Paris. Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits, Latin 11749

Go to viewer chevron_right
Source
Gallica (Bibliothèque nationale de France)
Library
Paris. Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits
Shelfmark
  • Latin 11749
Biblissima authority file
Date
  • XIe siècle (milieu)
Language
  • Latin
Title
  • Vitae sanctorum
Agent
  • Preferred form
    • Paris. Abbaye de Saint-Germain-des-Prés
    Role
    • Former owner
    Original form
    • Abbaye de Saint-Germain-des-Prés (Paris)
    • Saint-Germain-des-Prés
    Other form
    • Abbaye de Saint-Germain-des-Prés
    • Abbaye de saint-Germain-des-Prés
    • Abbaye de Saint-Germain-des-Prés
    • Abbaye de Saint-Germain des Prés
    • Abbaye de St. Germain-des-Prés
    • Saint-Germain-des-Prés, abbaye
    • Saint-Geramin-des-Prés, abbaye
    • Abbaye de St. Germain-des-Prés
    • Abbaye deSaint-Germain-des-Prés
    • Saint-Germain-des-Prés (abbaye de), à Paris
    • Abbaye de Saint-Germain des Prés
    • Abbaye de Saint-Germain-des-Prés de Paris
    • Saint-Germain-des-Prés,
    • Abbaye de Saint-Germain
    • Abbaye Saint-Germain-des-Prés
    • Abbaye de Saint-Germain-de-Prés
    • Saint-Germain-des-Prés de Paris
    • Saint-Germain des Prés
    • Bibliothèque de Saint-Germain des Prés
    • Abbey of Saint-Germain-des-Prés (Paris)
    • Abbaye de Saint-Germain-des-Prés (Paris). Bibliothèque. Ancien possesseur
    • see more
    Biblissima portal
    Biblissima authority file
Description
  • Contents:

    F. 1ra-5vb : Vita sancti Iuliani Cenomanensis, inc. « Cum adhuc mundus errorum tenebris… Neronem igitur… », expl. « …porro viri corpus humanae conditionis lege sepultum… » (BHL 4544).
    F. 5vb-10va : Vita sancti Fursei, inc. « Fuit vir vite venerabilis Furseus nomine… », expl. « …sine ulla putredine. Ubi etiam recta fide petentibus… » (BHL 3209).
    F. 10vb-13rb : De miraculis sancti Fursei, inc. « Rem actam atque gestam… », expl. « …Eligius diligenter fabricavit manibus sancti Fursei… » (BHL 3213).
    F. 13rb-15vb : Vita sancti Mederici abbatis, inc. « Si secularium scriptores litterarum… Quam vocem audiens… », expl. « …quem toto corde dilexit in terris, qui cum Patre… » (BHL 5875).
    F. 15vb-16va : De translatione corporis eius, inc. « Anno autem incarnationis Domini… », expl. « … in premiorum perceptione, adiuvante Domino… » (BHL 5876).
    F. 16va-19vb : Vita sancti Clodoaldi confessoris, inc. « Dies letitie et gaudii… », expl. « … summo honore humatum est, ubi suffragantibus… » (BHL 1732).
    F. 19vb-20vb : Passio sancti Lucani martyris, inc. « Crescente divina misericordia… », expl. « …magnificatur in celis. Sit tibi Deus… » (BHL 4969).
    F. 21ra-23rb : Vita sancti Clementis, Prol. inc. « Clemens natione Romanus de regione Celio monte… », expl. « …obiit martyr sub Traiano qui etiam sepultus est… » (prol. non répertorié dans BHL) ; Vita, inc. « Tertius Romane ecclesie prefuit episcopus Clemens… », expl. « …infirmi sanantur, et est ibi laus Domini… » (BHL 1848).
    F. 23rb-25va : Passio sancti Benigni presbiteri, inc. « Tempore illo vir almificus Benignus… », expl. « …agente Terentio comite. Oremus itaque… » (BHL 1154).
    F. 25va-36rb : Vita sancti Marcialis, inc. « Praedicante Domino nostro Iesu Christo apud Iudeam… », expl. « …sufficerent volumina. Adsit nobis ille… » (BHL 5552).
    F. 36rb-40vb : Incipiunt actus sanctorum Septem Dormientium, inc. « Sub Decio imperatore fuerunt viri septem… », expl. « …Et in gaudio fidei ipsorum… » (cf. BHL 2319).
    F. 40vb-43vb : Passio sancti Donati, inc. « Erat quidam in civitate Roma nomine Donatus clericus… », expl. « …Cuius corpus sepultum est a fidelibus… » (BHL 2292).
    F. 43vb-47ra : Passio sanctorum Lucie et Geminiani, inc. « Imperante Diocliciano et Maximiano in urbe Roma… », expl. « …De aqua vero quam… sanabitur. Agitur autem natalis… » (BHL 4985).
    F. 47ra-52vb : Passio sanctorum Sergii et Bachi, inc. « Imperante Maximiano tyranno multus error… », expl. « …et perdurans fortiter in fide Christi… » (cf. BHL 7599).
    F. 52vb-54rb : Passio sancti Gregorii presbyteri, inc. « Temporibus Diocletiani et Maximiani imperatorum talis furor… », expl. « …Mirabilis Deus in sanctis suis… » (BHL 3677).
    F. 54rb-56va : Passio sanctorum Savini, Exuperantii et Marcelli, inc. « Maximiano Augusto quintodecimo… », expl. « …Cuius corpus collegit matrona Serena… » (BHL 7451).
    F. 56va-60ra : Vita sancte Euphrosyne, inc. « Fuit vir in Alexandria nomine Pahnucius… », expl. « …Dies autem migrationis eorum… » (BHL 2723).
    F. 60ra-va : Passio sancti Petri martyris, inc. « In illo tempore Petrus qui et Balsamus… », expl. « …passionibus Domini sui participari. Martyrizatus… » (BHL 6702).
    F. 60va-63rb : Vita sancti Lupi, inc. « Sanctorum gesta calamo pandere… Sanctus igitur Lupus… », expl. « …medicinam de pulvere » (BHL 5082).
    F. 63rb-65vb : Passio sanctae Afrae (mutilé à la fin), inc. « Apud provintiam Reciam in civitate Augusta superveniens… », expl. « …nulla ratione ad sacrificandum… » (BHL 108).
    F. 66ra-68vb : Vita beatae Aureae, inc. « Alma virgo inclita cui nomen fuit Aurea… », expl. « …Obsecremus etiam ut meritis eius… » (BHL 814).
    F. 68vb-69rb : Sermo de beata Aurea, inc. « Hodie revera dilectissime sorores… », expl. « …hinc queso omnes pariter… ubi cum Domino et sanctis… » (BHL 815).
    F. 69rb-70va : Sermo de beata Aurea, inc. « Hortamur vos dilectissimi fratres… », expl. « …ibi namque habeatis sponsum… » (BHL 816).
    F. 70va-74rb : Vita sanctae Baltechildis, inc. « Benedictus Deus qui vult omnes homines salvos fieri… », expl. « … et vitae restitutum gaudent » ; f. 74rb-vb : Epilogus, inc. « Recolimus quidem in Francorum regno… », expl. « … labe criminum perducat, per sua pietate… » (BHL 908, sans prologue).
    F. 74vb-78va : Vita sancti Arnulfi, inc. « Beatus igitur Arnulfus episcopus prosapiae genitus… », expl. « …Ceterum si omnia bona… et magnum legentibus adfuisset » (cf. BHL 691, sans prologue).
    F. 78va-b : Commemoratio genealogiae domni Arnulfi episcopi, inc. « Anspertus qui fuit… », expl. « …ac principem nobilissimum Carolum » (BHL 695).
    F. 79ra-81rb : Vita sancti Symeonis monachi, inc. « Sancte recordationis beatus Symeon… », expl. « … in ecclesia Concordia. Ubi nunc tantas sanitates… » (BHL 7960).
    F. 81rb-vb : Passio sancti Marcelli, inc. « Cum sub Antonino qui Romani imperii apicem gubernabat… », expl. « … exuvias ad patrocinium derelinquens, auxiliante… » (BHL 5245).
    F. 82ra-84ra : Passio sancti Mammetis, inc. « Cum primum ad Aureliano… », expl. « …reddidit spiritum. Passus est autem… » (BHL 5193).
    F. 84rb-85va : Passio sancti Privati, inc. « Valeriani et Gallieni temporibus qui tunc… », expl. « … criptam sepulture eius in subterraneo fecerunt… » (BHL 6932).
    F. 85va-86va : Passio sanctorum Timothei et Apollinaris, inc. « Tempore illo agente Lampadio… », expl. « … qui a demoniis vexabantur… » (BHL 8300).
    F. 86va-87va : Vita sanctorum Claudii, Asterii et Neonis, Domninae et Theonillae, inc. « Lysias preses provintie Litie… », expl. « …sic factum est. Habita est passio hec… » (BHL 1829).
    F. 87va-88va : Passio sancti Genesii, inc. « Tempore illo sub imperio Diocletiani… », expl. « …Qui cum sententiam cum omni gaudio… » (BHL 3322a).
    F. 88va-b : Passio sanctae Sabinae, inc. « Inlustrissima femina Sabina colligens reliquias… », expl. « … magistram fidei suae virginem Christi Serapiam. Passa est autem… » (BHL 7407).
    F. 88vb-89rb : Passio sanctorum Felicis et Adaucti, inc. « Cum fervor Diocletiani et Maximiani… », expl. « … ubi postea per pacis tempora basilica fabricata est… » (BHL 2880).
    F. 89rb-90rb : Passio sancti Prisci, inc. « In illis diebus idolorum decrescente cultura… », expl. « … gratia coronantur. Acta autem… » (BHL 6930).
    F. 90va-94rb : Vita sancti Evurcii, inc. « Sicut mercedis est ad erudiendum… Desinianus vir beatissimus… », expl. « …facultas libere vivendi. In quo loco frequentissime… Ego Lucifer subdiaconus… non peieravi » (BHL 2799).
    F. 94rb-95ra : Passio sancti Cornelii, inc. « Temporibus Decii Caesaris maxima persecutio… », expl. « … Eadem vero nocte venerunt clerici et beata Lucina… » (BHL 1958).
    F. 95ra-va : Passio sancti Cipriani, inc. « Tusco et Basso consulibus… », expl. « …Post dies … cum voto et triumpho magno… » (BHL 2038).
    F. 95va-109vb : Vita sancti Iohannis Chrysostomi : f. 95va-b : Praefatio, inc. « Sacre dignitatis summi presbyteratus culmine… », expl. « …triumphare nos semper… » ; f. 95vb-96rb : Prologus, inc. « Veluti agrum variis affluentem floribus… » , expl. « …et dicta congruunt » ; f. 96rb-108vb : Vita, inc. « Fuit vir vite valde per omnia laudandus… », expl. « …omnes nos sine omni culpa presentari… » ; f. 108vb-109vb : Narratio excerpta ex Cassiodoro, inc. « Non solum providentiam urbis… », expl. « …ut etiam valde terribiles humiliari cogeret et timere » (BHL 4375b).
    F. 109vb-113vb : Vita sancti Maiolis, inc. « Hugoni patri venerando… », expl. « … Post beatissimorum apostolorum et evangelistarum sacrosancta divina et salutaria documenta… », expl. « … ad propria sospes et letus, prestante Domino… » (BHL 5182).
    F. 113vb-114vb : Appendix, inc. « Cum enim huic sententie… », expl. « … qui est via, veritas et vita, Dominus videlicet… » (BHL 5183).
    F. 114vb-120vb : Passio sancti Eusebii episcopi Vercellensis, inc. « Que Deo auctore in hoc opere nostro… Diocletiano ergo et Maximiano… », expl. « … inveniuntur eius reliquiae. Celebratur autem… » (BHL 2748).
    F. 120vb-142va : Vita sancti Geraldi, inc. « Affectu recolendo… Plerique dubitare solent utrum vera sint… Vir igitur Domini Geraldus… », expl. « … et deinceps incolumis mansit » (BHL 3411).
    F. 142va-146rb : Vita sancti Syri episcopi Ticinensis, inc. « Caelestis exorta prosperitas dulci relata facundia… », expl. « …Post cuius decessum Pompeius… migravit ad Dominum, cui est honor… » (BHL 7976).
    F. 146rb-147vb : Vita sancti Iusti episcopi Lugdunensis, inc. « Vitam beati Iusti episcopi Lugdunensis admiratione… », expl. « …non minus mirum videretur, illa reverenda… » (BHL 4600).
    F. 147vb-170ra : Vita sancti Gregorii Nazianzeni, inc. « Annorum nongentorum et trium… Advocati igitur… Igitur patria beati Gregorii… », expl. « …cum esset miser deceptor animarum » (BHL 3667).
    F. 170ra-183rb : Vita sancti Caesarii episcopi Arelatensis : f. 170ra-178rb : Prologus et Liber I, inc. « Quia reverenda nobis virgo Caesaria… Sanctus ac beatissimus Caesarius… », expl. « …vestram collationem iungatis » (BHL 1508) ; f. 178rb-183rb : Liber II, inc. « Messianus presbyter et Stephanus… », expl. « …in animis nostris faciamus » (BHL 1509).
    F. 183va-184rb : Passio sancti Demetrii, inc. « Domino piissimo et tranquillissimo imperatori… Cum imperator Maximianus… », expl. « …et erexit ibi oratorium in honore… » (BHL 2122).
    F. 184rb-187vb : De miraculis eiusdem sancti, inc. « Marianus quidam unus de senatoribus… », expl. « …Dedicavit igitur episcopus templum » (BHL 2123).
    F. 188ra-191vb : Vita sancti Hieronymi presbyteri, inc. « Plerosque nimirum illustrium viros… », expl. « …expleto etatis sue anno nonagesimo primo… » (BHL 3871).
    F. 191vb-195va : Passio sancti Barnabae, f. 191vb : Prol. inc. « Barnabas hebraice latine interpretatur filius consolationis… », expl. « …tercio idus Iunias » (prologue non répertorié dans BHL) ; f. 191vb-195va : Vita, inc. « Redemptor et salvator… », expl. « …Interim ego prefatus Iohannes… » (BHL 988).
    F. 195va-b : Versus de sancto Barnaba, inc. « Contient hoc corpus Christus quod lumina pandit… », expl. « …luce perenne frui, amen » (BHL 654a).
    F. 196ra-202ra : Passio sanctae Martinae, inc. « Regnante primo omnium in ambitu… », expl. « …completum est autem martirium sancte Martine… » (BHL 5588a).
    F. 202rb-209rb : Vita sancti Sulpicii, inc. « Beatus Sulpitius ortus a clarissimis parentibus… », expl. « … ut suis meritis adiuvemur, cuius natalicia… » (BHL 7930).
    F. 209rb-210va : Passio sanctae Columbae, inc. « In diebus illis adveniens Aurelianus… », expl. « …Acta sunt haec in civitate Senonis… » (BHL 1893).
    F. 210va-214ra : Passio sancti Policarpi, inc. « Beatissimus Polycarpus episcopus et martyr non solum… », expl. « …insignibus suscitentur, prestante Domino… » (BHL 6876).
    F. 214ra-219va : Passio sancti Luciani, inc. « Preciosorum martyrum victorias et gesta… », expl. « … petitio prestatur in terris, prestante… » (BHL 5009).
    F. 219va-221rb : Passio sanctae Macrae, inc. « In tempore illo cum sevissima christianis persecutio… », expl. « …divinitus operantur miracula, prestante… » (cf. BHL 5126).
    F. 221rb-222ra : Passio sancti Concordii, inc. « Temporibus Antonini imperatoris gravissima persecutio… », expl. « …aque multe emanant, in quo loco… » (BHL 1906).
    F. 222ra-228va : Vita sancti Bonitti, inc. « Cum dies sancte Theophanie imminerent… Inclita Bonitus progenie… », expl. « … forsitan libellum evidere potest » (BHL 1418).
    F. 228va-238vb : Vita sancti Viventii, inc. « Post gloriosam Domini nostri Iesu Christi resurrectionem… », expl. « …ac frequens claret miraculis et virtutibus, ad laudem… » (cf. BHL 8725).
    F. 238vb-242vb : Passio sancti Pontii, inc. « Quis potest credere, nisi Deo tribuente… Fuit quidam senator urbis Rome… », expl. « …Dominus autem suscepit martyrem suum in pace, cui est honor… » (BHL 6896).F. 243ra-245vb : Vita sancti Pauli heremitae, inc. « Inter multos saepe tractatum est… », expl. « …quam regum purpuram cum poenis suis » (BHL 6596).
    F. 246ra-253vb : Vita sancti Reguli (mutilé à la fin), inc. « Post sacratissimum dominice Ascensionis… », expl. « …fletus fuerit cum gaudio, laus tanti sacerdotis… » (BHL 7107 ; éd. Acta Sanctorum XXX Martii, p. 820-827).
    F. 254ra-b : Vita sancti Symeonis (mutilé au début), inc. « …latenter sepulture debite tradiderunt… », expl. « ..milia quasi sexdecim, quorum victoria a fidelibus christianis in passione sancti archiepiscopi Symeonis, ad laudem… » (cf. Aurelius Cassiodorum, Historia Tripartita, III, 1-3).
    F. 254rb (addition) : Elenchus vitarum sanctorum.
    F. 254va-b : Epistula monachorum Silviniacensium de obitu et miraculis sancti Odilonis Cluniacensis (mutilé à la fin), inc. « Totius nobilitatis et sanctitatis… », expl. « …delatum est in ecclesia et positum… » (BHL 6280).

    Physical Description:

    France (Saint-Germain-des-Prés)

    Écriture minuscule caroline de plusieurs mains.
    Lettres ornées et historiées dans le style d'Ingelard.
    Initiales végétales tracées à l’encre brune et laissées en réserve ou partiellement colorées en rouge et vert : f. 10vb, Rem (5 lignes) ; f. 13rb Si (5 lignes) ; f. 60ra In (8 lignes) ; f. 114vb Quae (10 lignes, partiellement inachevée) ; f. 121ra Plerique (6 lignes) ; f. 121vb Vir (7 lignes) ; f. 130rb His (9 lignes) ; f. 130vb Athleta (10 lignes) ; f. 137va Quoniam (9 lignes) ; f. 140va Dominica (7 lignes) ; f. 142va Caelestis (7 lignes) ; f. 146rb Vitam (7 lignes) ; f. 147vb Annorum (11 lignes), habitée par un scribe ; f. 148ra Advocati (11 lignes) ; f. 148vb Igitur (11 lignes) ; f. 170ra Quia (10 lignes) ; f. 170va Sanctus (10 lignes).
    Initiales à l’encre rouge, verte ou violette, parfois agrémentées par des entrelacs en réserve (f. 25va, 56va, 228va). Rubriques en capitales à l’encre rouge.
    Au f. 40vb, visage dessiné dans l’initiale E.
    Au f. 242vb dessin de la vierge et de l’enfant Jésus.
    Division en leçons selon le cursus monastique.

    Parchemin.
    244 ff. (numérotés de 1 à 49, de 51 à 149, de 160 à 254, deux feuillets étant numérotés 198), précédés de trois gardes ([I] en parchemin moderne, A en papier et B en parchemin) et suivis de deux gardes (255, en parchemin et [II], en parchemin moderne).
    350 x 270 mm (justif. 280 x 210 mm).

    30 quaternions s’ouvrant sur le côté poil, suivis de quatre feuillets isolés (f. 251-254). Signature des cahiers en chiffres romains, parfois précédés de « Q. », dans la marge inférieure de la dernière page des cahiers 4-8 (IIII-VIII). Foliotation en chiffres arabes à l’encre grise dans la marge supérieure externe du recto.
    Réglure à la pointe sèche sur le côté poil, Rand « new style » (Muzerelle 2-2-3/0/2-2/JJ) ; 38 lignes sur deux colonnes.

    Reliure de conservation réalisée en 2017 sur ais de contreplaqué marine couverts en veau teint à l’alun, dos à trois nerfs doubles. Contre-gardes en parchemin, gardes en parchemin moderne (I et II’), en parchemin (III et I’) et en papier (II). Défets de reliure : ais en carton couverts en veau brun, avec encadrement de fleurons dorés.
    Aux f. 1r et 254, estampille de la « Bibliothèque Nationale » identique au modèle Josserand-Bruno n° 17 (1792-1802) ; aux f. 1r, 69r, 122r, 214r et 255r, estampille de la « Bibliothèque Nationale » avec mention « MSS. » proche du modèle Josserand-Bruno n° 42 (après 1870).

    Custodial History:

    Le manuscrit a été produit dans l'abbaye de Saint-Germain-des-Prés, d’après le style de la décoration. Il a été conservé dans la bibliothèque de l’abbaye (cf. au f. 1r, ex-libris du XVIIIe siècle, « Sancti Germani a Pratis » et les cotes anciennes « olim 463 » et « N. 496 ») et il entra à la Bibliothèque Nationale entre décembre 1795 et février 1796, avec d’autres manuscrits de Saint-Germain.

    Manuscrit restauré en 2017 grâce au mécénat de la Fondation Polonsky (dossier BnF 2017-094680-01).


Place
  • Preferred form
    • Paris. Abbey of Saint-Germain-des-Prés (France)
    Original form
    • France (Saint-Germain-des-Prés)
    Other form
    • Abbaye Saint-Germain-des-Prés de Paris
    • France (Saint-Germain-des-Prés ?)
    • France (Paris, Saint-Germain-des-Prés)
    • Abbaye Saint-Germain-des-Prés de Paris (?)
    • Abbaye Saint-Germain-des-Prés
    • France (Paris, Saint-Germain-des-Prés).
    • Abbaye Saint-Germain-des-Prés à Paris
    • France (Saint-Gemain-des-Prés)
    • Abbaye Saint-Germain-des-Prés (Paris)
    • Abbey of Saint-Germain-des-Prés (Paris)
    • Abadia de Saint-Germain-des-Prés (París)
    • Abadía de Saint-Germain-des-Prés (París)
    • Abtei Saint-Germain-des-Prés (Paris)
    • Abdij van Saint-Germain-des-Prés (Parijs)
    • St. Germain-des-Prés
    • see more
    Biblissima portal
    Biblissima authority file
Rights
  • Bibliothèque nationale de France. Département des Manuscrits
  • Mécénat : Ce manuscrit a été numérisé dans le cadre de « France-Angleterre, 700-1200 : manuscrits médiévaux de la Bibliothèque nationale de France et de la British Library, un programme de la Fondation Polonsky ».
License
Digitisation
Manifest URL
Related
Biblissima portal
Library logo