f. 62 (en marge)

    BIBLICA • Commentarii anonymi vel expositiones (fragmenta)
    BIBLICA • Vetus Testamentum Genesis. Commentarii (fragmenta)
    BIBLICA • Vetus Testamentum Psalmi. Commentarii vel expositiones
    Cierges. Cierges de la Chandeleur • Vers léonins
    Confession • Notes ou extraits sur la confession
    DEFENSOR LOCOGIACENSIS • Liber scintillarum. Abbreviatio
    Excommunication • Vers (casus in quibus licet participare excommunicato)
    « Exempla »
    Foudre • Vers sur le cierge de la Chandeleur, protecteur contre la foudre
    HILDEBERTUS CENOMANENSIS ep. • Carmina singula
    Hymnes • Hymnes divers
    JOHANNES HALGRINUS DE ABBATISVILLA, card. • Sermones singuli. Excerpta
    LEBEUF (abbé Jean) • Notices autographes des manuscrits
    LIMOGES (Haute-Vienne) • Abbaye Saint-Martial Possesseur
    MARIA (b. Virgo) • Hymnes divers
    Miséricorde • Oeuvres de miséricorde. Vers
    Morale • Préceptes moraux
    PETRUS RIGA • Versus
    Prêtres • Notes
    RELIURE • Reliures XVIIIe s. aux armes et chiffre royaux
    Semaine sainte • Notes sur la liturgie
    Sentences bibliques, patristiques ou théologiques
    SERMONS ANONYMES • En limousin
    Sermones inter unius auctoris collectionem • Sermones singuli
    Tableaux
    Tableau • de théologie didactique
    Théologie • Tableaux
    Vers anonymes latins • Recueils
Rights
  • Bibliothèque nationale de France. Département des Manuscrits
License
Digitisation
Manifest URL
Related
Biblissima portal
Library logo